 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
E: 1992/831
K: 1992/1305
T: 14.4.1992
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
İTİRAZIN İPTALİ
İNKAR TAZMİNATI
ÇEK–CİR0
ÖZET Türk Ticaret. Kanununun 700. maddesine göre çek, ciro ve teslim yolu ile devredilebilir, aynı Yasanın 702. maddesi cirosu kabil bu çeki elinde bulunduran kimse son ciro beyaz ciro olsa dahi, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde salahiyetli hak-mil sayılır. Yine aynı Yasanın 730. maddesi delaletiyle çekler hakkında da uygulanması gereken 596. maddesi hükmü-ne göre, ciro ve teslim neticesinde poliçeden doğan bütün haklar devredilmiş olur.
(2004 s. İİK. m. 700, 702, 730, 596)
Taraflar arasındaki itirazın iptali, inkar tazminatının tahsili davalarının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün davalı banka vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili şirketin P... Dış Ticaret A.Ş ne sevk irsaliyesi ile pamuk ipliği teslimi ettiğini, bu şirketin 15.9.1986 tarihli (ileri tarihli) çeki verdiğini, aynı gün davalı bankanın, Beşiktaş Şubesi'ne gidilerek bloke şerhi verdirildiğini, bankanın 24.10.1986 tarihli ihtarnamesi ile bloke çekin usulsüz olduğunun, Ödenmeyeceğinin bildirildiğini, 11.11.1986 tarihli çekin bankaya ibraz edildiğinde, yetkisiz kişiler tarafından bloke şerhi verildiğinden bahisle çek bedelini ödenmediği belirterek, yaptıkları icra takibe karşı yapılan itirazın iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili cevabında, çekten dolayı borçlarının olmadığını, %52 faiz de istenmeyeceğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, itirazın 50.500.000 liralık kısım için iptaline karar vermiştir.
Davacı takibe koyduğu çekin 16.11.1986 keşide tarihi olduğu, 11.11.1986 tarihi, süresinde ibraz edildiği, lehtarın ise davacı şirket olduğu görülmektedir. Ancak, davacı lehtarın bu çeki ciro ettiği fakat tekrar kendisine ciro edildiğine dair çekte bir kayıt olmadığı görülmüştür.
Türk Ticaret Kanununun 700. maddesine göre, çek ciro ve teslim yolu ile devredilebilir, aynı Yasanın 702. maddesi cirosu kabil bu çeki elinde bulunduran kimse son ciro beyaz ciro olsa dahi, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde salahiyetli hamil sayılır. Yine aynı Yasanın 730. maddesi delaletiyle çekler hakkında da uygulanması gereken 596. maddesi hükmüne göre, ciro ve teslim neticesinde poliçeden doğan bütün haklar devredilmiş olur.
Davacı şirket takip konusu çeki Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası'na ve bu bankanın da Nurettin'e ciro ettiği, bu son hamil tarafından, bankaya ibraz edildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda belirtilen yasa hükümleri karşısında davacı yetkili hamil olmadığından icraya konan çek nedeni ile takip hakkı yoktur.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle davalı banka vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmekle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, davalı vekili için takdir olunan 11. 000 lira duruşma vekalet ücretinin davacıdan tahsiline, 14.4.1992 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
