· KARŞILIKLI ALACAK DAVASI

KARAR ÖZETİ : Davalı ve birleştirilen davanın davacısı açtığı davada karşı tarafın sözleşme gereği alması gereken melasın tamamını almaması nedeniyle 19 günlük depo ücreti ödemek zorunda kaldıklarını iddia ederek bir miktarın karşı taraftan tahsiline talep etmiş isede bu yönde bir uyarı ve ihtarı bulunmayıp karşı tarafın iddia edilen melasın depoda bekletilmek zorunda kalındığını kanıtlayamamıştır.

 

Davalı sözleşmeye uygun talimat yapmayıp eksik teslimde bulunmuş bu yüzden davacı dava dışı Bulgar R... firması ile yaptığı sözleşme feshedilmiştir. Zarar R... firmasının sözleşmeyi feshetmesinden kaynaklanmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın çözümü davacı ile Bulgar R... firması arasında sözleşmenin feshine davalının kusurlu hareketinin mi sebep olduğunun kanıtlanmasına bağlıdır.

Taraflar arasındaki karşılıklı alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı esas davanın kısmen kabulüne, karşılık davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR

1-Davalı ve birleştirilen davanın davacısı T.Şeker Fabrikaları A.Ş. açtığı davada A... Dış Tic.Paz.A.Ş.nin sözleşme gereği alması gereken melasın tamamını almaması nedeniyle 19 günlük depo ücreti olarak 59.876,50 ABD Doları ödemek zorunda kaldıklarını iddia ederek bu miktarın A... Dış Tic.Paz.A.Ş.den tahsilini talep etmiş ise de, bu yönde bir uyarı ve ihtarı bulunmayıp, adı geçen şirketin almadığı iddia edilen melasın, depoda bekletilmek zorunda kalındığını kanıtlayamamış olmasına göre, davalı ve birleştirilen davanın davacısı T.Şeker Fab.A.Ş.nin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2-T.Şeker Fab.A.Ş. vekilinin asıl dava yönünden temyizine gelince;

Mahkemece alınan tarihsiz üçüncü bilirkişi raporuna dayanılarak, davalı T.Şeker Fab.A.Ş.ce davacı A... A.Ş.nin kendisine 8100 ton melas karşılığı akreditifi devrettiği halde 7837 ton melas teslim ettiği, eksik teslim ettiği 263 ton yönünden A... A.Ş.nin kar kaybına uğradığı kabul edilerek, 3156 Doların T.Şeker Fab.A.Ş.den tahsiline karar verildiği anlaşılmaktadır.

Davacı bu davasında, davalının 13.9.1991 tarihli sözleşmeye uygun teslimat yapmayıp, eksik teslimde bulunduğunu, bu yüzden kendisinin de dava dışı Bulgar R... firması ile yaptığı sözleşmeye uygun teslimatta bulunamadığını, davalının sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle kendisinin R... firması ile yaptığı sözleşmenin feshine sebebiyet verdiğini iddia etmekte olup, zararının R... firmasının 29.8.1991 tarihli sözleşmeyi feshetmiş olmasından doğduğunu iddia etmektedir. Bu durumda uyuşmazlığın çözümü, davacı ile Bulgar R... firması arasındaki sözleşmenin feshine, davalının kusurlu hareketininmi sebep olduğunun kanıtlanmasına bağlı bulunmaktadır. Gerçekten taraflar arasındaki melas satışının Bulgaristan bağlantılı olduğu, bir başka deyişle davacının davalıdan satın alacağı Melasları Bulgar ithalatçı firmasına satacağı, davacının davalıya Akreditifleri devir suretiyle mal bedelini ödeyeceği 13.9.1991 tarihli sözleşme içeriğinden anlaşılmaktadır. Yine bu sözleşmeye göre satım konusu melas tutarının +/- %10 toleranslı olmak üzere 25000 ton olduğu, bunun +/- %10 toleranslı olarak 13000 tonunun 31.12.1994 bakiye 12000 tonunun da Mayıs 1992 tarihine kadar teslim alınacağı kararlaştırılmış bulunmaktadır. Davacı ile Bulgar R... firması arasında akdedilen ve davalının eksik mal teslim ettiğinden dolayı feshine sebep olduğu iddia edilen 29.8.1991 tarihli sözleşme eki sevkiyat programına göre davacının dava dışı R...firmasına 1991 yılı Eylül-Aralık döneminde 12000 ton, 1992 yılı Temmuz ayına kadar da 15000 ton melas teslim etmeyi taahhüt ettiği anlaşılmaktadır. Taraflar arasındaki sözleşmeye göre mal bedeli akreditifin devri suretiyle ödenecektir, ihracattaki şekle göre öncelikle satıcı lehine akreditifin açılmış veya devredilmiş olması gerekmesine göre, davacının 31.12.1991 tarihine kadar davalı satıcıya "+ /- %10 toleranslı 13000 ton yönünden asgari 11.700 ton karşılığı akreditifi devretmesi gerekirken, ancak 8.100 tona tekabül eden akreditifi devrettiği, bu durumda davacının Bulgar R... firması ile yaptığı sözleşmenin teslim programında yer alan ve 1991 Eylül-Aralık dönemi için teslimi kararlaştırılan 12000 ton melasın tamamını davalıdan teslim alarak alıcı R... firmasına tesliminin mümkün olamayacağı bir başka deyişle 12000-8100= 3900 ton melasın bedeli karşılığı olan akreditifi davacı davalıya devretmediğinden dolayı davacının Bulgar R... firmasına 31.12.1991 tarihine kadar teslim etmesi gereken 12000 ton melasın 3900 tonunu eksik teslim etmesinin kaçınılmaz olup, kendi davranışından doğduğu, bu itibarla sözleşmenin feshine davalının eksik mal teslim ederek sebebiyet verdiğinin kabul edilemeyeceği sonucuna varılmaktadır. Davalı herne kadar devredilen akreditifin tekabül ettiği 8100 ton yerine 263 ton eksiği ile davacıya 7837 ton melas teslim etmiş ise de, yukardaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere davalı 263 ton melası teslim etseydi bile esasen davacı bunun dışında kalan 3900 ton melasın R... firmasına eksik teslimine kendisi sebebiyet verdiğinden sonuçlarına katlanması gerektiği gözden kaçırıldığı gibi, davacının iddiasında da özellikle feshe bu 263 ton melası davalının eksik tesliminin yol açtığını ve zararının bu yüzden doğduğunu öne sürmediği dikkate alınmadan bu miktar yönünden kir kaybına hükmedilmesi doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda l nolu bentte açıklanan nedenlerle sair temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalı ve birleştirilen davanın davacısı T.Şeker Fab. A.Ş. yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine 14.5.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972