 |
T.C.
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
E. 1992/6437
K. 1993/59
T. 14.10.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
TACİRİN BORÇLARI
TİCARİ İLİŞKİ
TİCARİ DEFTER VE FATURA
KARİNENİN İSPATLANMASI
ÖZET: Türk Ticaret Kanununun 21. maddesine göre, bir tacirin borçlarının ticari olması asıldır. Bu karinenin aksini savunması, tacirin anılan maddedeki istisnai durumları kanıtlaması gerekir.
(6762 s. TTK. m. 21)
Taraflar arasındaki menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşuldu:
Davacı bankadan aldığı krediye kefil olan davalıya kefaletinin teminatı olarak ödenmeyen 17.018.800 TL. kredi borcu miktarında tanzim ve vade tarihi bulunmayan senet verdiğini, bankaya kredi borcunu, kendisinin tamamen Ödediği halde davalının teminat olarak verilen senedi iade etmeyip, 6.000.000 TL. üzerinden takibe koyduğunu, davalının ticari kayıtlarında yapılacak bilirkişi incelemesinde senedin teminat senedi olduğunun anlaşılacağını belirterek, takibe konu senet nedeniyle davalıya borçlu bulunmadığının tesbitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili; aradaki borç ilişkisinin ticari ilişkiden kaynaklanmadığını, defter ve fatura ibraz etmeyeceklerini bildirerek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davacının dava konusu senedin teminat senedi olarak verildiğini yazılı delil ile ispat edemediği, davalıya yemin teklif etmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, karar süresinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
TTK.nun 21. maddesi hükmüne göre; "bir tacirin borçlarının ticari olması asıldır. Gerçek kişi olan bir tacir muameleyi yaptığı anda bunun ticari işletmesiyle ilgisi olmadığını, diğer tarafa açıkça bildirdiği veya muamele, fiil veya işin ticari sayılmasına, halin icabı müsait bulunmadığı takdirde borç adi sayılır". Davacı takibe konu malen kaydı taşıyan senedin teminat senedi olduğu iddia ederek davalının ticari defter ve kayıtlarına dayanmıştır. Mahkemece senede bağlı borç ilişkisinin ticari ilişkiden kaynaklanmadığını savunan davalıya anılan maddede öngörülen ve tacirin borçlarının ticari olması karinesinin istisnası olarak belirtilen durumları ispat edecek delilleri sorulup, sonucuna uygun karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
SONUÇ:: Yukarda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 28.9.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
