 |
T.C.
YARGITAY
1. Hukuk Dairesi
E: 2000/6464
K: 2000/6530
T: 22.5.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- ELATMANIN ÖNLENMESİ, TESCİL
- BEKLETİCİ MESELE
Karar Özeti: Hazine tarafından, nizalı yerin mütegayyip eşhastan intikal eden ve devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu iddiasıyla açılan bir elatmanın önlenmesi ve tescil davasında, davalı gerçek kişinin ekleme zilyedliğe ve kazandırıcı zaman aşımına dayanması halinde; mahkemece davalıya MK'nun 639. maddesi uyarınca dava açabilme olanağı sağlanmalı, açıldığı takdirde eldeki dava yönünden bekletici mesele sayılmalı ve tescil davasının kesinleşecek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır.
(743 s. MK. m. 639)
(YİBK., 4.12.1998 tarih ve 1996/4 E, 1998/3 K, s.)
Davacılar tarafından, davalı aleyhine açılan davada, Mahkemece verilen karar süresinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı Hazine, davaya konu taşınmazın kaçak ve yitik kişilerden (mütegayyip eşhastan) kalan devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu ileri sürerek davalının elatmasının önlenmesini ve hazine adına tescilini istemiştir.
Davalı, çekişmeli taşınmazın zilyetlik devir senedi ile 1992 tarihinde Mehmet mirasçılarından satın aldığını, bayiilerinin zilyetliği ile birlikte 50 yıldır kişilerin zilyetliğinde bulunduğunu savunmuştur.
Mahkemece... (dava konusu taşınmazın mütegayyip eşhastan Hazineye kaldığı iddiasının ispatlanamadığı taşınmazın uzun yıllardır Tokerlerin malı olduğu, daha sonra davalının satın aldığı ve kullandığı...) olgusu gerekçe gösterilerek davanın reddine karar verilmiştir.
Bilindiği üzere, 4.12.1998 tarih 1996/4 esas, 1998/3 karar sayılı İnançları Birleştirme Kararı uyarınca TMK'nun 639. maddesine göre verilen tescil kararları inşai - ihdasi (yapıcı - kurucu - yenilik doğurucu) nitelikli kararlardır. Tescil ilamından önce mülkiyetin kazanıldığını söyleyebilme olanağı yoktur.
Hal böyle olunca, her hangi bir mağduriyete sebebiyet verilmemesi ve uyuşmazlığın askıda bırakılmaması için davalıya Medeni Kanunun 639. maddesi uyarınca dava açabilme olanağının (önel verilerek) sağlanması, açıldığı takdirde eldeki dava bakımından bekletici sorun yapılması ve o davada verilip kesinleşecek ilamın değerlendirilmesi suretiyle bir hüküm kurulması gerekirken yazılı olduğu üzere davanın reddedilmesi doğru değildir.
Davacı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle hükmün açıklanan nedenlerden ötürü HUMK'nun 428. maddesi uyarınca (BOZULMASINA), alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine 22.5.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
