 |
T.C.
YARGITAY
21. Hukuk Dairesi
E. 1995/2482
K. 1995/3884
T. 4.7.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
İŞ KAZASINDAN DOGAN MADDİ TAZMİNAT
İŞ MAHKEMESİNİN GÖREVLİ SAYILMASINI
Ü GEREKTİREN KOŞULLAR
KARAR ÖZETİ: Zararlandırıcı olayın iş kazası sayılması, görevli mahkemenin belirlenmesi için yeterli olmayıp, ayrıca 5521 sayılı Yasanın 1.' maddesinde öngörülen:
a- Uyuşmazlığın taraftarı işçi ve işveren (yada işveren vekili) olması,
b- Uyuşmazlığın, iş sözleşmesinden veya İş Kanunundan kaynaklanması, koşullarının olayda birlikte gerçekleşmiş olması gerekir.
(1475 s. İş K. m. 73, 82)
(5521 s. İMK. m. 1)
Davacı, iş kazası sonucu malüliyetinden doğan maddi tazminatın ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen 655.677.547 lira maddi tazminatın yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davalılardan E.... A.Ş. vekili tarafından istenilmesi ve duruşma talep edilmesi üzerine; tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Olay günü İsrafil yönetiminde bulunan ve davalı E.... Anonim Şirketi'ne ait 25 .. 347 plaka nolu tankerin davacı Şaban yönetiminde bulunan 41 .. 042 plaka nolu halk otobüsüne çarpması sonucu, otobüs sürücüsü olan davacının %52 oranında sürekli işgöremezliğe uğradığı, davalı işveren şirket ile davacı arasında hizmet akdine dayanan bir ilişkinin mevcut olmadığı, uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık, görevli mahkemenin belirlenmesi noktasında tonlanmaktadır.
Davanın yasal dayanağı, 5521 sayılı Yasanın 1. maddesidir. Anılan maddede; işçiyle işveren veya işveren vekili arasında iş aktinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının İş Mahkemelerinde çözümleneceği hükmü öngörülmüştür. Maddede belirtildiği üzere, İş Mahkemesinin görevli olması için şu iki unsurun birlikte gerçekleşmesi koşuldur: a) Uyuşmazlığın tarafları işçi ve işveren (yada işveren vekili) olmalıdır. b) Uyuşmazlık iş sözleşmesinden veya İş kanunundan kaynaklanmalıdır.
Somut olayda, davacı ile davalı işveren arasında hizmet ilişkisi bulunmamaktadır. Başka bir anlatımla davalı, davacı işçinin işvereni değildir. Hal böyle olunca, uyuşmazlığın iş akdinden veya İş Kanunundan doğamadığı giderek davada, yukarıda sözügeçen Yasanın 1. maddenin öngördüğü koşulların oluşmadığı açık seçiktir. Öte yandan, zararlandırıcı olayın iş kazası sayılması, görevli mahkemenin belirlenmesi için yeterli olmayıp 5521 sayılı Yasanın 1. maddesinin öngördüğü koşulların ayrıca olayda gerçekleşmesi gerektiği de söz götürmez.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın ve özellikle dava dilekçesinin görev nedeniyle reddine karar vermek gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Sonuç: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), davalı avukatı yararına takdir edilen 6.000.000.-TL duruşma avukatlık ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden E.... A.Ş.'ye iadesine, 4.7.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.