 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
Esas No : 1997/16697
Karar No : 1997/4673
Tarih : 8.5.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
743/m.534,582,543
2004/m.268
Taraflar arasındaki sıra cetveline itiraz davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, borçluya ait taşınmazın satışından sonra düzenlenen sıra cetvelinin 2,3, ve 13.sırasında yer alan alacaklıların sırasının hatalı olduğunu, sıra cetveli düzenlenirken muris borçlu Mehmet Ali .... ile mirasçılarının borçları arasında murisin alacaklıları lehine bir durum yaratıldığını, bu işlemin M.K.nun 543/2. maddesine aykırı olduğunu, murisin borçlarının mirasçıların şahsi borçlarına bir önceliği bulunmadığını, müvekkilinin 13.sırada değil 2.sırada yer alması gerektiğini ileri sürerek sıra cetvelinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar, terekede öncelikle murisin borçlularına ödeneceğini, davacının alacağı mirasçıdan olduğundan sıra cetvelinde verilen yerin doğru bulunduğunu belirterek şikayetin reddini istemişlerdir.
Merciii Hakimliğince iddia, savunma ve toplanan delillere göre, M.K.nun 582. maddesi uyarınca murisin borçlarından müteselsilen sorumlu olan mirasçıların şahsi alacakları ile murisin alacaklıları M.K.nun 543/2. maddesi uyarınca aynı hakka sahip olduklarından satış bedelinin mirasçının borcundan dolayı haciz koyan davacı ile murisin borcundan dolayı haciz koyan 2.sıradaki alacaklı arasında garameten paylaştırılacağı gerekçesiyle sıra cetvelinin iptaline karar verilmiş, hüküm davalılar vekilince temyiz edilmiştir.
Satışa ve bedeli paylaşıma konu taşınmaz, M.Ali ....'a ait iken ölümü ile mirasçılarına intikal etmiştir. Bu taşınmazı davalı alacaklı Nuri .... murisin borcundan dolayı 16.8.1995 tarihinde ihtiyaten haczetmiş, ihtiyati haciz 23.9.1995 tarihinde icrai hacze dönüşmüştür. Davacı alacaklı Binali .... ise murisin ölümü ile mirasta 1/4 hissenin sahibi Aslan ....'dan alacaklı olup, bu borçlu hakkında yaptığı takip sonucu aynı taşınmazı 22.8.1995 tarihinde ihtiyaten haczetmiş, 24.8.1995 tarihinde ihtiyati haciz icrai hacze dönüşmüştür. Her iki alacaklının borçlularının aynı şahıs olması halinde satış bedeli İİK.nun 268.maddesi uyarınca garameten paylaştırılacaktır. Ancak İcra Müdürlüğünce düzenlenen sıra cetvelinde murisin alacaklısı Nuri ....'a öncelik tanınmış, itiraz üzerine Tetkik Merciince M.K.nun 543/2. maddesinde düzenlemeye dayanılarak satış bedelinin garameten paylaştırılmasına karar verilmiştir. Uyuşmazlık muristen intikal eden bir malın muristen alacaklı olanlarla, mirasçıdan alacaklı olanlar tarafından haczedilmesi halinde hangi hacze öncelik tanınacağı konusunda toplanmaktadır.
M.K.nun 539. maddesine göre miras açılınca, mirasçılar onun tamamına sahip olurlar Kanunda yazılı haller müstesna olmak üzere, murisin alacakları, hakları ve zilyet bulunduğu malları, mirasçılarına intikal eder ve bu mirasçılar murisin borçlularından şahsen mesul olurlar. Hükme göre murisin alacakları, hakları ve malları mirasçılara geçeceğinden mirasçının malvarlığı ile murisin malvarlığı bir bütün halini alacaktır. M.K.nun 543.maddesinin 2.fıkrasına göre, mirası kayıtsız ve şartsız kabul eden mirasçının şahsi alacaklıları, murisin alacaklıları gibi hukuku haiz olduğundan murisin alacaklıları gibi, o mirasçının alacaklıları da muristen intikal eden malı haczettirebilmeli ve haciz tarihlerine göre sıra cetvelinde yerini alabilmelidir. Her nekadar M.K.nun 543. maddesinin 2.fıkrası "3. Lehine Muayyen Şey Vasiyet Edilen Kimse-3.Alacaklıların Hakları" başlığı altında düzenlenmişse de bu düzenlemenin murisin alacaklıları ile mirasçının kişisel alacaklıları arasındaki ilişkiye yönelik olduğu, vasiyet alacaklıları ile mirasçının kişisel alacaklıları arasındaki ilişkiyi düzenlemediği doktrinde kabul edilmektedir ( Kocayusufpaşaoğlu, Necip; Miras Hukuk, 1987, s.597,598; Oğuzman, Kemal: Miras Hukuku, 1990, s.335 ). Bu hükme göre muristen alacaklı olanlarla mirasçının kişisel alacaklılarının birbirlerine karşı rüçhanlı değildir. Bu durumda murise ait taşınmazı haczeden murisin alacaklısı ile mirasçının kişisel alacaklısının satış bedelinden haciz tarihlerine göre pay almaları gerekir. Ancak davacı alacaklının borçlusu Aslan .... 1/4 miras hissesine sahip olduğundan bu hisseye düşecek payın davacı alacaklı ile davalı alacaklı Nuri .... arasında garameten paylaştırılmalıdır. Sıra cetveli düzenlenirken 1.sıraya ayrılacak 649.749.000.TL.dan arta kalan 1.160.026.000.TL.nın 1/4'ü olan 285.006.500.TL. davacı Binali .... ile davalı Nuri .... arasında garameten paylaştırılacağı 875.019.500.TL. ise davalı alacaklı Nuri ....'a ödeneceği belirtilmelidir. Muristen alacaklı olanlarla, mirasçıdan alacaklı olanların aynı hakka sahip olduğunu, bu nedenle satış bedelinin garameten paylaştırılacağını belirten mercii kararının yukarıda anılan gerekçeyle onanması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün ONANMASINA, fazla ödenen peşin harcın istek halinde iadesine, 8.5.1997 gününde oyçokluğuyla karar verildi.