 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
E. 1994/5425
K. 1994/7060
T. 30.6.1994
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
YABANCI PARA BORCU (Aynen ödeme)
VADE GÜNÜNDEKİ KUR
MÜFLİS
(Yabancı para borcundan sorumluluğu)
KARAR ÖZETİ: Aynen ödeme şart koşulduğu veya buna muadil sair tabirat ile şart edilmiş ise bono vade gününde düzenlendiği yabancı para ile ödenebilir. Borçlu ödemede geciktiği takdirde, yine aynen ödeme şartı olmak kaydıyla, hamil, bono bedelinin dilerse mide günündeki, dilerse ödeme günündeki rayice göre memleket parasıyla ödenmesini isteyebilir. Aynen ödeme şart edilmemiş ise, BK.nun 83/f-2 maddesi hükmü gereği olarak bonodaki yabancı para borcunun muaccel olduğu tarihteki Türk Lirası karşılığı istenebilir. İİKnun 195. maddesi hükmüne göre müflis keşideci yabancı para üzerinden düzenlediği bonodan dolayı iflas tarihindeki karşılığı olan Türk Lirası'ndan sorumludur.
(818 s. BK. m. 83/f-2)
(6762 s. TTK. m. 690, 623)
(2004 s. İİK. m. 195)
Taraflar arasındaki kayıt-kabul davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi; gereği konuşulup düşünüldü:
Davanın dayanağı olan bonolar yabancı para üzerinden (DM) olarak düzenlenmiş olup, davalı müflis Ahmet bu bonoları müteselsil kefil sıfatıyla imzalamıştır. BK.nun 83. maddesinin bir tekrarı olan ve TTK.nun 690. maddesinin yollaması ile bonolarda da uygulanan aynı Yasanın 623. maddesinin t. fıkrasına göre aynen ödeme şart koşulduğu veya buna muadil sair tabirat ile şart edilmiş ise bono, vade gününde düzelendiği yabancı para ile ödenebilir. Borçlu ödemede geciktiği takdirde yine aynen ödeme şartı olmak kaydıyla hamil bono bedelinin dilerse vade günündeki, dilerse ödeme günündeki rayice göre memleket parasıyla ödenmesini isteyebilir. Somut olayda, söz konusu bonoların düzenlendiği yabancı para ile aynen ödenecekleri yolunda bir şart taşımamalarına ve aynen veya geri ödeme tarihindeki döviz kurundan Türk Lirası olarak ödeneceklerine ilişkin taahhütnamelerin söz konusu bonoların keşidecileri olan A.Ş.ler tarafından verilip, bonoların müteselsil kefili ve bu sıfatla sorumlusu olan davalı müflisin keşideciler gibi ayrıca bir taahhütte bulunmamasına göre, davalı müflis BK.nun 83/f-2 maddesi hükmü icabı olarak bonolardaki yabancı para borcunun muaccel olduğu tarihteki TürkLirası karşılığından sorumlu tutulabilir. İİK.nun 195. maddesi hükmüne göre iflasın açılması müflisin borçlarını muaccel kılacağından, mahkemece bonolardaki DM'ın müflisin iflas tarihindeki Türk Lirası karşılıklarının saptanarak bulunacak Türk Lirası karşılıklarının iflas masasına kaydı gerekirken, yazılı olduğu şekilde iflas masasına kayıt için müracaat edildiği tarihteki kur esas alınarak hesaplanan Türk lirası karşılığının masaya kaydına karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davalı iflas dairesi yararına (BOZULMASINA), açıklanan bozma nedenlerine göre davacının tüm temyiz itirazlarının reddine, davalının peşin harcın istek halinde iadesine, 30.6.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.