 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
E:1998/6866
K:1999/1524
T:10.03.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
* MENFİ TESBİT DAVASI
* KARŞILIK DAVASI
* HAKSIZ REKABET
KARAR ÖZETİ:Davacı N... Ajans A.Ş. ihtarnamesinde davalının haksız rekabet yaptığını ileri sürerek kira bedellerini ödemeyeceğini açıkça bildirdiğinden, davacının bu tutumu karşısında kira edelinin ödenmesi için fatura düzenlenip gönderilmesinin sonuç vermeyeceği kuşkusuzdur.
Kaldı ki sözleşmede davacının ödeyeceği kira ücretleri tespit edilmiş olup, fatura gönderilmese dahi davacının ödeme yapmasına engel bir durum yoktur.
Ayrıca davalının haksız rekabetinin bulunmadığının kabul edilmiş olmasına göre davalının sözleşmeyi fesih etmekte haksız olduğu yolundaki çoğunluk görüşü bu nedenle kendi içinde çelişkili bulunmaktadır.
Sözleşmenin feshinde haklılığın belirlenmesinin hakimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgi ile çözümlenmesinin mümkün olduğu gözetilmeden HUMK.'nun 2494 sayılı yasa ile değişik 275.mad.ne aykırı şekilde bu konuda bilirkişi görüşüne başvurulması da isabetli değildir.
KARAR
Taraflar arasında uyuşmazlıklara konu olan tüm dava dosyalarının birleştirilmesi ile yapılan yargılama sebebiyle savunma ve iddialarını ortaya koyan davalı-davacı B... A.Ş. vekili N... Ajans A.Ş ile yapılan sözleşmenin, 'B... A; Ş ' nin başka pano yapmasına veya bunların ; işletilmesine engel olmadığını ;sözleşmede böyle bir hükmün bulunmadığını, yaptırılan 272 adet bilboardın mülkiyetinin Belediye 'ye ait olup davacının bunları sökemeyeceğini ,reklam almayı düşündükleri henüz reklam almadıkları 820 adet bilboardın içinde sözleşme ile davacıya verilen bilboardların bulunmadığını, müvekkilinin sözleşmeye aykırı bir hareketi olmadığını, ödemelerin iki ayı geçmesi halinde sözleşmenin fesih edileceğinin sözleşme gereği olduğunu, davacının Mart 1994 ayından beri kira ödemediğini fesihin haklı olduğunu belirterek davacının davasının reddi gerektiğini ileri sürmüştür.
Mahkemece iddia savunma ve toplanan delillere göre sözleşmede B...AŞ'nin aylık kira bedelleri için fatura düzenleyip göndermesi ve fatura tarihinden itibaren 45 gün içinde kıra parasının ödeneceğinin kararlaştırıldığı, oysa davalının fatura düzenleyip davacıya göndermediğini, davalının iki aylık surenin geçtiği gerekçesi ile sözleşmeyi fesih etmesinin haksız olduğunu, fesih haksız olduğundan 1994/530 sayılı dosya yönünden davalıya teminat olarak verilen 750.000.000. TL ' lık çek nedeni ile davacının borçlu olmadığının tespitine, davalı B... AŞ'nin haksız rekabeti saptanamadığından davacının bu yöne ilişen talep ve davasının reddine, 2.000.000. TL haksız fesih tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, davacı . B...A.Ş.'nin davasının açılmamış sayılmasına, N... Ajans A.Ş.nin 250 adet pano ile ilgili olarak açtığı karşı davanın kabulü ile müdahalenin menine karar verilmiş, hüküm davalı-karşı davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık sözleşmenin haksız fesih edilip edilmediği noktasında
toplanmaktadır. Davacı N... Ajans A.Ş davalının haksız rekabet yaptığını ileri sürerek kira bedellerini ödemeyeceğini açıkça bildirdiğinden, davacının bu tutumu karşısında kira bedelinin ödenmesi için fatura düzenlenip gönderilmesinin sonuç vermeyeceği kuşkusuzdur.
Kaldı ki sözleşmede davacının ödeyeceği, kira ücretleri tespit edilmiş olup, fatura gönderilmese dahi davacının ödeme yapmasına engel bir durum yoktur. Ayrıca davalının haksız rekabetinin bulunmadığının kabul edilmiş olmasına göre davalının sözleşmeyi fesih
etmekte haksız olduğu yolundaki çoğunluk görüşü bu nedenle kendi içinde çelişkili bulunmaktadır.
Davacının Mart 1994 ayından beri kira ödemediği konusu da ihtilafsız olduğundan ödemelerdeki gecikme süresi iki ayı geçmesi nedeni ile B... A.Ş.'nin sözleşmeyi fesihte haklı olduğu gözetilerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile karar verilmesi isabetli olmadığı gibi, sözleşmenin feshinde haksızlığın belirlenmesinin hakimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgi ile çözümlenmesinin mümkün olduğu gözetilmeden, HUMK'nun 2494 sayılı yasa ile değişik 275.maddesine aykırı şekilde bu konuda bilirkişi görüşüne başvurulması da isabetli değildir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davalı-karşı davacı yararına takdir olunan 30.000.000. –TL. duruşma vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan tahsili ile davalı-karşı davacıya ödenmesine, peşin harcın istek halinde iadesine 10.03.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.