Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
E. 1993/8957
K. 1993/9031
T. 28.12.1993

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


 
BORÇLAR KANUNUNUN 55. MADDESİ
ADAM ÇALIŞTIRANIN (İSTİHDAM EDENİN) YARDIMCISI
(Zarardan sorumluluk)
 
KARAR ÖZETİ: BK.nun 55. maddesine göre; adam çalıştıran, işin yerine getirilmesi sırasında meydana gelecek zarar tehlikesini üzerine almış demektir. Adam çalıştıran; işçinin seçiminde, çalışırken başkasına zarar vermemesi için denetiminde, işin örgütlenmesinde ve esaslı, doğru kuralların konulmasında, sürekli gözetim altında tutulmasında, gerekli dikkat ve özeni göstermemesi nedeniyle yardımcısının verdiği zarardan sorumludur. Meğerki gerekli özeni göstermiş olsa bile zararın doğmasına engel olunamayacağını kanıtlamış olsun.
(818s.BK.m. 55)
 
Davacı İsmail ile davalı; 1- Tütün, Tütün Mamülleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü vekili, 2- Cemal vs. arasında görülen alacak davası hakkında, (İstanbul 1. AsliyeTicaret Mahkemesi)nden verilen 15.10.1990 gün ve 3538-4117 sayılı hükmün onanmasına ilişkin Dairemizin 17.6.1992 gün ve 2158-2718 sayılı ilamına karşı davalılardan Tütün Mamulleri Genel Müdürlüğü vekilince, karar düzeltme yoluna başvurulmuş olmakla; dosya incelendi, gereği konuşuldu:
 
Olayda, davacı petrol istasyonu elemanlarıyla davalı ve karşı davacı Tekel Müdürlüğü şoförü aralarında anlaşarak, yönetim araçlarının motorin gereksinmesini davacı istasyonundan sağladıkları sırada, akaryakıt alınmadığı halde. alınmış gibi sahte tesellüm ve kredi senedi düzenledikleri bu yüzden işçilerin Ceza Mahkemesinde hüküm giydiği anlaşılmıştır.
 
Mahkemece, veresiye mal satışlarında kontrolün satış yerinde olmayıp malı teslim alan kişi tarafından yapıldığı, bunun titizlikle yapılmadığında sorumluluğun davalı yönetime ait olduğu, fişlerdeki imzanın gerçek olup olmadığının davacı yanca denetiminin olanaksız bulunduğu belirtilip sahte fiş bedellerinin gerçek satışa ilaveten davacı kasasına girmediğine yönelik bilirkişi raporuna dayanarak istasyon sahibi davacının alacağının alınmasına, karşılık davacı Tekel Yönetiminin borçlu olmadığının saptanması davasının reddine karar verilmiştir.
 
Davalı ve karşılık davacının temyizi üzerine Dairemizce karar onanmıştır.
 
Davalı ve karşılık davacı, bu kez karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
 
BY.nın 55. maddesinde anlamını bulan adam çalıştıranın, çalıştırdığı işçilerin eyleminden sorumlu tutulması ilkesi, kendi yararı için başkasını çalıştıran kimsenin bu işin yerine getirilmesinden meydana gelecek zarar tehlikesini üzerine alması, esasına dayanır. Adam çalıştıran; işçilerin seçiminde, çalışırken başkalarına zarar vermemesi için denetimde, işin örgütlenmesinde, esaslı ve doğru kuralların konulmasında, sürekli gözetim altında tutulmasında gerekli dikkat ve özeni göstermemesi nedeniyle yardımcısının verdiği zarardan sorumludur.
 
Somut olay, yanların çalıştırdıkları adamların Ceza Mahkemesinde, bu davaya esas olan olay nedeniyle hüküm giymiş bulunmaları, kullandıkları adamların kendilerine verilen işi yapması dolayısıyla olaya yol açtığını göstermektedir. Böylece zararlandırıcı eylemle hizmet arasında erek ve görev yönünden sıkı bir bağ olduğu, görülen işin adam kullananın buyruğu, ve gözetimi altında yapılmış olması, olayda BY.nın 55. maddesi uygulanmasını gerektirmektedir. Davacı böyle bir zararın vukuu bulmaması içi seçmede, buyurmada, gözetim ve denetlemede gerekli özeni göstermiş olsa bile zararın oluşmasına engel olunamayacağını kanıtlamakla yükümlüdür.
 
Bu nedenle, konuyla ilgili ceza mahkemesi dosyası getirilip, yanların sundukları kanıt listelerinde bildirilen kanıtlar da toplanarak yeniden oluşturulacak konusunda uzman üç kişilik bilirkişi kurulu yardımıyla, davaya dayanak tutulan belgelerin ne kadarının sahte olduğunun defter ve işletme kayıtlarıyla saptanma olanağı bulunup bulunmadığı, kayıtlara işlenme durumu araştırılarak sonuçta tüm kanıtlar gözönünde tutularak davalının sorumlu tutulması gerekli bir zarar olup olmadığı, diğer bir anlatımla, tarafların müterafik kusurlu tutulmalarının gerekip gerekmediği, varsa müterafik kusur oranlarının tesbiti gerektiği yönünden bilirkişi raporu alınarak sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekir. Bu yönler kararın bozulmasını gerektirdiği halde, her nasılsa Dairemizce onandığı anlaşıldığından davalı yanın karar düzeltme isteminin kabulü uygun görülmüştür.
 
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ve karşılık davacı vekilinin karar düzeltilmesi isteminin kabulüyle Dairemizin 17.6.1992 gün ve 92/2158-2718 sayılı onama kararının kaldırılmasına ve yerel mahkeme kararının (BOZULMASINA), önce alınan onama harcı ile red karar harçlarının istek halinde iadesine, 28.12.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.
 
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • Clicking Here TLO lookup 
  • 02.05.2025 08:42
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini