 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
Esas no: 2000/3049
Karar no: 2000/5487
Tarih: 10.7.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- SIRA CETVELİNE İTİRAZ
- TAKSİTLE ÖDEME SÖZLEŞMELERİ
- SATIŞ İSTEME SÜRESİNİN İŞLEMESİ
Karar Özeti: İİK.nun 111. maddesinin 3. fıkrası gereğince, borçlu ile alacaklının icra dairesinde yapacakları, borcun taksitlendirilmesine ilişkin sözleşmenin devamı süresince, aynı Yasanın 106. maddesindeki satış istemeye ilişkin süreler işlemez.
İlk taksitlendirmeden sonra yapılacak yeni taksitlendirme sözleşmeleri ise; Kanunun tayin edeceği süreleri değiştiren bütün sözleşmelerin geçersiz olduğunu hükme bağlayan İİK. nun 20. maddesi hükmü karşısında geçersiz olup, bu takdirde satış istemeye ilişkin süreler işler.
(2004 s. İİK. m. 20, 106, 110, 111/3)
Taraflar arasındaki sıra cetveline itiraz davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşup düşünüldü:
Davalı vekili, borçluya ait geminin satışından sonra düzenlenen sıra cetvelinde davalı bankaya 1. sırada yer verildiğini, davalının haczinin süresinde satış istememesi nedeniyle düştüğünü, taksitle ödeme anlaşmasının birden fazla yapılamayacağını, bu şekilde satış isteme sürelerinin uzatılmayacağını ileri sürerek sıra cetvelinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkilinin hacizden itibaren satış talebinde bulunduğunu, borcun taksitlendirilmesine ilişkin sözleşmelerin yapılması ile satış isteme süresinin durduğunu, şikayetin haksız olduğunu belirterek reddini istemiştir.
Mercii Hakimliğince iddia, savunma ve toplanan delillere göre alacaklı ve borçlunun taksit sözleşmesi yapmaları halinde İİK. nun 106 ve 110. maddelerinde öngörülen sürelerin işlemeyeceği, yeniden taksitlendirme sözleşmesi yapılmasının yasaya aykırı olmadığı, sıra .cetvelinde hata bulunmadığı gerekçesiyle şikayetin reddine karar verilmiş, karar davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Davalı bankanın alacaklı olduğu 1993/8327 sayılı takip dosyasında 27.5.1993 tarihinde uyguladığı ihtiyati haciz 6.7.1993 tarihinde kesin hacze dönüşmüş, 18.8.1994 tarihinde satış talebinde bulunduktan sonra 19.6.1995, 30.11.1995, 12.9.1996 ve 15.5.1997 tarihinde taksitle ödeme sözleşmesi yapılmıştır.
Davalı bankanın 1994/22182 sayılı takip dosyasında, 2.8.1994 tarihli ihtiyati haciz 19.6.1995 tarihinde kesin hacze dönüşmüş, 30.11.1995, 12.9.1996 ve 15.5.1997 tarihinde taksitle ödeme sözleşmesi yapılmıştır.
Mahcuz gemi davacı bankanın alacaklı olduğu 1993/8282 sayılı dosyadan 2.3.1998 tarihinde satılması sonucu düzenlenen 23.8.1999 tarihli sıra cetvelinde davalı bankanın alacaklı olduğu 1993/8327 sayılı dosyaya birinci sırada yer verilerek satış bedelinin bu dosyaya ödenmesine karar verilmiştir.
Davacı F.... A.Ş., P.... A.Ş.nin 1993/8327 ve 1994/22182 sayılı dosyadaki hacizlerinin (2) yıl içinde satış istenmediğinden düştüğünü ileri sürerek sıra cetveline itiraz etmiştir. Davalı banka borçlu ile taksitle ödeme sözleşmesi yapıldığından satış sürelerinin işlemediğini belirterek şikayetin reddini istemiştir.
İİK.nun 111. maddesinin 3. fıkrası 3494 sayılı yasa ile ilave edilmiştir. Hükme göre borçlu ile alacaklının icra dairesinde yapacakları borcun taksitlendirilmesine ilişkin sözleşmenin devamı süresince 106. maddedeki süreler işlemez. Kanunun gerekçesinde bazı takiplerinde alacaklı ile borçlunun icra dairesinde taksit sözleşmesi yaparak bu suretle borcun daha rahat bir şekilde ödenmesini sağladığı, taksitle yapılan ödemelerin devamı sırasında satış talebi için aradığı sürenin dolduğu, taksit ödemelerinin borçlu tarafından ihlali halinde süre geçtiği için alacaklının satış talebinde bulunamadığını ve alacağını tahsilde zorlukla karşılaştığı, bu nedenle taksit sözleşmesinin ihlaline kadar geçen sürenin satış süresinin hesabında nazara alınmayacağı belirtilmiştir.
Hüküm ve gerekçesinde ilk taksitlendirmeden sona yapılacak yeni taksitlendirme sözleşmelerinin sürelerinin işlemesini engelleyip engellemediği konusunda açıklık bulunmamaktadır. İİK. nun 20. maddesinde kanunun tayin edeceği süreleri değiştiren bütün sözleşmelerin geçersiz olduğu hükme bağlanmıştır. P.... A.Ş.nin alacaklı olduğu dosyalardan birden fazla yapılan taksitlendirme sözleşmeleri İİK. nun 20. maddesindeki düzenlemenin amacına aykırıdır. Bu nedenle ilk taksitlendirmeden sonra yapılacak yeni taksitlendirme sözleşmeleri sürenin işlemesini engellemeyecektir (Reisoğlu, Seza; Bankalar Açısından İcra ve İflas Kanunundaki Yeni Düzenlemeler Ankara 1989, s. 31). Mercii Hakimliğince bu yönler gözetilerek bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle şikayetin reddinde isabet görülmemiştir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenle kararın (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 10.7.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.