Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davacı vekilince duruşmalı, davalılardan Mehmet tarafından duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

 

Davacı vekili, davalılardan reşit olmayan İdris'in sevk ve idaresindeki, davalılardan Aydoğan'a ait vasıtanın davacıya çarparak sakat kalmasına neden olduğunu, davacının göğüs, kalp ve damar cerrahisi uzmanı Op. Dr. olup yaralanması sonucu mesleğini yapamaz hale geldiğini, diğer davalı Mehmet'in, İdris'in velisi ve aile reisi sıfatiyle zarardan sorumlu olduğunu, olayda davalı sürücünün tamamen kusurlu bulunduğunu ifade ile şimdilik 75.000.000 TL. maddi ve 15.000.000 TL. manevi tazminatın olay tarihinden itibaren faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini istemiştir.

 

Davalı Aydoğan vekili cevabında; vasıtasını reşit oğlu Argun'un alarak Mit Basketbol sahasına götürdüğünü, anahtarını ceketinin cebine koyup elbiselerini de çıkararak vasıtanın içine bırakıp, basketbol oynamaya başladığını, bu sırada davalı İdris'in gelip, vasıtanın anahtarını istediğini, ancak Argun tarafından reddedilince vasıtada bulunan elbisenin cebinden anahtarı alıp vasıtayı götürdüğünü, bu nedenle kendilerinin zarardan sorumlu olamıyacaklarını, kusur oranının yeniden incelenmesini, istenilen tazminatın fahiş olduğunu, davanın reddini savunmuştur.

 

Davalı Mehmet davaya cevabında; olay günü, oğlu davalı İdris ile diğer davalı Aydoğan'ın oğlunun birlikte yola çıktıklarını, kaza, vasıtanın İdris'in idaresinde iken olduğunu, kendisinin kusursuz bulunduğunu, fahiş tazminat istendiğini, iş gücü kaybı ve kusur oranının saptanması gerektiğini, kendisinin halin icap ettirdiği tedbirleri almış sayılacağını ve sorumlu olamıyacağını savunarak davanın reddini istemiştir.

 

Davacı vekili, aynı mahkemenin 1991/274 esas sayılı dava dilekçesinde, evvelce açtıkları dava dosyasında verilen bilirkişi raporunda zararlarının 206.568812 TL. olarak tesbit edildiğini, ön davada 75.000.000 TL. talep ettiklerini, şimdi ise saklı tuttukları (131.568.812 TL.) kısmının olay tarihinden faiziyle tahsilini talep etmiştir.

 

Davalılardan Aydoğan vekili, olaydan itibaren iki yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu, zamanaşımı nedeniyle davanın reddini öne sürmüştür.

 

Dosyalar birleştirilmiştir.

 

Mahkemece, davacının işgücünü 2/3 oranında yitirdiği, davalı sürücünün olayda tamamen kusurlu, davacının isteyebileceği tazminat miktarının 206.568.812 TL. olduğu, ancak olay tarihinden ek davanın açıldığı tarihe kadar 2 ve 5 yıllık zamanaşımı sürelerinin dolduğu, vasıtanın anahtarının, davalı Aydoğan'ın oğlunun izni ve haberi dışında vasıtada duran ceketinin cebinden alındığından zarardan sorumlu olamıyacağı belirtilerek; asıl davada 75.000.000 TL. maddi ve 15.000.000 TL manevi tazminatın davalılar İdris ve Mehmet'ten müştereken ve müteselsilen tahsiline, davalı Aydoğan hakkındaki davanın esastan, birleştirilen davanın ise zamanaşımı nedeniyle red-dine karar verilmiştir.

 

Mahkeme kararı, davacı vekili ile davalı Mehmet tarafından temyiz edilmiştir.

 

1- Mahkemece toplanıp değerlendirilen delillere ve özellikle oluşa ve dosya içeriğine uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının ve tazminata ilişkin hesaplamanın hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına ve özellikle davalı Mehmet'in ev reisi sıfatiyle, riyaseti altındaki küçüğün ika ettiği zarardan MK.nun 320. maddesi hükmü uyarınca sorumlu bulunmasına göre aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmektedir.

 

2- Dosyadaki beyanlardan davalı Aydoğan'ın oğlu Argun'un babasına ait vasıtayı gerektiğinde kullanmasının mutat olduğu sabittir.

 

Davalı Aydoğan vekili davaya karşı verdiği cevap dilekçesinde, oğlu Argun'un basketbol oynamaya başladığında İdris'in vasıtayı emaneten istediğini, oğlunun ise ehliyetsiz olduğundan anahtarı vermediğini, ancak anahtarın İdris tarafından vasıtadan alındığını" ifade etmiştir. Bu maddi olgu mahkemece de kabul edilmiştir.

 

Ne var ki, davacının oğlu Argun buna rağmen basketbol oynamaya devam etmiş, İdris'in bu davranışından sonra dahi, vasıtaya giderek anahtarı alıp, kapıları kilitleyip, anahtarı seyircilerden güvenli bir kişiye teslim edip, gerekli emniyet ve muhafaza tedbirlerini almamış, İdris'in açık bırakılan vasıtadan her an anahtarı alabileceğini düşünememiştir.

 

Bu durumda, davalı Aydoğan'ın vasıtasını verdiği oğlunun bu tedbirsiz ve kusurlu davranışı karşısında zararın meydana gelmemesi için halin icap ettirdiği önlemleri almış kabul edilemeyeceğinden, zarardan sorumlu tutulması ve davanın kabulü gerekirken, aksine düşüncelerle yazılı olduğu şekilde davanın reddi doğru görülmemiştir.

 

3- Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazminine ilişkin dava, cezayı gerektiren bir fiilden doğar ve Ceza Kanunu bu fiil için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörmüş bulunursa, bu süre maddi tazminat talepleri için de geçerlidir (KTK. m. 109).

Somut olayda, fiil, TCK.nun 459/2. maddesi hükmüne mümas bulunmasına göre, olayda uygulanacak zamanaşımı süresi, aynı Kanunun 102. maddesi hükmü uyarınca 5 yıldır.

 

Kaza tarihi, 20.6.1986 tarihidir. Bu tarihten itibaren, ek davanın açıldığı 1.4.1991 tarihine kadar 5 yıllık zamanaşımı süresi dolmamış olup, dayalı Aydoğan vekilinin zamanaşımı def'i yerinde değildir. Bu nedenle davalıların birleştirilen ek davadan da sorumlu tutulmaları gerekirken davanın zamanaşımı sebebiyle reddi usul ve yasaya aykırıdır.

 

4- Zamanaşımı borçlu tarafından ileri sürülebilecek bir def'i olup hak düşürücü sürede olduğu gibi hakim tarafından re'sen nazara alınamaz. Ek davada zamanaşımı def 'i sadece dayalı Aydoğan vekili tarafından ileri sürülmüştür. Bu durumda, def'inin dayalı Aydoğan yönünden tartışılması gerekirken, def'i dermeyan etmeyen diğer davalılara da resen uygulanması kabul biçimi yönünden yanlıştır.

 

SONUÇ : Yukarıda birinci bendde açıklanan nedenlerle davalılardan Mehmet'in, ikinci bendin dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine, kararın ikinci bendde yazılı nedenlerle davacı ve dayalı Mehmet diğer bendlerde yazılı sebeplerden dolayı davacı yararına (BOZULMASINA), davacı vekili için takdir edilen 750.000 TL. vekillik ücretinin temyiz eden dayalı Mehmet'ten alınarak davacıya verilmesine, peşin harçların istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 20.9.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972