 |
T.C.
YARGITAY
18. Hukuk Dairesi
E: 2001/8754
K: 2001/10279
T: 13.11.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- KAMULAŞTIRMADAN VAZGEÇMENİN İPTALİ
- KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN ARTIRILMASI
Karar özeti: Kamulaştırmanın her safhasında, kamulaştırma kararını veren ve onaylayan mercii, tek taraflı olarak kısmen veya tamamen kamulaştırmadan vazgeçebilir.
idarenin, vazgeçme kararından sonra, (ihtiyaç duyduğu takdirde) gerçek kişilerin mülkiyetindeki aynı taşınmazlardan pay satın almasında yasal bir engel yoktur.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 21)
Dava dilekçesinde kamulaştırmadan vazgeçme kararının iptali ile kamulaştırma bedelinin arttırılması ile faiz ve masrafların davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacılar vekili dilekçesinde; idare tarafından verilen kamulaştırmadan vazgeçme kararının iptalini ve daha önce kamulaştırılan yer ile ilgili olarak saptanan kamulaştırma bedelinin artırılmasını dava etmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmazla ilgili olarak K... Belediyesince alınan kamulaştırmadan vazgeçme kararının iptaline, kamulaştırılan taşınmazdaki davacılar hissesine isabet eden bölümün kamulaştırma bedelinin artırılmasına karar verilmiştir.
Dava konusu taşınmazın tapu kaydına göre; her üç davacı 1/4'er paya, dava dışı dördüncü paydaş Ulviye'de yine aynı şekilde 1/4 paya sahip iken, bu taşınmazın tamamının K... Belediyesince kamulaştırıldığı, davacıların 22.5.2000 günlü dilekçeleriyle idare aleyhine kamulaştırma bedelinin artırılması davasını açtıkları, Belediyenin karar kesinleşmeden önce kamulaştırmadan vazgeçtiği bundan bir müddet sonra aynı taşınmazda 1/4 paya sahip dava dışı Ulviye 'nin Belediyeye başvurarak hissesini satmak istediğini bildirdiği, Belediyenin de bu teklifi değerlendirerek fiyatta da anlaşmaları sonucu, 2942 sayılı Yasanın 8. maddesine uygun tarzda ilgilinin payını satın aldığı anlaşılmaktadır.
2942 sayılı Yasanın 21. maddesi idareye; kamulaştırmanın her safhasında, kamulaştırma kararını veren ve onaylayan yetkili merciin kararıyla kamulaştırmadan tek taraflı olarak kısmen veya tamamen vazgeçme hakkı tanımıştır. İdarenin, yaptığı kamulaştırma sebebiyle mali olanaklarını zorlayacak bir bedel ödemesi gerektiğinin ortaya çıkması halinde, kamulaştırmadan vazgeçmesi, kendisine yasa ile tanınmış olan bir hakkın kullanılması olarak kabul edilmelidir.
Öte yandan idare; yürütmekle yükümlü bulunduğu kamu hizmetlerinin niteliğine göre özel mülkiyete konu bir taşınmazın tamimim veya bir kısmını kamulaştırmakta veya satın almakla serbesttir. Bu itibarla davalı idarenin ihtiyaç duyduğu takdirde gerçek kişilerin mülkiyetindeki taşınmazlardan pay satın almasını önleyen bir yasa kuralı da mevcut değildir. Belediyenin, daha önce kamulaştırdığı ve ancak yüksek değer biçilmesi sebebiyle vazgeçmek zorunda kaldığı bir taşınmazla alakasını sürdürmesi, tamamına sahip olamadığı bir taşınmazdan sonradan pay satın alması doğal karşılanmalıdır.
Davalı idare, dava konusu taşınmazlarla ilgili olarak verdiği vazgeçme kararından sonra herhangi bir şekilde aynı yerle alakalı cebri kamulaştırma kararı da almış değildir. Böyle bir davranış biçiminin yadırganacak bir yönü de bulunmamaktadır.
Kamulaştırmadan vazgeçme kararında usul ve yasaya aykırı olan ve işlemi sakatlayan bir husus saptanmadığına göre mahkemece, vazgeçme kararının iptaline ilişkin davanın öncelikle reddine karar verilmesi gerekirken, bazı gerekçelerle iptaline, ayrıca da kamulaştırma bedelinin artırılmasına karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle mahkeme kararının (BOZULMASINA), bozma nedenine göre de kamulaştırma bedelinin artırılmasına karşı davalının itirazlarıyla sair hususların incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 13.11.2001 gününde oybirliğiyle karar verildi.