 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
Esas no : 1995/4812
Karar no : 1995/11385
Tarih : 19.12.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki tazminat; davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
1-Mahkemece toplanıp değerlendirilen delillere, oluşa ve dosya içeriğine uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının ve tazminata ilişkin hesaplamanın hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre, davalı S.... Birlik Otobüs İşletmesi ve Halil Ç... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Dava kısmen reddedildiğine göre, kendisini vekille temsil ettiren davalı otobüs işletmesi ve Halil Ç... yararına Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümlerine göre reddedilen miktar üzerinden vekalet ücreti takdir edilmemiş olması doğru görülmemiştir.
3-Davalı, B... D... Finansal Kiralama A.Ş. vekili, davaya verdiği cevapla husumet itirazında bulunmuş ve mahkemece 16.4.1993 günlü oturumda Finansal Kiralama A.Ş.'ye husumet yöneltilemeyeceğini ve davanın adı geçen şirket yönünden reddine karar oluşturulmuş, ara kararı davalı vekiline de tebliğ edilmiş ve bu nedenle de şirket vekili davanın yargılamasına katılmamıştır. Böylece davalı şirket yararına kazanılmış hak doğmuştur. Bu halde mahkeme, ara kararından dönemiyeceği gibi, nihai kararla da aleyhen hüküm oluşturamaz.
Diğer taraftan, trafik kazasında karışan 34 ... 61 plakalı otobüs, Finansal Kiralama A.Ş.'nin mülkiyetinde ise de, 3226 sayılı Yasa uyarınca üçüncü kişiye 4 yıl süreli kiralanmış ve zilyetliği devredilmiş olup, olay tarihi itibariyle otobüs kiracının elinde iken kazaya karışmıştır. Otobüsün mülkiyeti kiralayanda olmakla beraber yaralanma ve kullanma hakkı Anılan Yasanın 13.maddesi hükmünce kiracıya aittir. Noterlikçe düzenlenmiş 7.12.1990 tarihli sözleşmenin 23.maddesi uyarınca da üçüncü kişilere verilecek zarardan kiracı sorumlu tutulmuştur. Sözleşme ve yasanın diğer emredici hükümleri de gözönünde tutulduğunda kiralama konusu malın kullanımı ve getireceği yarar ve zararlar kiracıya devredilmiş bulunmaktadır.
2918 sayılı yasanın 3.maddesi ile "...aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı" işleten sayılacağı ve aynı yasanın 85.maddesi ile de işletenin ağırlaştırılmış sorumluluk kurallarına göre zarardan yükümlü olacağı belirtilmiştir.
Somut olayda, davalı şirketin zarar verici olaya karışan aracı, olaydan önce ve uzun süreli olarak ve Sui Generis bir kullanımın devri niteliğinde olan sözleşme ile Finansal Kiralama Kanunu Hükümleri'ne göre üçüncü kişilere kiralandığı ve işleten sıfatı bulunmadığı dosyadaki delil ve belgelerden de açıkça anlaşıldığından, davanın bu nedenlerle de Finansal Kiralama A.Ş. yönünden reddi gerekirken, aksine düşüncelerle zarardan sorumlu tutulması usul ve yasaya aykırı bulunmuştur.
SONUÇ : Yukarıda birinci bendde açıklanan nedenlerle davalı otobüs işletmesi ve Halil Ç...'nin sair temyiz itirazlarının reddine, hükmün ikinci bendde açıklanan nedenle adı geçen davalılar yararına ve üçüncü bendde açıklanan nedenlerle de davalı B... D... Finansal Kiralama A.Ş. yararına BOZULMASINA, peşin harçların istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 19.12.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.