 |
T.C.
YARGITAY
1. Hukuk Dairesi
E: 2003/9398
K: 2003/10320
T: 8.10.2003
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
ÇAPLI YERE ELATMANIN ÖNLENMESÝ VE KAL
USULÝ KAZANILMIÞ HAK
KESÝN HÜKÜM
TAPU TAHSÝS BELGESÝ
İçtihat Özeti: 1- Yargýtay bozma ilamýndan sonra gerçekleþen kesin hükme karþý usulen kazanýlmýþ haktan söz edilemez.
2- Çaplý yere elatmanýn önlenmesi istemiyle açýlan davada, davalýya ait tapu tahsis belgesinin kesinleþen idari yargý kararý gereðince hukuken geçerliliðini koruduðu anlaþýlmakla, 3290 sayýlý Kanunun 13. maddesi ile deðiþik 2981 sayýlý Ýmar Affý Yasasýnýn 22. maddesinin (b) bendi uyarýnca davanýn durdurulmasýna karar verilmesi gerekir.
[2981 s. MAYK.(3290 s. K. m. 13 ile deð.) m. 22/b]
Taraflar arasýnda görülen davada;
Davacý Belediye, maliki bulunduðu 936 ada 2 parsel sayýlý taþýnmazýna davalýnýn elattýðýný ileri sürerek önlenmesini, yapýnýn yýkýmýný ve ecrimisil istemiþtir.
Davalý, tapu tahsis belgesi olduðunu, davanýn reddini savunmuþtur.
Mahkemenin, davalýya verilmiþ olan tapu tahsis belgesinden dolayý fuzuli iþgalden bahsedilemeyeceði gerekçesiyle davanýn reddine iliþkin kararý Dairece "Ýstanbul - Boðaziçi alanýnda kalan yerlerde tapu tahsis belgesinin tapuya dönüþtürülmesi olanaðý bulunmadýðý ve bu belgenin hukuken ifa edilemeyecek bir belge durumuna düþtüðü, bu nedenle elatmanýn önlenmesi ve yýkýma karar verilmesi gerektiði" belirtilerek bozulmuþ, mahkemece bozmaya uyularak elatmanýn önlenmesine ve yýkýma karar verilmiþtir.
Karar, davalý tarafýndan süresinde temyiz edilmiþ olmakla, Tetkik Hakiminin raporu okundu, düþüncesi alýndý. Dosya incelendi, gereði görüþülüp, düþünüldü.
Dava, çaplý taþýnmaza elatmanýn önlenmesi, kal ve ecrimisil isteðine iliþkindir.
Mahkemece, davanýn kýsmen kabulüne karar verilmiþtir.
Dosya içeriðinden ve toplanan delillerden; davanýn reddine dair mahkemece verilen hükmün Dairece bozulmasý üzerine bozma kararýna uyulduðu ve orada iþaret edilen doðrultuda elatmanýn önlenmesi ve kal istemi yönünden davanýn kabulüne, ecrimisil isteðinin ise, davalýnýn taþýnmazý tapu tahsis belgesine göre kullandýðýndan bahisle reddine karar verildiði anlaþýl-maktadýr.Diðer taraftan, davalýnýn savunmasýna esas teþkil eden tapu tahsis belgesinin iptaline iliþkin 18.7.1997 günlü idari iþlemin açýlan dava sonucu Ýstanbul 3. Ýdare Mahkemesinin 24.4.1998 tarih, 1997/1266 esas ve 1998/455 sayýlý kararý ile iptal edildiði ve yasal yollardan geçerek 22.6.2001 tarihinde kesinleþtiði, böylelikle tapu tahsis belgesinin hukuken varlýðýný koruduðu görülmektedir.
Bu durumda; somut olayda, iki temel usul hukuku kuralý, bir baþka ifadeyle kesin hüküm ile usuli kazanýlmýþ hak çatýþmýþ durumdadýr. Öyleyse, öncelikle çözümlenmesi gereken sorun, bu iki usul kuralýnýn ayný olayda çatýþmasý sebebiyle hangisine üstünlük tanýnacaðý noktasýnda toplanmaktadýr.
Hemen belirtmek gerekir ki; kesin hüküm olumsuz dava þartý olup, usuli kazanýlmýþ hakkýn istisnasýný teþkil eder. Nitekim bu husus gerek öðretide ve gerekse yargýsal kararlarda hemen hiçbir sapma göstermeksizin benimsenmiþtir. Deðiþik bir anlatýmla, usuli kazanýlmýþ hak, daha önce meydana gelmiþ olan kesin hükmü ortadan kaldýrmayacaðý gibi kesin hükmün mahkemece uyulan bozma ilamýndan sonra ortaya çýkmýþ olmasý da sonuca etkili olmaz.
Somut olayda, mahkemece 4.2.1999 tarihinde Yargýtay bozma ilamýna uyulmuþ, ne var ki; Ýdarenin tapu tahsis belgesinin geri alýnmasý yönündeki tasarrufu ise idari yargý yerinde iptal edilip derecattan geçerek 22.6.2001 tarihinde kesinleþmiþtir. Buna karþýn eldeki dava 8.4.2003 tarihinde kesin hükümden sonra karara baðlanmýþtýr.
Bilindiði üzere; kesin hüküm kamu düzeniyle ilgili olup, yargýlamanýn her safhasýnda re'sen göz önünde tutulmasý zorunludur. Bu olgunun yargýlamanýn bir kesiminde nazar alýnmamýþ olmasý sonradan dikkate alýnmasýna engel olamaz ve Yargýtay bozma ilamýndan sonra gerçekleþen kesin hükme karþý usulen kazanýlmýþ haktan da söz edilemez.
Hal böyle olunca, davalýya ait tapu tahsis belgesinin kesinleþen idari yargý kararý gereðince hukuken geçerliliðini koruduðu gözetilerek 3290 sayýlý Yasanýn 13. maddesi ile deðiþik 2981 sayýlý Ýmar Affý Yasasýnýn 22. maddesinin (b) bendi uyarýnca "davanýn durdurulmasýna" karar verilmesi gerekirken, yazýlý olduðu üzere iþin esasýna hükmedilmesi doðru deðildir. Davalýnýn temyiz itirazý yerindedir. Kabulüyle hükmün HUMK.'nun 428. maddesi uyarýnca (BOZULMASINA), peþin alýnan harcýn temyiz edene geri verilmesine, 8.10.2003 tarihinde oybirliðiyle karar verildi.
|
