Davacı tarafından, davalılar aleyhine açılan iptal-tescil ve tenkis davasının yapılan yargılamasında, mahkemece davanın birleştirilen dosya için kabulüne dair verilen kararın, davacı ve davalı Nih~l tarafından temyizi üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:

 

Uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan, gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak; mirasçısını, miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.

 

Bu durumda yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 1.4.1974 tarih, 1/2 sayılı İnançları Birleştirme Kararında açıklandığı üzere, görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Medeni kanunun 634, Borçlar kanununun 213 ve Tapulama kanununun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tesbitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.

 

Hemen belirtmek gerekirki, bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tesbiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında, birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de, ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, miras bırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makül bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yan in alış gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.

 

Öte yandan, miras bırakan sağlığında tüm mirasçılarını gözetecek şekilde ve hoşgörü sınırları içerisinde kalan kabul edilebilir paylaşma yapmış; bu durumu toplanan deliller doğrulamış ise, elbette mirastan mal kaçırmaya yönelik muvazaalı temliklerden sözedilemez. Bunun yanısıra, muvazaalı temlikin ya da temliklerin varlığının saptanması halinde de kademeli isteklerden İİK ine (iptal ve tescile) karar verilmelidir.

 

Hal böyle olunca, yukarıda değinilen İlkeleri karşılayacak içerikte hükme yeterli bir soruşturma yapılması, davaya konu iki parça taşınmaza ilişkin temliki işlemlerin gerçek yönlerini (mirastan mal kaçırmak amacıyla yapılmış bağış mı, yoksa kat'i satış mı) açıklığa kavuşturulması ve sonucuna göre bir hüküm kurulması gerekirken, noksan inceleme, .yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere karar verilmesi isabetsizdir. Tarafların temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün belirtilen nedenlerden ötürü, HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), peşin alınan harcın temyiz edene geri verilmesine, 26.6.1996 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972