KARAR ÖZETİ: : Navlun ve demuraj alacağı, yük üzerinde taşıyana, yük alacaklısı hakkı verir. Bu hak bir tür yasal rehin hakkı olup, yükleme anında doğar, teslime kadar sürer.

 

 

Taraflar arasındaki sıra cetveline itiraz davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

 

Davacı vekili, müvekkilinin borçlu şirkete ait 495 bağ cif sarımlı jüt iplik yükünü Singapur'dan Mersin limanına taşıdığını ve 3.412,50 dolar taşıma ücreti ve 8500 DM demuraj ücreti tahakkuk ettiğini, bu alacağın tahsili amacıyla yük üzerindeki rehin haklarını kullanarak takibe geçtiklerini, malların satışı ndan sonra düzenlenen sıra cetvelinde satış bedelinin davalı alacaklıya ayrıldığını, yük üzerindeki yasal rehin hakkı uyarınca satış bedelinin müvekkiline ödenmesi gerektiğini ileri sürerek sıra cetvelinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

 

Davalı vekili, bedeli paylaşıma konu malların müvekkili tarafından 29.1.1996 tarihinde haczedildiğini, davacının aynı mallara 5.7.1996 tarihinde haciz işlemi uyguladığını, hacizden sonra konulan haciz ve rehinlerin önceki hacze karşı önceliği bulunmadığını belirterek şikayetin reddini istemiştir.

 

Mercii Hakimliğince iddia, savunma ve toplanan delillere göre bedeli paylaşıma konu malların davacı tarafından 29.1.1996 tarihinde, davalı tarafından 5.7.1996 tarihinde haczedildiği, haciz tarihlerine göre davalıya ön sırada yer veren sıra Cetveli'nde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, şikayetin reddine karar verilmiş, karar davacı vekilince temyiz edilmiştir.

 

Davacı vekili, müvekkili şirkete ait konteynır ile Singapur'dan Mersin limanına getirilen iplik yükü ile ilgili 3.412,50 dolar navlun ücreti ve 8500 dolar demuraj, ücreti tahakkuk ettiğini, malların Mersin limanına 8.12.1995 tarihinde geldiğini, bu tarihten sonra mallara konulan hacizlerin müvekkilinin yük alacaklısı hakkını etkilemeyeceğini, malları ben haczetmeyen davalı alacaklının haczinin geçersiz olduğunu ileri sürerek sıra cetvelinin iptalini istemiştir.

 

Yük alacaklısı hakkı TTK'nun 1258 maddesinde düzenlenmiştir. Hükme göre "navlundan (m. 1077/1), deniz ödüncü paralarından (m. 1159 vd), müşterek avarya garame payından (m. 1204/1) ve kurtarma veya yardım ücret ve masraflarından (m. 1232) dolayı yükü takyit eden rehin haklarından navluna ait olanların derecesi bütün diğerlerinkinden sonra gelir". Görüldüğü üzere taşıyanın navlun alacağından dolayı yük alacaklısı hakkı bulunduğu kabul edilmiştir. Demuraj ücreti de taşıyana yük üzerinde yük alacaklısı hakkı vermektedir (TTK m. 1077). Yük alacaklısı hakkı bir tür kanuni rehin hakkı olup (Çağa Tahir Deniz Ticareti Hukuku, İstanbul 1982, s. 68; Arseven, Haydar Deniz Ticareti Hukuku Dersleri,İstanbul 1961, s. 35.) bu rehin hakkı yükün gemiye yüklenmesi anında meydana gelir, yükün teslimine kadar devam eder (Ulgener, Fehmi, Süraştorya süresi ve Ücreti, Ankara 1995, s. 199). Yük alacaklısı hakkının doğum tarihi yükün gemiye yüklendiği tarih olduğundan ve davalının haczi, yükün Mersin Limanına gelmesinden sonra uygulandığından yükün satış bedelinden öncelikle taşıyanın navlun ücreti ve demuraj ücreti alacağının ödenmesi gerekir.

 

Diğer taraftan bedeli paylaşıma konu. mal iplik olup menkul maldır. Menkul malların haczinin geçerli olması için İİK'nun 88. maddesi gereğince menkul malın fiilen haczi ve muhafaza altına. alınması gerekir. Gümrük müdürlüğüne gönderilen haciz yazısı ile yapılan haciz işlemi geçerli değildir. Davalı alacaklıya kaydı haciz tarihi itibariyle de öncelik tanınması mümkün değildir.

 

Mercii Hakimliğince bu yönler gözetilerek şikayetin kabulü gerekirken, yazılı gerekçeyle reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.

 

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine 9.10.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972