 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
E. 1992/9766
K. 1993/8443
T. 9.12.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
TEMSİL YETKİSİ
(Ticaret siciline tescil)
(İyiniyetli üçüncü kişiler)
ÖZET Kooperatif temsilcisinin temsil yetkisine ilişkin yönetim kurulu kararı ticaret siciline tescil edilmiş ise, bu yetkisinin kalktığının ve yeni temsilcilerin tayinine ilişkin kararın da tescili gerekir. Yoksa, temsil yetkisinin kalktığııını bilmeyen iyiniyetli üçüncü kişilere karşı yetkinin kalktığı iddiası dinlenemez.
(1163s. Koop. K. m. 55) Taraflar arasındaki menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılardan Selami vekili ve diğer davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşuldu:
1- Davacı kooperatif, dava konusu çekte imzası olan Harun'un yönetim kurulundan 1.2.1991 tarihinde istifa ederek temsil yetkisinin sona erdiğini, bu tarihten sonra 5.2.1991 tarihinde düzenlendiği çek ile sorumlu tutulamayacaklarını öne sürdüğüne ve bu def'i senet metnindeki bir noksanlığa dayandığı için mutlak def'ilerden olup, herkese karşı öne sürülebileceğinden, çeki ciro yoluyla devralan davalı hamil Selami'nin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itir azlarının reddi gerekmiştir.
2- Mahkemece, dava konusu çeki davacı kooperatif adına imzalayan yönetim kumlu başkanı Harun'un, bu görevinden ı .2.1991 tarihinde ayrılmış olduğu ve bu itibarla temsil yetkisinin sona erdiği tarihten sonra imzaladığı çek ile davacı kooperatifi borçlandıramayacağı, çekte imzası olan diğer yönetici Ayhan'ın da tek başına temsile yetkili olmadığı, kooperatifçe kendilerini çek keşide etmeleri yolunda bir icazet de verilmediği ve öte yandan davacı kooperatifle davalılar arasında bi r ticari ilişki de saptanamadığı gerekçelen ile dava kabul edilmiştir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 55 ve davacı kooperatifin ana sözleşmesinin 46. maddesi hükmüne göre, kooperatifi sevk ve idare ile onu temsil ve ilzama yetkili organ yönetim kuruludur. Bunun sonucu olarak yönetim kurulunun kooperatifi borçlandırıcı muamelelerde bulunması tabii ve geçerlidir. Davacı kooperatifin ana sözleşmesinin 46. maddesine göre;. yönetim kurulunca seçilecek iki üyenin imzası ile kooperatifin temsil ve ilzam edil eceği, bu kararın noterlikçe onaylanmış bir suretinin imzalar ile birlikte tescil edilmek üzere Ticaret Sicil Memurluğuna verileceği öngörülmüş, hükmün son fıkrasında da aynı yolla değiştirilebileceği belirtilmiştir. Somut olayda, söz konusu çekte imzası o lan Harun ve Ayhan'ın önceden imza yetkisi-ne sahip yönetici oldukları, ancak Harun 1.2.1991 tarihinde yöneticilikten istifaen ayrıldığı, çekin bu tarihten sonra 5.2.1991 tarihinde düzenlenmesi ve bu tarihte muhatap bankaya ibraz edilmiş olması nedeniyle, çekin tanzim edildiği tarihte Harun'un yetkili temsilci olmadığı düşünülür ise de, yukarda anılan ana sözleşme hükmüne göre Harun'un kooperatifi temsil ve ilzama yetkili olduğuna ilişkin yönetim kumlu kararı Ticaret Siciline tescil edilmiş ise, aynı madden in son fıkrası hükmü ve TTK.nun 33. maddesi icabı olarak Harun'un temsil yetkisinin 1.2.1991 tarihinde sona erdiğinden yeni temsilcilerin seçimine ilişkin yönetim kurulu kararının sicile tescili gerekir. Aksi halde, daha önce sicile tescil edilen hususlard aki değişiklik tescil edilmez ise, önceki kayda güvenerek işlem yapan hünsüniyetli üçüncü kişilere karşı bu değişiklik öne sürülerek bundan yararlanılamaz.
Davalılar hüsnüniyetli üçüncü kişi olduklarını savunduklarından, mahkemece yukarıdaki açıklamaların ışığında inceleme ve araştırma yapılarak ve davalıların temsil yetkisindeki değişiklikten haberdar olup olmadıkları üzerinde durulup, çekin bir tediye aracı olduğu da dikkate alınarak varılacak sonuç dairesinde bir karar verilmek gerekir.
SONUÇ: Yukarıda bir nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı Selami'nin sair temyiz itirazlarının reddine, iki nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalılar yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 9.12.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
