 |
T.C.
YARGITAY
1. Hukuk Dairesi
E: 1988/9942
K: 1988/13432
T: 28.11.1988
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Taraflar arasında görülen elatmanın ve muarazanın önlenmesi davası sonunda, yerel mahkemece verilen karar, davalı (S.D.) vekili tarafından yasal süresi içersinde davalılar vekillerince ayrı ayrı temyiz edilmekle dosya incelendi, gereği, görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Davacı, çaplı taşınmazından davalıların kamulaştırmasız ve isteği dışında (147,5 metre uzunluğunda, iki metre genişliğinde, 1,30 m. derinliğinde beton boru) geçirerek elattıklarını ileri sürmüş ve önlenmesini istemiştir.
Davalı PTT Genel Müdürlüğü,"406" sayılı Telgraf ve Telefon Yasasının 14 üncü maddesine göre telefon hattı geçirmek için kamulaştırmaya ve muvafakata gerek olmadığını savunmuştur. Davalı kendisine ihbar edilen "Ankara Otomobil ve Sanatkarları Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi" aslı ya da feri müdahale isteğinde bulunmamıştır. Mahkemece, 295 m2 lik yerden beton geçirilmek suretiyle yapılan elatmanın önlenmesine ve tesisin yıkımına karar verilmiştir. Bu karar, süresi içerisinde davalı PTT Genel Müdürlüğü ve ihbar edilen "S.S. Ankara Otomobil se Sanatkarları Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifii" tarafından temyiz edilmiştir.
406 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi, Hükümete, kişilerin taşınmazları üzerinde telgraf ve telefon tesisleri kurmak yetkisi tanımıştır. Yasanın idareye verdiği bu yetki sınırsız değildir. Yukarıda sözü edilen maddenin 2 nci cümlesinde (yapılan tesislerin, mal sahibinin kullanma ve yararlanmasına engel olmaması) yönü öngörülmüştür. Bu duruma ters düşen bir uygulamaya yer verildiği takdirde mülkiyet hakkının malike sağladığı "kullanma" hakkı önlenmiş, hakın özü zedelenmiş olur.
İdare, bu çizgiyi aşmayan durumlarda, kişinin taşınmazına telgraf ve telefon direği dikebilir ve hat çekebilir. Karşılık ödemeden yararlanabilir. Ama idareye ait tesislerin mal sahibinin yararlanmasına engel olduğu, verilen zararın hoşgörü sınırlarını aştığı hallerde, idarenin tasarruf yetkisinden söz etmek olanağı yoktur. Tesislerin kişiye ölçülebilir. bir ekonomik zarar verdiği ve kullanma yetkisini açıkça önlediği durumlarda, idare, 406 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinden yararlanamaz. Ayraca, bilirkişi raporundan, dava konusu taşınmazların Ankara 2. Sanayi Bölgesinde ve Ankara- İstanbul yolu üzerinde yer aldığı, çevresinde sanayi siteleri ile çeşitli fabrikalar bulunduğu anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca, 406 sayılı Yasanın 14 üncü maddesi ve yukarıda açıklanan ilkeler çerçevesinde iddia ve savunmanın incelenip değerlendirilmesi ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekir. Davalı PTT Genel Müdürlüğünün temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle hükmün belirtilen nedenden ötürü HUMK.'nun 428 inci maddesi uyarınca BOZULMASINA 28.11.1988 tarihinde oybiriliğiyle karar verildi.