 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
E. 1996/2155
K. 1996/10367
T. 21.11.1996
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
MENKUL SATIŞI
İSPAT YÜKÜMLÜLÜGÜ
KARAR ÖZETİ : Borçlar Kanununun 182/2. maddesi gereğince, menkul satımında kural olarak, tarafların edimlerini aynı anda yerine getirdikleri varsayılır. Satışın veresiye yapıldığını ve teslim edilen malın miktarının ne kadar olduğunu davacının kanıtlaması gerekir. Satışın veresiye olduğunun anlaşılması halinde, ödeme defini ispat yükünün davalı yana geçeceği gözetilerek, kendisine ödemeyi kanıtlama olanağı tanınmak ve ödemenin kanıtlanamaması halinde, davacının teslim ettiği belirlenen mal bedelini istemekte haklı olduğu kabul edilerek, uygun sonuç dairesinde bir karar verilmelidir.
(818 s. BK. m. 182/2)
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Dava, satılan mal bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Davalı savunmasında, satışa konu hurda alüminyumun dört ton olmayıp iki top olduğunu ve bedelinin de peşinen ödendiğini savunmuştur. BK.nun 182/2. maddesi gereğince menkul satımında kural olarak tarafların edimlerini aynı anda yerine getirdikleri varsayılır. Başka bir anlatımla, mal teslimi anında bedelin ödendiği dolayısıyla satışın peşin yapıldığı karine olarak benimsenmelidir. Bu durumda satışın veresiye yapıldığını ve teslim edilen mal miktarının dört ton olduğunu davacının kanıtlaması gerekir. Hal böyle olunca davacının öncelikle mal miktarına yönelik delilleri üstünde durulup, dosyaya ibraz edilen kantar fişi yönünden taraflar isticvap edilerek, gerektiğinde anılan belgede plakası yazılı araç sürücüsü de dinlenip, ticari defterler üzerinde inceleme yaptırılmak suretiyle teslim edilen mal miktarı belirlendikten sonra bu kez davacıdan satışın veresiye olduğuna ilişkin deliller ve fatura ibraz ettirilmesi suretiyle satışın veresiye olduğunun anlaşılması halinde, ödeme defini ispat yükünün davalı yana geçeceği gözetilerek kendisine ödemeyi kanıtlama olanağı tanınmak ve ödemenin kanıtlanamaması halinde davacının teslim ettiği belirlenen mal bedelini talep etmekte haklı olduğu kabul edilerek uygun sonuç dairesinde bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar gözetilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davacı yararına (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 21.11.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.