 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
E: 1999/7720
K: 2000/2532
T: 6.4.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- ALACAK
- MENKUL DEĞER SATIMI
- ARACI KURUMUN SORUMLULUĞU
ÖZET: Acenta aracılığıyla yapılan işlemler ve bu işlemlerle ilgili olarak müşteriyle kumlan ilişkilerden doğan hukuki sorumluluk aracı kuruma aittir.
Aracı kurum, acenta veya müşteriyle yapacağı sözleşmelerde bu sorumluluğu kaldıran veya hafifleten kayıtlar koyamaz.
(2499 s. SPK. m. 22)
(SPK. Teb. -19. s. m. 25)
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalılardan T.... Menkul Değerler A.Ş. vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı T.... AŞ.'nin 2337 nolu müşterisi olduğunu, aracı kurumun acentası olan diğer davalı D.... Ltd. Şti'ne 31.5.1995 tarihinde 2.413.450.000.- TL ödenerek (100 lot) ihlas hisse senedi alındığını, davalı T.... A.Ş.'ne 14. 6. 1995 tarihinde müracaat edildiğinde, hisse senetlerinin talimat olmadan satıldığının ve bedelinin bilgisi dışında çekildiğinin tesbit edildiğini, davalı acenta D.... Ltd. Şti. yetkililerinin topladığı paralarla ortadan kaybolduğunu, diğer davalı aracı kurumun verilen zarardan sorumlu olduğunu ileri sürerek hisse senetlerinin aynen iadesine veya 2.413.450.000.-TL' nın reeskont faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı T.... A.Ş. vekili cevabında müvekkili aracı kurumun acentanın işlemlerinden sorumlu tutulabilmesi için gerçek borsa işlemleri sebebiyle müşteriye zarar verilmesi gerektiğini, gerçek olmayan ve varlığı kanıtlanamayan hayali işlemlerden dolayı müvekkili aracı kurumun sorumlu tutulamayacağını, davacının yatırdığı paranın vekili Döndü tarafından hesaptan tahsil edildiğini, aracılık faaliyeti dışındaki ilişkilerden dolayı davalının sorumluluğunun sözkonusu olamayacağını belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve toplanan delillere göre, davalı D.... Ltd. Şti' nin diğer davalı aracı kurum T.... A.Ş.' nin acentası olduğu, davacının acentanın muhasebe müdürü Döndü'yü vekil tayin ederek hisse senedi alım satımı yaptığı, vekilin vekalet yetkisini vekalet veren davacının zararına, kendisinin ya da iş ve elbirliği yaptığı başka biri yararına kullandığı, böyle bir davranışın vekalet sınırları içinde kalsa bile vekalet vereni bağlamayacağı, davalıların çekilen paradan sorumlu bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı T.... A.Ş. vekilince temyiz edilmiştir.
Sermaye Piyasası Kurulu'nun Seri V 19 nolu tebliğinin 25. maddesinde, aracı kurumların acentalar aracılığı ile yaptığı işlemlerdeki hukuki sorumluluğu düzenlenmiştir. Anılan hükme göre acenta aracılığıyla yapılan işlemler ve bu işlemlerle ilgili olarak müşteriyle kurulan ilişkilerden doğan hukuki sorumluluk, aracı kuruma aittir; aracı kurum, acentayla veya müşteriyle yapacağı sözleşmelerde bu sorumluluğu kaldıran veya hafifleten kayıtlar koyamaz. Mahkemece bu hüküm gözetilerek acenta çalışanının zarar veren işleminden dolayı davalı aracı kurumun sorumluluğuna hükmedilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün (ONANMASINA), vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davacı yararına takdir edilen 65.000.000.- TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınıp, davacıya ödenmesine, onama harcının temyiz edenden alınmasına, 6.4.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.