 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
Esas no: 2000/7164
Karar no: 2000/798
Tarih: 10.2.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
MENFİ TESBİT
ÇEKLERDE KISMİ ÖDEME
HAMİLİN KANIT YÜKÜ
ÖZET Hamil kısmi ödemeyi reddedemez, Kısmi ödeme yapılması halinde, muhatap kendisine makbuz verilmesi veya ödemenin poliçe (çek) üzerine yazılmasını isteyebilir.
Çek arkasına yazılıp sonradan hamil tarafından karalanan meblağın gerçek bir ödemeyi yansıtmadığının, hamil tarafından usulen kanıtlanması gerekir.
(6762 s. TTK. m. 621/3, 730)
Taraflar arasındaki menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Davacı vekili, davalının Orhan isimli çizerin umumi vekili ve resimlerinin pazarlanması hususunda yetkilisi olduğunu, davacının adı geçen çizere yaptırdığı resimlerin telif hakkı olarak davalıya 1.250.000.000.-TL tutarında çek verdiğini, üzerinde keşide tarihi olmayan bu çekin davalıya yapılacak ödemelere teminat teşkil etmek üzere düzenlendiğini, ödemeler yapıldıkça çekin arkasına yazılacağını ve yapılan 800.000.000.-TL tutarındaki ödemenin çekin arkasına yazıldığını, davacının 450.000.000.-TL bakiyeyi ödemek istediğinde davalıyla aralarında anlaşmazlık çıkması üzerine çek arkasındaki yazının karalanarak icra takibine konulduğunu ileri sürerek davalıya 800.000.000.-TL borçlu olmadıklarının tesbitiyle %40 inkar tazminatının tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Dayalı vekili, söz konusu çekin teminat çeki olmadığını, davalıya verilen borca karşılık düzenlenen çek olduğunu ve ibraz müddeti içinde 800.000.000.-TL ödeme yapılarak kalanı için yeni bir evrak düzenlenmesi teklif edildiğini, bunun üzerine çekin arkasına 800.000.000.-TL'nın alındığının yazıldığı davalıya bu miktar için tediye makbuzu imzalatıldığını, anlaşma gerçekleşmeyince 800.000.000.-TL'lık makbuzun geri alındığını ve çekin arkasındaki ödemeyle ilgili şerhin karalandığının, davacının yaptığı kısmi ödeme olmadığından davanın reddi gerektiğini savunarak %40 tazminatın davacıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, davacı ibraz ettiği tediye makbuzlarıyla çeke mahsuben ödeme yapıldığını ispatlayamamış olmakla davanın reddine, itiraz edilen asıl alacak üzerinden %40 inkar tazminatının davacıdan tahsiline karar verilmiş hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
TTK'nun 730.maddesi yollamasıyla çeklerde de uygulanması gereken aynı Yasanın 621/3.maddesinde hamilin kısmi ödemeyi reddedemeyeceği ve kısmi ödeme yapılması halinde kendisine makbuz verilmesini veya ödemenin poliçe (Çek) üzerine yazılmasını isteyebileceği öngörülmüştür. Somut olayda çek arkasına yazılmış olan ve daha sonra dayalı tarafından karalandığı anlaşılan 800.000.000.-TL tutarındaki meblağın gerçek bir ödemeyi yansıtmadığının dayalı hamil tarafından usulen kanıtlanması gerekir. Mahkemece bu husus gözardı edilerek yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 10.2.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.