 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
E. 1996/3416
K. 1997/831
T. 4.2.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
TEMERRÜT FAİZİ
OBJEKTİF İYİNİYET
MÜKERRER FAİZ
KARAR ÖZETİ : 1- Taraflar arasında imzalanan visa kartı üyelik sözleşmesi ile davacı bankanın iradesine bırakılan faiz oranını artırma ile ilgili yetkinin kullanılmasında, objektif iyiniyet kuralları içinde davranılması, MK.nun 2. maddesinin uyulması gereken emredici bir hükümdür. Bu durumda, MK.nun 2. maddesini doğrudan gözetmekle yükümlü mahkemece yapılacak iş, kredi süreci gözetilerek, bu süreçteki yükselen faiz oranlarına göre bankanın haksız bir davranışta bulunup bulunmadığını saptamak ve hesabın katedildiği tarihte banka alacağının ulaştığı miktar yönünden uzman bilirkişi kurulundan rapor alınarak varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar vermek gerekir.
2- Temerrüt faizine, takipten sonra .mükerrer faiz uygulanması BK.nun 104/son maddesi hükmüne aykırıdır.
(743 s. MK. m. 2)
(818 s. BK. m. 19, 20, 104/son)
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar vekilince temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
1- Davacı banka, taraflar arasında imzalanan visa kartı üyelik sözleşmesinin 20. maddesinde yer alan faiz oranlarında, yetkili merciiler veya banka tarafından değişiklik yapılması halinde ihtara gerek kalmaksızın değişiklik tarihinden itibaren yeni faiz oranlarının uygulanacağına ilişkin hükme dayanarak, sözleşmenin 8. maddesinde temerrüt faiz oranı % 11 olarak belirlenmiş iken, hesabın katından sonra aylık % 28 oranında temerrüt faizi uygulanmıştır. Artan faiz oranlarının bankaca kredi borcuna uygulamasına olanak sağlayan bu sözleşme hükmü tarafların serbest iradeleri ile oluşturulduğundan, bu durumun BK.nun 19 ve 20. maddelerine aykırılık teşkil etmeyeceği kuşkusuzdur. Ancak, sözleşmenin bu maddesi ile davacı bankanın iradesine bırakılan faiz oranını artırma ile ilgili yetkinin kullanılmasında objektif iyiniyet kuralları içinde davranılması MK.nun 2. maddesinin uyulması gereken emredici bir hükmüdür. Bu kuralın sonucu olarak bankanın fahiş kazanç amacı ile faiz oranını tek yanlı artıma yetkisine dayanarak haklı görülmeyecek bir orana yükseltmesi objektif iyiniyet kuralları ile bağdaşmayacağından, sözleşmedeki anılan bu hükmün uygulanmasında kredi müşterisinin MK.nun 2. maddesinin koruması altında bulunduğunun kabulü gerekir. Bir başka deyişle bankanın kendisine duyulan güvene aykırı davranışı bulunup bulunmadığının saptanması gerekir. Bu durumda MK.nun 2. maddesini doğrudan gözetmekle yükümlü olan mahkemece yapılacak iş, yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda inceleme yapıp, kredi süreci gözetilerek bu süreçteki yükselen faiz oranlarına göre bankanın haksız bir davranışta bulunup bulunmadığını saptamak ve hesabın katedildiği tarihte banka alacağının ulaştığı miktar yönünden uzman bilirkişi kurulundan rapor alınarak varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar vermekten ibarettir.
2- İcra takip talebinde, asıl alacağı takip tarihine kadar işlemiş olan temerrüt faizi de katılmak suretiyle tümü üzerinden takipten sonra faiz talep edilmiş, mahkemece de itirazın iptali ile takibin 15.563.740.- TL. üzerinden devamına karar verilmekle işlemiş temerrüt faizine takipten sonra mükerrer faiz uygulanması olanağı tanınmış bulunmakta olup, bu husus BK.nun 104/ son maddesi hükmüne aykırıdır. Bu yönden de yanılgıya düşülmüş olması isabetsiz olup, temyiz itirazları bu nedenlerle yerindedir.
SONUÇ : Yukarıda (1-2) sayılı bentlerde açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davalılar yararına (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde temyiz edenlere iadesine, 4.2.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.