 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
Esas no: 2000/6705
Karar no: 2000/8247
Tarih: 30.11.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
* KAYIT - KABUL
* BANKANIN "FİDUCİARY" İŞLEMLERİNDE SORUMLULUK
Karar Özeti: Munzam karşılık ve disponibilite yükümlülüğünden kurtulmak için müşterileriyle "fiduciary" işlemleri yapan müflis banka, yatırılan mevduattan dolayı müşterilerine karşı sorumludur ve müşteriler adına hareket eden banka iflas masasına alacak kaydettirebilir.
Müşteriler de kural olarak bu işlemden doğan haklarını masaya kaydettirebilirler, mükerrer kayıt halinde, iflas idaresi paylaştırma sırasında bu durumu gözetir.
(2004 s. İİK. m. 235/2, 3)
Taraflar arasındaki kayıt-kabul davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşuldu.
Davacı vekili, müvekkili banka ile müflis banka arasındaki "Fiducier" işlemler nedeniyle müvekkili bankanın 10.735.488.86 DM, 2.467.271.74 Dolar ve 1.310.196.94 İsviçre Frangı alacağı bulunduğunu, iflas masasına bildirilen bu alacağın İflas idaresince reddedildiğini, alacağın banka kayıtlarında yer alması gerektiğini ileri sürerek reddedilen alacağın iflas masasına kayıt ve kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı İflas İdaresi cevabında, Fiduciary işlemler nedeniyle kayıt yapılabilmesi için davacının kimler adına hareket ettiğini bildirmesi gerektiğini, aksi halde mükerrer ödemeye sebebiyet verileceğini, dava konusu alacağın banka kayıtlarında bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve toplanan delillere göre davacı bankanın iflas tarihi itibariyle 534.692.306.370.-TL. alacağı bulunduğu gerekçesiyle bu miktarın iflas masasına kayıt ve kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Müflis İ... A.Ş. bir kısım müşterileriyle Fiduciary olarak tanımlanan işlemler yapmıştır. Munzam karşılık ve disponibilite yükümlülüğünden kurtulmak için bu işlemi yapan müflis banka yatırılan mevduattan dolayı müşterilerine karşı sorumludur. Bu nedenle kural olarak müflis banka iflas masasına müşteriler fiduciary işlemden kaynaklanan alacaklarını kaydettirebilirler. Ancak müşterilerin kaydettirmemesi halinde onlar adına hareket eden işlemin tarafı olan davacı bankanın da alacak kaydettirmesi mümkündür. Mükerrer kayıt talebi halinde müşterilere pay ayrılacağından bu durum İflas İdaresince paylaştırma sırasında kuşkusuz gözetilecektir. Mahkemece açıklanan yönler dikkate alınarak yazılı şekilde hüküm kurulmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün (ONANMASINA), 30.11.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.