KARAR ÖZETİ İştirak halinde mülkiyette, iştirakçilerden birinin tek başına dava açması mümkündür. Ancak, davaya devam edilebilmesi için, öteki iştirakçilerin olurlarının (muvafakatlarının) alınması veya miras şirketine atanacak bir temsilci aracılığıyla davanın sürdürülmesi gerekir.

 

 

Davacı tarafından, davalı aleyhine açılan davada mahkemece verilen karar, süresinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:

 

Dava, 3K.nun 18. maddesinden kaynaklanan muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir. Yerel mahkemece dava kabul edilmiş ve istek gibi tüm mirasçılar yararına hüküm kurulmuştur.

 

Ancak; iştirak halinde mülkiyet, yasa veya yasada belirtilen sözleşmeler uyarınca aralarında ortaklık bağı bulunan kişilerin, bu ortaklık nedeniyle bir mala veya hakka birlikte malik olma durumudur. MK.nun 629-631. maddelerinde düzenlenen bu tür mülkiyetin (ortaklığın) tüzel kişiliği olmadığı gibi, eşya üzerinde ortaklardan herbirinin doğrudan doğruya bir hakkı da yoktur. Mülkiyet, bir bütün olarak ortaklardan tümüne aittir. Başka bir anlatımla, ortaklık tasfiye oluncaya kadar ortaklardan birinin ayrı mal ve hak sahipliği bulunmayıp, hak sahibi ortaklıktır. değinilen mülkiyet türünde malikler, mülkiyet payları ayrılmadığından paydaş değil ortaktır (iştirakçidir). Bu kural, Medeni Kanunun 629. maddesinde; (...ortaklardan herbirinin hakkının o eşyanın bütününe yaygın olacağı...) biçiminde açıklanmıştır. İştirak halinde mülkiyetin bu özelliği itibariyle, ortaklar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmaktadır. Şayet yasa veya iştirak halinde mülkiyeti oluşturan anlaşmada ortaklık adına hareket etme yetkisinin kime ait olacağı belirtilmemişse, ortaklığın tasfiyesini isteme hakkı dışındaki tüm işlemlerde ortakların (iştirakçilerin) oybirliği ile karar almaları ve birlikte hareket etmeleri zorunluluğu vardır. Medeni Kanunun 630/2. maddesi bu yönde açık hüküm getirmiştir.

 

Ancak, açıklanan kural yargısal uygulamada kısmen yumuşatılmış bir ortağın (iştirakçinin) tek başına dava açabileceği, ne varki davaya devam edebilmesi için öteki ortakların (iştirakçilerin) olurlarının (muvafakatlarının) alınması veya miras şirketine atanacak temsilci aracılığı ile davanın sürdürülmesi gerektiği kabul edilmiştir (11.10.1982 tarih, 1982/3-2 sayılı İBK.). Nitekim bu görüş, bilimsel alanda da aynen benimsenmiştir.

 

Somut olayda, iştirak halinde mülkiyet söz konusu olup, dava dışı başka ortaklar (iştirakçiler) bulunmaktadır. Hal böyle olunca, davaya katılmayan ortakların (iştirakçilerin) olurlarının (muvafakatlarının) alınması yada miras şirketine Medeni Kanunun 581. maddesi uyarınca atanacak temsilci aracılığı ile davanın sürdürülmesi gerekirken, davanın görülebilirlik koşulu gözardı edilerek yazılı olduğu üzere davanın esası hakkında hüküm kurulması doğru değildir.

 

Ayrıca, birleştirilen 186/550 esas karar sayılı dava hakkında olumlu veya olumsuz bir karar verilmemesi de isabetsizdir. Tarafların temyiz itirazları yenindedir. Kabulüyle, hükmün açıklanan nedenlerden ötürü HUMK.nun 428. maddesi uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın temyiz edene geri verilmesine, 28.9.1995 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972