Taraflar arasındaki birleştirilen menfi tesbit-itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vek. Av. T. B. ile davalılardan P. Tic. A.Ş. vek. Av. M. Ç. B. ile diğer davalı M. T. AG vek. Av. S. Z.'in gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

Davacı E. Metal A.Ş. vekili, dava dışı Ü. A.Ş. ile yine dava dışı yabancı şirket M. Trade Enter arasında demir alım-satım anlaşması yapılıp dava dışı Ü. A.Ş. lehine davalının akreditif açtırdığım, alım-satım akdinin teminatı olması için davalı P. A.Ş.ye 30.7.1999 tarihli 75.000 USA Dolar bedelli bir çek verildiğini, alım-satım akdine konu maddenin miktarında, alıcının değişiklikte talepleri üzerine ilk açılan akreditifin vadesinin uzatıldığını ve 30.7.1999 tarihli çekin geriye alınarak uzatılan akreditif vadesi 30.8.1999 tarihli yeni bir 75.000 USD bedelli çek verildiğini, akreditif süresinin uzatılmasına rağmen alıcının üzerine düşen edimi yerine getirmemesi sonucu akreditifin vadesinin dolduğunu ve iptal edildiğini, böylece çekin teminat vasfının sona erdiğini ancak davalı P. A.Ş.nin elindeki çeki iade etmediğini iddia ederek 30.8.1999 tarihli çek ile borçlu olmadıklarının tespitini talep ve dava etmiştir.

Davalı P. A.Ş. savunmasında, davaya konu çekin, gerçekleşmeyen alım satım akdinde kendilerinin ve dava dışı M. Trade Enter Adalı şirketin uğradığı zararlara karşılık verildiğini iddia ederek davanın reddini istemiştir.

Birleşen davada davacı Ü. A.Ş. vekili, davalı M. Trade Enter'e demir satış için anlaştıklarını, ancak alıcının edimini yerine getirmemesi üzerine masrafı kendilerince karşılanmak üzere açılan akreditifin vadesinin uzatıldığını, uzatmaya rağmen alıcının satım konusu emtianın vasıflarının ve üretim aşamasında gözetim yapacak firma adını bildirmediği için üretime başlamadığını ve akreditifin vadesinin dolmasından sonra da akdin sona erdiğini iddia ederek akreditifin uzatılması için yapılan masrafların davalılar M. Trade Enter ve P. A.Ş.den tahsilini talep ve dava etmiştir.

Birleşen davada davalı P. A.Ş, kendilerinin acenta olduklarını bu nedenle doğrudan husumet tevcih edilemeyeceğini beyan ederek davanın reddini istemiştir.

Birleşen davada davalı M. Trade Enter, alım satım akdinin gerçekleşmesinde davacı Ü. A.Ş.nin kusurlu olduğunu, akreditifin davacının dava dışı bankalardan kredi temin etmek amacına yönelik olarak kullanıldığını beyan ederek davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, 30.8.1999 tarihli çekin Ü. A.Ş. ile M. Trade Enter şirketi arasındaki alım satım akdinin teminatı olarak verildiği, akdin gerçekleşmemesi nedeniyle teminat vasfını yitirdiği, alım satım akdinin gerçekleşmemesinde alıcı M. Trade Enter'in kusurlu olduğu bu nedenle satıcının yaptığı masrafları ödemesi gerektiği gerekçesiyle asıl dava ve birleşen davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm P. A.Ş. ve M. Trade Enter vekilince temyiz edilmiştir.

Birleşen davalı P. A.Ş, birleşen davalı M. Trade Enter'in acentası olduğundan, akdin gerçekleşmemesi nedeniyle doğan zararın tazmini için açılacak dava M. Trade Enter'i temsilen P. A.Ş.ye karşı açılabilir ve hükümde M. Trade Enter aleyhine tesis olunur. Mahkemece bu hususlar gözetilmeden acenta P. A.Ş.ye husumet yöneltilip aleyhinde karar verilmesi doğru görülmemiştir.

Diğer yandan, taraflar arasında temerrüt oluşması halinde alacağa uygulanacak faiz oranı belirlenmediğinden tarafların tacir oldukları gözetilerek 3095 Sayılı Yasaya göre belirlenecek faiz oranı ile alacağın tahsiline olanak sağlanması gerekirken, birleşen davacı Ü. A.Ş.nin faiz oranı yönünden talebinin aynen kabulü yazılı şekilde karar verilmesi de isabetsizdir.

SONUÇ: Yukarıda (1) sayılı bentte açıklanan nedenle davalı P. A.Ş.nin asıl davaya yönelik tüm, birleşen davada P. A.Ş. ile M. Trade Enter'in diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenle birleşen davanın davalılar P. A.Ş. ve M. Trade Enter yararına BOZULMASINA, birleşen davalılar vekilleri Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davalılar yararına takdir edilen 375.000.000.-TL. duruşma vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalılara ödenmesine, peşin harçların istek halinde iadesine, 5.7.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972