 |
T.C.
YARGITAY
1. Hukuk Dairesi
E: 1990/6808
K: 1990/8141
T: 08.06.1990
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı (Mersin 1. Asliye Hukuk Hakimliği)nden verilen 9.3.1989 gün ve 441-143 sayılı hükmün onanmasına ilişkin olan 20.11.1989 gün ve 12515-13761 sayılı kararın düzeltilmesi süresinde davalılar vekili tarafından istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Davacı, kayden maliki olduğu taşınmazın bir kısım yerine davalıların elattıklarını ileri sürmüş, elatmanın önlenmesi ve işgal tazminatı isteğinde bulunmuştur. Davalılar, çekişmeli yere 17 sene önce iyiniyetle portakal fidanı dikip, bu yeri ağaçlandırdıklarını bildirmişler, karşılık dava ile MK.nun 650. maddesi uyarınca temliken tescil istemişlerdir. Mahkemece, elatmanın önlenmesi ve işgal tazminatına ilişkin esas davanın kabulüne; karşılık temliken tescil davasının ise reddine karar verilmiştir. Ne varki, çekişmeli yere 18-20 sene önce dikilmiş 90 adet portakal ağacının varlığı uzman bilirkişi raporuyla saptanmış olmasına karşın, anılan ağaçlar nedeniyle ortaya çıkan hukuksal durum sağlıklı bir değerlendirmeye tabii tutulmamış, özellikle karşılık davanın unsurları (temlik koşulları) yönünden hükme yeterli soruşturma ve değerlendirme yapılmamıştır. Bilindiği gibi;
başkasının taşınmazına dikilen fidanlar, o taşınmazın mütemmim cüz'ü sayılacaklarına göre, taşınmaz sahibi ile fidan sahibi arasındaki hukuki münasebetleri MK.nun 655. maddesi delaletiyle aynı Kanunun 648 ve sonraki maddeleri çerçevesinde ele alınması ve hükme bağlanması gerekir. Hal böyle olunca, kötüniyetle ağaç yetiştirmiş olan kişi, MK.nun 649/2. maddesinde öngörülen tazminatı isteyebilecek; iyiniyetle ağaç diken kişi de, ağaçların değeri zeminin (arzın) değerinden fazla olursa, muhik tazminat karşılığında o zeminin (arzın) adına temlikini dava ve talep edebilecektir.
Somut olayda, iyi yada kötüniyet yönünden hiç bir değerlendirme yapılmadığı gibi, uzman bilirkişinin bildirdiği değerlere yönelik davalı ve karşılık temlik davacılarının rapora itirazları da cevapsız bırakılmış ve 18-20 yaşlarındaki 90 adet portakal ağacının 411.750 lira değerinde olabileceği sonucunu veren ve bu içeriği ile de hükme yeterli olmayan raporla yetinilmiştir.
O halde, oluşturulacak uzman bilirkişi kurulu aracılığı ile yeniden keşif yapılmalı, zeminin ve üzerine dikilen 90 adet portakal ağacının değerleri saptanmalı ve iyiniyet-kötüniyet yönü de ortaya çıkarılarak karşılık davanın unsurlarının (temlik koşullarının) gerçekleşip, gerçekleşmediği kesin biçimde belli edilmelidir. Anılan ilke ve olguları tümüyle karşılayan bir soruşturma ve değerlendirme yapılmadan sonuca gidildiği ve yazılı olduğu üzere hüküm kurulduğu karar düzeltme isteğinin incelenmesi sonunda anlaşıldığından davalıların (karşılık temlik davacılarının) karar düzeltme isteklerinin HUMK.nun 440. maddesi gereğince kabulüne ve Dairenin 20.11.1989 tarih, 12515-13761 sayılı onama kararının ortadan kaldırılmasına,
Mersin Asliye 1. Hukuk Mahkemesi'nce kurulan 9.3.1989 tarih, 441/143 sayılı hükmün yukarıda belirtilen nedenlerden ötürü HUMK.nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan harcın temyiz edene geri verilmesine, 8.6.1990 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.