 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
Esas no: 2000/3070
Karar no: 2000/6339
T:2.10.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- İPOTEĞİN FEKKİ (Kaldırılması)
- MÜFLİSE KARŞI ALACAK İHDASI
- TAKAS
Karar Özeti: Müflisin borçlusu, iflasın açılmasından evvel alacaklısının aciz halinde bulunduğunu bilerek masanın zararına, kendisine veya üçüncü bir şahsa takas suretiyle bir menfaat teinin etmek için müflise karşı bir alacak ihdas ederse, bu takasa mahkemede itiraz edilebilir.
Takas hakkına dayanılarak açılan davada, takasa itirazın, defi yoluyla ileri sürülmesine yasal engel yoktur.
(818 S. BK. m. 118, 124, 162)
(2004 s. İİK. m. 200, 201)
Taraflar arasındaki ipoteğin fekki davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacılar vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Davacılar vekili, müvekkilinin davalı bankadan konut kredisi kullandığını ve kredinin teminatı olarak da gayri menkul ipoteği verildiğini, kredinin aylık taksitlerinin 16.4.1994 tarihine kadar ödeme planına göre geri ödendiğini, bu arada davalı bankanın bankacılık yapma yetkisinin Bakanlar Kurulunca 23.4.1994 tarihinde kaldırılıp bankanın geçici yönetimi ile T. İ... Bankasının görevlendirildiğini, müvekkilinin, davalı bankada mevduatı bulunan dava dışı Şefik'in 1.500.000.000-TL. alacağını, geçici yönetimle görevlendirilen T. İ... Bankası Genel Müdürlüğünün olumlu görüş bildirmesi üzerine 14.7.1994 tarihinde temlik aldığını ve takas için müracaat ettiğini, takas talebinin şubece yapılıp bakiye 12.693.079.TL'lık bakiye borç çıkarıldığını bu miktarın da müvekkilince ödenip kredi borcunun kapatıldığını, buna rağmen bankanın ipotekleri fek etmediğini belirterek ipoteklerin fekkine (kaldırılmasına) karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
BK.nun 162. maddesine göre alacaklı, borçlunun rızasını aramaksızın alacağını üçüncü bir kişiye temlik edebilir. Davacıya 14.7.1994 tarihinde yapılan temlik bu yönüyle geçerli ise de olayımızda davacının takas talebinin BK.nun 118-124, İİK.nun 200 ve 201 ve Bankalar Kanunun ilgili hükümleri ile birlikte değerlendirilmesi gerekir. Zira iflas halinde, diğer alacaklıların zararına olacak herhangi bir işlemi önlemek amacıyla takas, İİK.nun 200 ve 201. maddelerinde yapılan düzenlemeler ile sınırlandırılmıştır.
İİK.nun 201. maddesinde "Müflisin borçlusu, iflasın açılmasından evvel alacaklısının aciz halinde bulunduğunu bilerek masanın zararına kendisine veya üçüncü bir şahsa takas suretiyle bir menfaat temin etmek için müflise karşı bir alacak ihdas ederse bu takasa mahkemede itiraz edilebileceği öngörülmüştür". Bu hükümle müflisin borçlusunun iflasın açılmasından önce alacaklısının aciz halinde bulunduğunu bilerek kendisine veya üçüncü bir şahsa takas suretiyle bir menfaat sağlaması halinde takasa itiraz etme imkanı sağlanarak iflas masasına zarara sokulması önlenilmek istenmiştir.
Somut olayda davalı bankanın, Bankalar Kanunu uyarınca alması gereken tedbirleri almaması ve mali bünyesinin güçlendirilmesine imkan görülememesi sebebiyle bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul yetkisi kaldırılmıştır. Davacılarda davalı bankanın mali bünyesinin güçlendirilemeyecek derecede zaafa düştüğünü bilmektedirler. Takasa itirazın, İflas İdaresi tarafından dava yoluyla ileri sürülmesi gerekmekte ise de, takas hakkına dayanılarak açılan davada defi yoluyla ileri sürülmesine de yasal bir engel bulunmamaktadır. Takasa itiraz edilmesi ve itirazın haklı görülmesi halinde takas hükümsüz kalacaktır. Ayrıca mahkemece, davalı bankanın geçici yönetimini üstlenen T. i... Bankasının yapabileceği işler arasında takas ve mahsup işlemlerini yerine getirmesi ve sonuçlandırması yetkisinin bulunmadığı da gözetilerek yazılı şekilde davanın reddine karar verilmiş olması isabetlidir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan hükmün (ONANMASINA), 2.10.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.