 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
E: 2005/9308
K: 2005/11621
T: 24.11.2005
- MENFİ TESPİT DAVASI
- YETKİ
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
İçtihat Özeti: Menfi tespit ve istirdat davaları yönünden özel yetki kuralı öngörülmüş ise de, bu yetki kuralı kamu düzenine ilişkin olmadığından re'sen yetkisizlik kararı verilemez.
(2004 s. İİK. m. 72)
Taraflar arasındaki menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın yetkisizlik nedeniyle reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Davacı vekili, müvekkilinin kardeşi olan davalı Hacı'dan 1998 yılında 1.500.000.000.TL borç para aldığını, anlaşma gereği borcun davacı tarlasından altı yıl süreyle bedelsiz yararlandırılarak ödendiğini, teminat olarak da imzalı iki adet boş senet verildiğini, borcun ödenmesi nedeniyle senetlerin iadesi gerekirken senetlerin toplam 40.000 USD bedelli doldurularak Hacı nın oğlu diğer davalı Niyazi tarafından Ankara 15. İcra Müdürlüğünde icra takibine başlandığını belirterek borçlu olunmadığının tespitine, senetlerin ve takibin iptaline, % 40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılara gönderilen duruşma davetiyesi yurtdışında bulunduklarından bahisle bila tebliğ iade olmuştur.
Mahkemece, İİK.nun 72. maddesine göre menfi tesbit davasında yetkili mahkemenin borçlunun seçimine göre icra takibinin yapıldığı yer mahkemesi veya davalının ikametgahının bulunduğu yer mahkemesi olduğu, icra takibinin Ankara 15. İcra Müdürlüğünde yapıldığı, davalıların ikametgahının yurt dışı olduğu gerekçesiyle dava dilekçesinin yetkisizlik nedeniyle reddine, yetkili mahkemenin Ankara Asliye Hukuk Mahkemesi olduğuna karar verilmiş, karar davacı vekilince temyiz edilmiştir.
İİK.nun 72/son maddesi hükmünde menfi tespit ve istirdat davaları yönünden özel bir yetki kuralı öngörülmüş ise de, bu yetki kuralları kamu düzenine ilişkin değildir. Bu nedenledir ki menfi tespit davasına bakan mahkemelerce kendiliğinden (re'sen) yetkisizlik kararı verilemez. Davada, dava dilekçesi ve duruşma günü usulüne uygun olarak davalılara tebliğ edilmediği gibi, süresi içerisinde verilen bir cevap ve yetki itirazı da bulunmamaktadır.
Mahkemece açıklanan bu yönler gözetilmeden re'sen yetkisizlik kararı verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 24.11.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.