 |
T.C.
YARGITAY
20. Hukuk Dairesi
E. 1993/8248
K. 1993/6870
T. 20.9.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
KADASTRO TESBİTİNE İTİRAZ
KEŞİF
ARA KARARI
ÖNEL
KESİN ÖNEL
KARAR ÖZETİ Nizalı taşınmazın yerinde görülüp incelenmesi bakımından keşfe gidilebilmesi için, mahkemenin bu konuda oluşturmak zorunda bulunduğu ara kararında; mahkeme heyetinin yol tazminatı ve mahkemenin temin edeceği aracın ücreti dahi ayrıntılı keşif giderlerinin, keşif giderini yatıracak tarafın, bunun için gerekli (inci veya kesin önelin belirlenmesi, keşif isteyen tarafın avukatla temsil edilmemesi halinde, keşif giderlerini verilen önel içerisinde yatırmamanın sonuçlarının açıkca anlatılması, keşif gün ve saatinin, tanık dinlenecek ve bilirkişi incelemesi yapılacaksa, bunların isim ve ücretlerinin bildirilmesi, davetiye gerekiyorsa giderlerinin gösterilmesi yanında, yatırılacak avansın tutarı ile yatıracak taraf in ekonomik gücü, keşif tarihi ve tebligatların ulaşması için geçecek süre gözetilerek keşif gününden önceye rastlayan bir tarihin belirlenmesi ve bunda Tebligat Yasası ile Tebligat Tüzüğünün göz önünde tutulnıası gerekir.
Bu hususları kapsamayan ara kararı vebuna bağlı olarak verilen önel veya kesin önelin, uygulamada HUMK. nun 414 ve 163. maddeleri açısından bir sonuç doğurması olanağı yoktur.
Kadastro Mahkemelerinde belirtilen genel hükümler, 3402 sayılı Kanunun 29. maddesi yoluyla, aynı Kanunun 36. maddesine göre işlem yapılması hallermnde de aynen uygulanır.
(1086 s. HUMK. m. 363,163,414)
(492 s. Harçlar K. m. 34)
(3402 s. Kadastro K. m. 29, 36)
Taraflar arasındaki kadastro tesbitine itiraz davasının yapılan duruşması sonunda, davanın reddi yolunda kurulan hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacılar tarafından istenilmekle; süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne, değer itibariyle duruşma isteğinin reddine karar verildikten sonra dosya içindeki tüm belgeler incelenip, gereği düşünüldü:
Davacılar İbrahim mirasçıları ve müdahil Hayri, Kocaeli Çınarlı Köyü'nde yeralan 162, 163, 164 parsel sayılı taşınmazların tesbitlerine itiraz etmişler, Yerel Mahkeme davayı reddetmiş, hüküm davacılar ve müdahil tarafından temyiz edilmiştir.
Yargıcın dava konusu şeyi inceleyerek onun hakkında bütün duygularıyla bilgi edinmesi olarak tanımlanabilen keşif; taşınmazlarla ilgili davalarda, dava konusunun yerinde görülüp, incelenmesi biçiminde gerçekleşir (HUMY. m. 363 vd.). Keşfe gidilebilmesi için mahkemenin bu konuda bir ara kararı oluşturması zorunludur. Bu kararda keşif giderlerinin, keşif giderini yatıracak tarafın ve bunun için gerekli önel ve/veya kesin önelin avukatla kendini temsil ettirmeyen taraf keşif istemişse, kesin önel içerisinde giderleri yatırmamanın sonuçlarının açıklıkla anlatılması; tanık dinlenip, bilirkişi incelemesi yapılacak ise, bu hususun ve keşif günü ile saatinin, belirtilmesi; bunun doğal sonucu olarak; hakim, katip ve götürülecekse mübaşir için yol tazminatının (492 sayılı Harçlar Yasası m. 34); keşif isteyen taraftan keşif aracını bizzat sağlaması istenemeyeceğinden; mahkeme, yapacağı işe, süresine ve gideceği yere göre gerekli gördüğü aracı kendisi belirleyip, temin edeceğinden, araç için ödenecek para miktarının; keşifte dinlenecek bilirkişi ve tanıkların isimlerinin ve ücretlerinin; bilirkişi ve tanıklarla, gerekiyorsa taraflara keşif gününün haber venlebilmesi için gönderilecek davetiye giderlerinin gösterilmesi yanında; yatırılacak avansın tutarı ile yatıracak tarafın ekonomik gücü, keşif tarihi ve tebligatların ulaşması için geçecek süre gözetilerek keşif gününden önceye rastlayan bir tarihin belirlenmesi ve bunda Tebligat Yasası ile Tebligat Tüzüğünün göz önünde tutulması zorunludur.
Anılan hususları kapsamayan ve belirlenecek bir miktarın keşif gününe kadar yatırılması biçiminde kurulacak ara kararı ve buna dayalı olarak verilecek önel ve kesin önelin uygulamada HUMY. m. 414,163 açısında bir sonuç doğurması olanağı bulunmamaktadır (HGK. 26.2.1975 T., 1972/1-1273 E., 1975/258 K.; HGK. 18.2.1983 T., 1980/1-1284 E., 1983/141 K.; HGK. 30.12.1992 T., 1992/16-666 E., 1992/769 K.; 20. HD. 14.12.1992 T., 1992/16198-7040).
Öte yandan, bu koşulların tam olarak yerine getirilmemesi, keşif giderlerine itiraz hakkı olan gider yükümlüsünün bu hakkını kullanmasına da engel oluşturur.
Kadastro Mahkemelerinde belirtilen genel hükümler, 3402 sayılı Kadastro Yasasının 29. maddesi yoluyla, aynı Yasanın 36, maddesine göre işlem yapılması hallerinde de aynen uygulanır.
Yukarıda açıklanan, yasa ve yerleşmiş Yargıtay uygulamasına aykırı olarak kurulan ara kararları sonucu verilen önel ve kesin önele dayanılarak, keşif giderlerinin yasal sürede yatırılmadığından söz edilerek yazılı biçimde karar verilmesi bozma nedenidir.
SONUÇ Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacıların temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (BOZULMASINA), bozma nedenine göre sair hususların şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde yatıranlara iadesine, 20.9.1993 günü oybirliği ile karar verildi.