İçtihat Özeti: l- Reddi hakim talebinin reddine dair merci kararının yamsıra, 14.4.2003 gününde yapılan redde ilişkin olarak, bu tarih itibariyle hafif para cezasının alt ve üst sının 86.694.000.-TL olduğundan, 346.785.000.-TL para cezasına hükmedilmiş olması usul ve yasaya aykındır.

2- Hakimin sırf taraflar arasındaki başka bir davada karar vermiş olması, hakimin davadan çekinme sebebi sayılamayacağı gibi, hakimin kendi kendini reddetmesine de olanak vermez.

Taraflar arasında görülen velayet davası sırasında davalı taraf vekili 9.4.2003 günlü dilekçesiyle reddi hakim yoluna başvurmuştur.

Bu konuda verilen kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmiş olmakla, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

Davacı iddiaları ile tanık beyanlarının ayrıntıya varacak bir şekilde duruşma tutanağına geçirmiş olması gerekçe gösterilerek davalı tarafından mahkeme hakimi ret edilmiştir.

Mahkeme hakimi ise, davanın tarafları arasında tazminat istemine ilişkin olarak görülen bir davada, davalı aleyhine tazminat kararı vermiş olduğunu belirterek davadan çekinmiştir.

Red ve çekinmeyi inceleyen mercii hakimi, reddi haksız, çekinmeyi ise haklı görerek bu konudaki kararı davalı vekili temyiz etmiştir.

1- İncelenen dosya kapsamına göre, hakimin reddi için ileri sürülen konular HYUY.'nın 29. maddesinde tanımı yapılan sebeplerden değildir. Açıklanan nedenlerle, bu konuya ilişkin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün bu kısminin onanması gerekmiştir.

2- Davalı vekilinin para cezasına yönelik temyiz itirazlarına gelince; 1086 sayılı HYUY.nın 2494 sayılı Yasa ile değişik 36. maddesinin 4. fıkrasında, "reddi hakim isteğinin mercii tarafından usul ve esas yönünden kabul edilmemesi halinde istekte bulunanların herbirinden bin liradan onbin liraya kadar para cezası alınır. Ayrıca, birden çok hakimin bir arada red edilmesi halinde, para cezasının üst sınırı uygulanır" hükmü bulunmaktadır.

1.8.1999 tarih ve 23773 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe giren 4421 sayılı Yasanın 4. maddesiyle değişik Türk Ceza Yasasının Ek 1. maddesinin b/7 bendine göre 1.1.1981-31.12.1987 tarihleri arasında yürürlüğe girmiş olan yasalardaki (1086 sayılı HYUY.nın 36. maddesinde değişiklik yapan 2494 sayılı Yasanın yürürlük tarihi 18.7.1981'dir) para cezalan 393 misline çıkarılmış ve yine 4421 sayılı Yasanın 5. maddesi ile değişik TCY.nın Ek"2. maddesi gereğince de, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, o yıl için 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Yasasının mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerlendirme oranında artırılarak temel para cezasının belirleneceği öngörülmüştür.

Ancak, bu suretle belirlenecek para cezası, 3506 sayılı Yasa ile ek ve 4421 sayılı Yasa ile değişik TCY.nın Ek 4. maddesi hükmüne göre; hükmedilecek ağır ve hafif para cezaları, TCY.nın 19. ve 24. maddelerindeki alt sınırları gösteren miktarlardan az olamaz.

O halde, misli artırımı ile elde edilecek sonucun, suç tarihi itibariyle geçerli olan yeniden değerlendirme oranı ile çarpılması sonucu ulaşılan miktarın, TCY.nın 24. maddesinde yazılı alt sınırı gösteren miktardan aşağı olmaması gerekir. Uygulama maddesindeki para cezasının üst haddi de yukarıda belirtilen esaslar dahilinde tespit edildikten sonra TCY.nın 24. maddesindeki alt sınırın altında bir sonuca ulaşıyorsa, bu durumda para cezasının üst sınırı da TCY.nın 24. maddesindeki alt sınırı geçemeyecektir.

