DAVA : Taraflar arasındaki görülen tapudaki kaydın terkini davası sonunda, yerel mahkemece verilen karar yasal süre içersinde davacı Belediye vekilince temyiz edilmekle dosya incelendi gereği görüşülüp düşünüldü:

 

KARAR : Dava konusu taşınmazın 2613 sayılı yasa uyarınca yapılan kadastro tesbiti nedeniyle taşlık ve çalılık tarla olarak Hazine adına tahdit ve tapuya kaydedildiği; beyannamesi tutanağında ve buna göre oluşturulan sicilinin beyanlar hanesinde önceden imar ve ihya edildiğinin belirtildiği ve ihya eden kişinin isminin yazıldığı, daha sonra bu taşınmazın kayden davacı Belediye'ye geçtiği dosya içeriğinden ve toplanan delillerden anlaşılmaktadır. Bunun yanısıra, çekişmeli taşınmazı da içeren arazinin 1986 yılından önce imar planı kapsamına alındığı da sabittir ve tartışmasızdır.

Somut olayda uyuşmazlık, imar ihyaya yönelik bu beyanın hukuksal değeri olup olmadığı; diğer bir deyişle, bunun imar ihyanın korunup korunamayacağı noktasından kaynaklanmaktadır. Medeni Kanun'un yürürlüğünden sonra imar ve ihyaya değinen açık bir hüküm, 1934 tarih ve 26644 sayılı Tapu Kanunu'nun 6. maddesinde taşlık ve pınarlık olup imar için masraf ve emek sarfedilerek meydana getirilmiş tarla ile bağ ve meyvelik haline konulmuş toprakların miktarı ne olursa olsun imar edene parasız terk ve namlarına tescil olunacağı...) şeklinde yer almış; aynı yıllarda yürürlüğe giren 2613 sayılı yasanın 22/G maddesinde de benzeri bir hükme yer verilmiştir. Anılan yasaların yürürlüğünü izleyen yıllarda, Tapu Kanunu'nun 6. maddesinin belediye hudutlarındaki araziler için uygulanıp uygulanmayacağına ilişkin olarak yorum farklılıkları ortaya çıkınca; T.B.M.M, 8.5.1944 tarih 242 sayılı tefsir kararı ile kanuna yorum getirmiş ve "Tapu Kanunu'nun 6. maddesi hükmünün belediye sınırları içindeki topraklara şamil olmadığını belirtmiştir. Düstur 3. Tertip; 25. Cilt, Sh.357) Değinilen yön, yargısal yoruma da konu olmuş ve imar ihyanın Belediye sınırlarında kalan sahipsiz arazilere şumüllendirilemeyeceği sonucuna varılmıştır. 24.1.1945 tarih, 38/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı.) Esasen Tapu Kanunu'nun 6. maddesi 1945 yılında yürürlüğe giren 4753 sayılı Kanun'un 64. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış; yürürlük tarihi 27.3.1950 olan 5618 sayılı Kanun ile de 2613 sayılı Kanun'un 22/G maddesi işlemez hale getirilmiştir. Her ne kadar 4753 sayılı kanunun geçici maddesini değiştiren 5618 sayılı kanun Belediye sınırları içindeki sahipsiz arazilerin imar ihyası hususunda süregelen tartışmaları yeniden gündeme getirmiş ise de; bu kanun dahi, 1757 sayılı kanunla 1973 yılında yürürlükten kaldırılmıştır. 766 sayılı yasa uygulaması içerisinde kalan taşınmaz malların imar ihyasına değinen aynı yasanın 37. maddesinin yürürlüğü de 1972 yılında 1617 sayılı yasa ile sona erdirilmiştir. İhya konusu; son kez, 3402 sayılı Kadastro Yasası'nın bünyesine alınmış ve Belediye sınırlarındaki ihya durumu yasanın 17/2. maddesinde il ilçe ve kasabaların imar planlarının kapsadığı alanlarda kalan taşınmaz mallarda bu hüküm uygulanmaz...) denilmek suretiyle yeni bir düzenlemeye bağlanmıştır. Belirtmek gerekir ki; anılan hüküm, imar planlarının kapsadığı alanlarda kalan taşınmaz mallar için ihya nedeniyle mülk edinmeye olanak tanımamaktadır. Yasa tasarısında maddenin yerleşme alanı içerisinde kalan taşınmaz mallar şeklinde yer alması da bunu imar planları ile sınırlı olmasını doğrulamaktadır. Öte yandan, anılan yasanın 46/1. maddesinde kadastrosu yapılacak veya daha önce tapulama ya da kadastrosu tamamlanmış bulunan yerlerde, 766 sayılı Kanun'un 37. maddesi veya 4753 sayılı kanun ile ek ve tadilleri uyarınca Hazine adına kaydedilen taşınmaz mallar bu kanun hükümlerine göre doğan iktisap şartlarına istinaden zilyetleri adına tesbit ve tescil olunur hükmü getirilmiş; aynı maddenin üçüncü fıkrasında da bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Hazine'nin mülkiyetinden çıkmış bulunan veya amme hizmetine tahsis edilen taşınmaz mallar hakkında bu madde uygulanmaz şeklindeki buyurucu bir hükme yer verilmiştir. Böylece, Hazine adına kaydedilen veya bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Hazine üzerinde kalan taşınmaz mallara hasren imar ihyayı gerçekleştirilen zilyetleri yararına tesbit ve tescil edilebilme olanağı tanınmıştır.

Olayda, çekişmeli taşınmazın 3402 sayılı yasanın yürürlüğünden evvel Hazine'nin mülkiyetinden çıktığı açıktır. Ayrıca, 1986 yılından önce imar planı kapsamına alındığı da parsel kaydına işaretlenmiş durumdadır. Kaldı ki; 5618 sayılı yasanın yürürlükte kaldığı dönemde kişinin idareye başvurarak ihyası nedeniyle hakkının tanınması yoluna gittiği de belgelenmiş değildir.

O halde, davacı Belediye'ce imar ihya şerhinin sicilden silinmesi terkini isteği ile açılan işbu davada; bu şerhin hukuksal varlık kazanamadığı diğer bir deyişle, hukuken korunamayacağı gözetilerek davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçeyle reddedilmesi isabetsizdir. Davacı Belediyenin temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle hükmün belirtilen nedenlerden ötürü H.U.M.K.nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA 2.11.1989 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972