* MENFİ TESBİT

* TEMİNAT BONOSU

* İSPAT YÜKÜ

Taraflar arasındaki menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Davacı vekili, takip konusu edilen bononun teminat bonosu olduğunu ve güvencesini oluşturduğu ilişkiden kaynaklanan borcun yapılan takip sonucunda ödendiğini, bononun üç yıla yakın süre takibe konulmamasının da bunu gösterdiğini bildirerek bono nedeniyle borçlu olmadığının saptanmasını istemiştir.

Davalı vekili, davacının davalının kardeşinin damadı olduğunu, takipte gecikmenin bu akrabalık ilişkisinden kaynaklandığını takip sırasında borcun bir bölümünün çekincesiz ödendiğini, ödemeye yönelik öbür takibin bu takiple ilgisi olmadığını açıklayarak davanın reddine istemiştir.

Mahkemece, uzun süre yaşanan enflasyon ve paranın aşırı ölçüde değer kaybettiği bir ortamda gerçek borç için düzenlenmiş bir senedin üç yıla yakın tahsile ve takibe konmamasının yaşamın olağan koşullarıyla bağdaşmadığından sözle davacının başka savlarının incelenmesine gerek görülmediği, senedin gerçek borcu yansıtmadığı ve teminat fonksiyonunun sona erdiği kanısıyla davacının borçlu olmadığının saptanmasına ve takipte ödenen paranın geri alınmasına karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.

Davacı bononun teminat bonosu olduğunu güvencesini oluşturduğu ilişkiden doğan borcun da ödenmesiyle teminat işlevini yitirdiğinden sözle dava açmıştır.

Mahkemece de kabul edildiği üzere bonoda teminat olduğuna ilişkin bir kayıt bulunmamaktadır. Bu nedenle davacı MK.nun 6. maddesi uyarınca savını kanıtlamakla yükümlüdür. Davacı bu doğrultuda öncelikle bononun güvence olmak üzere verildiğini, daha sonra da güvencesinin oluşturduğu borcun ödenmesi suretiyle güvence işlevi kalmadığını yazılı kanıtlarla kanıtlayacaktır.

Ne var ki mahkeme dairemizin, 26.3.1999 gün, 1999/1860 Esas, 1999/3848 Karar sayılı ilamını dayanak tutarı davacı savının yazılı kanıtla kanıtlanmasına gerek kalmadığını belirtip başka bir inceleme yapmadan davayı kabul etmiştir.

Oysa dairemizin anılan kararındaki maddi olguyla dava konusu olaydaki maddi olgu ayrımlıdır. Dayanak kararımızda: "Senedin tanzim tarihiyle vadesi arasında üç yıldan fazla zaman bulunması, tahsil edilen kamulaştırma bedeli ve taksi plakalı araçla ilgili iddiasının belgelendirilmemiş olması karşısında tarafların akrabalık durumları da gözetildiğinde 7.000.000.000.-TL'lık senedin gerçek bir borcu yansıtmadığının kabulü gerekir" denilerek borçlu olmadığının saptanması gereğine değinilmiştir. Somut olayda bu senedin gerçek bir borcu yansıtmadığı savıyla değil tersine bononun teminat bonosu olduğu vurgulanarak ilişkin olduğu borcun ödendiğinden sözle dava açılmıştır.

Yaşamın olağan koşullarıyla bağdaşmadığı ya da yaşamın olağan akışına aykırılık durumu, bir kural niteliğinde olmayıp yaşam deneyleri sonucu ortaya çıkan olayına özgü ayrık bir olgu olarak uygulanmalıdır.

Bu durumda, mahkemece davacının savına yönelik tüm belge ve kanıtları toplanıp incelenerek, sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, yazılı biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle yerel mahkeme kararının (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 8.12.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972