 |
T.C
YARGITAY
19. HUKUK DAİRESİ
E: 2004/10647
K: 2004/7469
T: 21.06.2004
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- İSTİHDAM EDENİN SORUMLULUĞU
- SAHTE KREDİ KARTI
- POS CİHAZINDAN KART BİLGİLERİNİ KOPYALAMA
818 s. BK/55
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı S. K. gelmiş, diğer taraftan kimse gelmemiş olduğundan onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Davacı vekili, davalı üye işyerine, işletmeye gelen müşterilerin kredi kartı ile alışveriş yapmalarını teminen "POS" cihazı tahsis edildiğini, davalının satış bedellerinin tahsilat ile görevli elemanı dava dışı E. B. ün dava dışı H. B. ve T. P. adlı kişiler ile birlikte müşterilerin kredi kartlarını "POS" cihazına bağladıkları "Encoder" adlı cihaz ile manyetik alanlarını kopyaladıktan sonra sahte kart düzenleyerek bu kartlar ile alışveriş yaptıklarının anlaşıldığını, bu eylem ile bankanın zarara uğradığını, davalı şirketin B.K.nun 55. maddesi uyarınca zarardan sorumlu olduğunu, alacağın tahsili için başlatılan icra takibine itiraz edildiğini iddia ederek itirazın iptalini talep ve dava etmiştir.
Davalı savunmasında, kredi kartlarının kopyalanması suretiyle yapılan sahtecilik suçu ile bir ilgilerinin bulunmadığını, faillerin dava dışı kişiler olduğunu beyan ederek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, benimsenen bilirkişi raporuna göre, sahtecilik eyleminde kullanılan "Encoder" adlı cihazın dava dışı ve davalının elemanı olmayan T. P. tarafından temin edildiği, bu nedenle hukuka aykırı eylem ile davalının elemanının görevi arasındaki bağlılığın ortadan kalktığı ve davalı şirketin zarardan sorumlu tutulamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
B.KLnun 55. maddesi, "başkalarını istihdam eden kimse mahiyetindeki istihdam ettiği kimselerin ve amelesinin hizmetlerini ifa ettikleri esnada yaptıkları zarardan mesuldür. Şu kadar ki, böyle bir zararın vuku bulmaması için I hal ve maslahatın icap ettiği bütün dikkat ve itinada bulunduğunu yahut dikkat ve itinada bulunmuş olsa bile zararın vukuuna mani olamayacağını ispat ederse mesul olmaz" hükmünü içermektedir.
İstihdam edenin sorumluluğu, istihdam edilenin istihdama tabi ve hizmetinde bulunması, istihdam edilen hizmetini yaparken hukuka aykırı bir fiille zarar vermiş olması, istihdam edilene verilen işle zarar arasında sıkı münasebet bulunması koşullarına bağlıdır.
Somut olayda, davalı şirket davacı bankanın üye işyeri olup, üye işyeri sözleşmesi uyarınca kendisine tahsil olunan "POS" cihazı ile müşterilerine kredi kartı kullandırarak alışveriş yapma imkanı sağlamaktadır. Sahibi bulunduğu işletmede "POS" cihazının kullanımı ve yapılan alışverişlerin bedelinin tahsili için dava dışı E. B. ü istihdam etmiştir. İstihdam edilen E. B. Üsküdar Ağır Ceza Mahkemesinin 1998/88 Esas, 2000/420 Karar Sayılı ve 6. Ceza Dairesince onama ilamından da anlaşıldığı üzere dava dışı T. P. adlı kişi ile el ve işbirliği yaparak işletmeye "Encoder" adlı cihazı getirip "POS" cihazına monte ettikleri, alışveriş yapan müşterilerin ödeme sırasında verdikleri kredi kartlarını önce "POS" cihazından geçirdikten sonra manyetik alandaki kart bilgilerini kopyalamak için "Encoder" cihazında işleme tabi tutarak kopyalanan manyetik alanları bir başka kredi kartına bilgisayar marifeti ile aktararak sahte kredi kartları düzenledikleri ve bu sahte kartlar ile alışveriş yapıldığı anlaşılmaktadır. E. B., davalı şirketin tahsilat yapmak ile görevli olarak istihdam edilen kişi olup, zararın oluşumuna neden olan eylem görevin ifası sırasında gerçekleşmiştir. Sahte kart düzenlenmesi sırasında eylem için asıl gerekli olan sözleşme uyarınca davalı şirkete müşterilerin alışveriş yapmasına imkan sağlayan ve doğrudan banka ile irtibatlı olan "POS" cihazı olup anılan cihaz davalı şirketin kontrol ve güvenliği altındadır. Dışarıdan temin edilen "Encoder" cihazı eylemin asli unsuru değildir.
Bu durumda mahkemece, davalı şirketin (istihdam) sorumluluktan kurtulmak için yukarıda açıklanan yasa maddesindeki kurtuluş beyyinesini iddia ve ispat edemediği ve istihdam eden olarak istihdam ettiği kimsenin davacıya verdiği zarardan sorumlu tutulması gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın reddi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle hükmün davacı banka yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davacı yararına takdir edilen 375.000.000.-TL. duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, 21.6.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.