Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Dava, vakıf yöneticilerinin görevden uzaklaştırılmaları istemine ilişkindir.

Davacı vekili dava dilekçesinde, davalı Türkiye Diyanet Vakfı yöneticilerinin aldıkları kararlarla vakfın yayınları arasında yayımlattıkları "Müslümanın El Kitabı", "Batılı Bilginin Eleştirisi" ve "Türkiyede İslamın Yeniden inkişafı" adlı kitapların Anayasanın başlangıç maddesinde öngörülen ilkelere, yürürlükteki mevzuata (Medeni Kanunun aile ve miras hukuku hükümlerine) ve vakıf senedinde yazılı amacına aykırı olduğunu, bu üç eserde ve özellikle "Müslümanın El Kitabı'nda yer alan görüş ve düşüncelerin toplumda infiale ve kamu oyunda tepkilere yel açtığını ileri sürerek, Türk Medeni Kanununa Göre Kurulan Vakıflar Hakkındaki Tüzüğün 23.maddesi hükmünce vakıf senedinde yazılı şartlarla, yürürlükteki kanun ve nizamlara uymak ve basiretli bir idareci gibi hareket etmek zorunda olan davalı vakıf yöneticilerinin, belirtilen eylemlerinden dolayı görevden uzaklaştırılmalarına karar verilmesini istemiştir.

Davalılar vekili ise, söz konusu kitapların basımından önce vakıf yöneticilerince oluşturulan yayın denetleme kurulu aracılığıyla incelenerek gerekli değişiklik ve düzeltmelerin yapıldığını, her üç eserin vakfın gayesine, İslam dininin esaslarına ve yürürlükteki mevzuat hükümlerine aykırılık oluşturan  bir yönünün bulunmadığını bu nedenlerle davanın reddi gerektiğini savunmuştur.

Mahkemece, dava konusu edilen her üç kitapta Anayasaya ve yürürlükteki yasalara aykırı görüş ve düşüncelerin yer aldığı, konu ve içerik bakımından vakfın gayesine uygun olmadığı, özelikle "Müslümanın El Kitabı" adlı eserin Anayasanın başlangıç maddesinde ifadesini bulan "hiçbir düşünce ve mülahazanın Türk Milli menfaatlerinin, Türk varlığını Devleti ve ülkesiyle bölünmezliği esasının, Türklüğün tarihi ve manevi değerlerinin, Atatürk milliyetçiliği, ilke ve inkılapları ve medeniyetçiliğinin karşısında koruma göremeyeceği ve laiklik ilkesinin gereği kutsal din duygularının, Devlet işlerine ve politikaya kesinlikle karıştırılamayacağı" ilkesine, ayrıca Medeni Kanunun aile ve miras hukukuyla ilgili hükümlerine aykırılık oluşturduğu, tüm bu yönleriyle toplumsal infial ve kamu oyunda tepkiler yaratan bu kitapları yayınlamakla vakıf yöneticilerinin basiretli bir idareci gibi hareket etmek yükümlülüğünü yerine getirmedikleri gerekçesiyle görevden azillerine karar verilmiştir.

Vakıf yöneticilerinin işten uzaklaştırılabilmeleri için Medeni Kanununun değişik 79. ve bu yasaya göre kurulan vakıflarla ilgili tüzüğün 23.maddelerindeki kurallara aykırı eylem ve işlemde bulunduklarının yöntemince saptanması gerekir.

Mahkemece, toplumda infial ve kamu oyunda tepkiler uyandırdığı ileri sürülen dava konusu kitaplar getirtilip, tarafların sav ve savunmaları da gözetilerek bu eserlerde yer alan görüş ve düşüncelerin yürürlükteki yasalara, özellikle Anayasanın başlangıç maddesinde anlamını bulan "Türk milli menfaatlerine, Türk varlığının Devleti ve ülkesiyle bölünmezliği esasına, Türklüğün tarihi ve manevi değerlerine, Atatürk milliyetçiliği ile ilke ve inkılaplarına" ne gibi aykırılık oluşturduğu, laiklik ilkesinin gereği kutsal din duygularının Devlet işlerine ve politikaya ne  şekilde karıştırıldığı, bu eserlerin vakıf yayınları arasında yayımlanmasının vakfın gayesine uygun düşüp düşmediği, bu konuda vakıf yöneticilerinin ilgili Tüzüğün 23.maddesinde öngörülen basiretli bir idareci gibi davranmak kuralına uymakta kendilerinden beklenen dikkat ve özeni gösterip göstermedikleri etraflıca araştırılıp, uzman bilirkişi ya da bilirkişiler kurulu aracılığıyla gerekli incelemenin yapılması ve oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, salt sözü edilen kitaplardan bazı alıntılar ile birkaç gazetede çıkan yazılara ve özellikle müfettiş raporuna dayanılarak eksik araştırma ve yetersiz inceleme ile yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.

Ayrıca, Medeni Kanununun 48.maddesi hükmüne göre yönetim organlarının hukuki tasarrufları veya diğer her hangi bir eylem ve işlemleri tüzel kişiyi ilzam edeceğinden, vakıf yöneticilerinin (mütevelli heyetinin) görevden uzaklaştırılması istemiyle açılmış bulunan bu davanın vakıf tüzel kişiliğine karşı da yöneltilmesi gerektiği cihetle, davalıların yanında Türkiye Diyanet Vakfı tüzel kişiliğinin de yöntemince davaya dahil edilmesinin düşünülmemiş olması da doğru değildir

Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözonünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK'nun 423.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 02.07.2001 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972