Somut olayda, reddi hakim talebinin mercii tarafından reddedilmesi ve bu nedenle, davalı tarafın HYUY.nın 36/4. maddesi gereğince 346.785.000.-TL para cezası ile cezalandırılması hükmüne dayanak red talebi, 14.4.2003 tarihinde yapılmıştır.

O halde; 4421 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği 1.8.1999 tarihi itibariyle 36/4. maddesindeki 1000 lira hafif para cezası, (alt sınır) 4421 sayılı Yasanın 4. maddesiyle değişik Türk Ceza Yasasının Ek 1. maddesinin b/7 bendine göre 393 misli artırılarak 393.000 lira hafif para cezasına çıkartıldığı, bu miktarın aynı Yasanın 24. maddesindeki alt sınır olan 15.000.000.-TL'nın altında kaldığı için TCY.nın Ek 4. maddesine göre 15.000.000 liraya yükseltilmesi gerektiği, HYUY.'nın 36/4. maddesindeki üst sınırın ise, 10.000x393=3.930.000 lira olarak tesbit edildiği, bu miktarın da TCY.nın 24. maddesinin gösterdiği hafif para cezalarının alt sınırı olan miktarın altında kaldığı saptandığına göre, üst sınırında 15.000.000 lira olarak belirlenmesi gerekir. Bu durumda, artık HYUY.'nın 36/4. maddesindeki hafif para cezasının üst sınırının uygulama olanağı kalmamıştır.

Buna göre, aynı yöntemle yapılacak hesaplama sonucu HYUY.nın 36/4. maddesinde belirtilen para cezalarının alt ve üst sınırları, 2000 yılı için; 15.000.000+15.000.000x52.1:100 =22.815.000.-TL, 2001 yılı için; 22.815.000+22.815.000x56:100=35.591 .000.-TL, 2002 yılı için; 35.591.000+35.591.000x53.2:100=54.525.000.-TL, 2003 yılı için; 54.525.000.-+54.525.000x59:100=86.694.000.-TL para cezası olarak hük-medilmesi gerekir. Temyize konu olayda hakimin reddi, 14.4.2003 gününde yapıldığına göre, bu tarih itibariyle hafif para cezasının alt ve üst sınırı 86.694.000.-TL olduğundan, 346.785.000.-TL para cezasına hükmedilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

3- Duruşma Hakimi'nin çekinmesi, taraflar arasında görülen tazminat davası hakkında karar vermiş olmasına bağlandığına göre, hakimin çekinmesinin HYUY.'nın 28. maddesi anlamında çekinme değil, aynı Yasanın 29. maddesindeki hakimin kendi kendini reddetmesi şeklinde algılanması gerekir. Çünkü, hakimin çekinme kararı verebilmesi, ancak HYUY.'nın 28. maddesindeki hallerden birinin varlığı halinde mümkündür. Dosyadaki bilgi ve belgelerden HYUY.'nın 28. maddesindeki anlamda ve hakimin çekinmesini gerektirecek bir bulguya rastlanmamıştır. O halde, hakimin salt taraflar arasındaki başka bir davada karar vermiş olması, hakimin kendi kendini reddetmesine de olanak vermeyeceğinden, kanunun ilgili maddelerinin yorumunda yanılgıya düşülmek suretiyle usul ve yasaya aykırı şekilde kurulan mercii kararı bozulmalıdır.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle;

1- Hakimin reddi için ileri sürülen hususlar HYUY.'nın 29. maddesinde tanımı yapılan sebeplerden olmadığından, davalı vekilinin bu yöne ilişkin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün bu bölümünün ONANMASINA,

2- Reddi hakim talebinin reddine ilişkin kararda davalıya 86.694.000.-TL para cezası verilmesi gerekirken, 346.785.000.-TL'ye hükmedilmesi ve yine hakimin davadan çekinmesinin kabulüne dair mercii hakimi kararı usul ve yasaya aykırı olduğundan, davalının bu yönlere ilişkin temyiz talebinin kabulü ile hükmün 2 ve 3 nolu bentlerinde açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 9.7.2003 gününde oybirliği ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972