Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
1. Hukuk Dairesi
E:1988/8683
K:1988/14967
T:29.12.1988

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


 
  • USULİ KAZANILMIŞ HAK (AYRICALIKLARI)
ÖZET : Bozmaya uyulmakla usuli kazanılmış hak doğar. Ancak bu temel kuralın da kamu düzeni düşüncesi ile kabul edilmiş bazı ayrıcalıkları [istisnalar] vardır.
Bozmadan sonra ye hükmün kesinleşmesinden önce:
a) Çıkan inançları birleştirme kararı,
b) O konuda, geçmişe etkili yeni bir yasanın yürürlüğe girmesi,
c) Kazanılmış hak gereğince uygulanması gereken yasa hükmünün Anayasa Mahkemesi'nce yürürlükten kaldırılması hallerinde; artık, usuli kazanılmış hakka göre değil, ortaya çıkan duruma göre karar verilmesi gerekir.
(YİBK., 9.5.1960 gün ve 21/9 s.)
 
Taraflar arasında görülen dava sonunda, Yerel Mahkemece verilen red kararı Dairenin 12.11.1985 tarih 9334-12550 sayılı kararıyla bozulmuştur. Bozmaya uyularak yeniden yapılan duruşmada, davanın reddine karar verilmiştir. Bu kararın yasal süre içersinde davacı Hazine tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:
Hükmüne uyulan Daire bozma ilamında, başkaca nedenlerle bir likte (....davalıların 3086 sayılı Kıyı Kanununun geçici 2. maddesinden yararlanma olanaklarının bulunup, bulunmadığının kesin olarak saptanması....) yönünede işaret edilmiş; mahkemece, 3086 sayılı Kanunun geçici 2. maddesi hükmünden davalıların yararlanma olanağının doğduğundan sözedilerek, davanın reddine karar verilmiştir. Gerçekten, bozmaya uyulmakla usuli kazanılmış hak doğar. Ne varki, temel kural niteliğindeki usuli kazanılmış hak müessesesinin kamu düzeni düşüncesi ile kabul edilmiş bazı ayrıcalıkları (istisnaları) da bulunmaktadır.
Bilindiği ve 9.5.1960 tarih 21/9 sayılı Yargıtay İnançları Birleştirme kararında vurgulandığı gibi, bozma ilamına uyulmakla oluşan usule ilişkin kazanılmış hak kuralının istisnası olarak, sonradan çıkan içtihadi birleştirme kararı; henüz mahkemede yada Yargıtay'da olan bütün işlere uygulanır. Keza, bozmadan sonra o konuda yürürlüğe giren (geçmişe etkili) "yeni kanun" karşısında, bozma ilamına uyulmuş olmakla meydana gelen usuli kazanılmış hak, hukukça değer taşıyamaz. Aynı şekilde, usuli kazanılmış hak gereğince uygulanması gereken, bir kanun hükmü sonradan (hüküm kesinleşmeden önce) Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilirse, artık usuli kazanılmış hakka göre değil, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararından sonra ortaya çıkan duruma göre karar verilir.
Somut olaya ilişkin davaya bakılmakta iken, yürürlüğe giren 3086 sayılı Kıyı Kanunu, yargılama aşamasında Anayasa Mahkemesi'nin 10.2.1986 günlü Resmi Gazete'de yayımlanan 25.2.1986 tarih 1/4 sayılı karar ile iptal edilmiştir. Bu durumda, uyuşmazlığa çözüm getirilirken, 3086 sayılı Yasadan ve usuli kazanılmış haktan söz edilemiyeceği açıktır. O halde, bozma ilamında değinilen öteki sebepler doğrultusunda inceleme ve değerlendirme yapılması ve varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçeye dayanılarak davanın reddedilmesi isabetsizdir. Davacı Hazinenin temyiz itirazı yerindedir, kabulüyle hükmün belirtilen nedenlerden ötürü HUMK.nun 428. maddesi uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın temyiz edene geri verilmesine, 29.12.1988 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Sorumluluk hukuku] Dijital Sağlık ve Yasal Düzenlemeler: Bitkisel Ürünlerin Online Satışı 
  • 01.05.2025 13:12
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini