 |
T.C.
YARGITAY
1. Hukuk Dairesi
E. 1994/13344
K. 1994/15431
T. 5.12.1994
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
ESKİ ESER
(Onarım ve tadilat)
(Projesine uygun olup olmadığını araştırma biçimi)
YIKIM İSTEĞİ
KARAR ÖZETİ: Doğal sit alanındaki taşınmazların onarım ve restorasyonunda, Kültür ve Tabiat Varlıklarını
Koruma Kurulu'nun vereceği projeye uygun hareket
edilmesi zorunludur. Davalı hakkında açılan ceza davası sonucu verilen beraat kararında "ilave ve tamiratın eserin bütünlüğünü bozmadığı" açıklanmış ise de, bu husus mutlak anlamda hukuk hakimini bağlamaz. Bu nedenlerle, konunun uzmanı bilirkişiler aracılığı ile keşif yapılarak, özellikle yetkili Kurul' ca verilen restorasyon projesinin uygulanması; böylece davalıya ait eski eser niteliğindeki kargir evin onarımı ve tadilatının proje kapsamında kalıp kalmadığının kesin bir biçimdebelirlenmesi, proje dışındaki kısımların yıkımına ve orjinaline uygun duruma getirilmesine karar verilmesi gerekir.
(2863s. KTVK.m.1,3,9)
(818 s.BK.m.53)
Davacı tarafından, davalı aleyhine açılan davada; mahkemece verilen karar, süresinde temyiz edilmekle; dosya incelendi, gereği görüşüp düşünüldü:
Dava, birinci derecede arkeolojik doğal sit alanında bulunan ve davalı adına kayıtlı çaplı taşınmazda, Antalya Koruma Kurulunun 27.10.1990 gün ve 667 nolu kararı ile "rölövesine uygun basit onarım izni" dışına çıkılarak yapıldığı iddia edilen tadilat onarım ve eklentilerin yıkımı istemine ilişkindir. Davalı onarımın müze müdürlüğü elemanlarının kontrolünde yapıldığını açıklayarak davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir. Hemen belirtmek gerekir ki; çekişmeli taşınmaz Alanya Kalesi'ndedir. Eski eserdir. Tapu kaydına göre "kargir ev" niteliğindedir. Bilirkişi raporlarında da açıklandığı gibi birinci derecede arkeolojik-doğal sit alanında olduğu tartışmasızdır. Bilindiği üzere bu nitelikteki yapıların tamir ve restorasyonu yasada belirtilen kurumlardan alınacak izine tabidir. Tamir ve bakımında ise ilk şeklinin ve görünümünün değiştirilmemesi asıldır. Eş anlatımla, onarım ve restorasyonda Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun vereceği projeye uygun hareket edilmesi zorunludur. Öte yandan, davalı hakkında açılan ceza davası sonucu verilen beraat kararında "...ilave ve tamiratın eserin bütünlüğünü bozmadığı...' değinilmişse de, bu husus mutlak anlamda hukuk hakimini bağlamaz (BK. m. 53).
O halde, konunun uzmanı olan bilirkişiler aracılığıyla yeniden keşif yapılarak, özellikle yetkili Kurul' ca verilen restorasyon projesinin uygulanması; tamirat ve tadilatların proje kapsamında kalıp kalmadığının net bir biçimde belirlenmesi, böylece proje dışındaki kısımların yıkımına ve orjinaline uygun duruma getirilmesine karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru değildir. Davacının temyiz itirazı yerindedir. Kabulüyle hükmün açıklanan sebeplerden ötürü Hukuk Usulü Muhakemelen Kanununun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), peşin alınan harcın temyiz edene geri verilmesine, 5.12.1994 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
