 |
T.C.
YARGITAY
18. Hukuk Dairesi
Esas no: 2000/10695
Karar no: 2000/11655
T:2.11.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN ARTIRILMASI
- DAVA SÜRESİ (Kamulaştırma Kanunu 17. Maddeye Göre Tescil Edilmiş Taşınmaz)
Karar Özeti: Yöntemine uygun olmadan yapılan Hanen tebligat üzerine, süresinde idare ve adli yargıya başvurulmaması dayanak gösterilerek, kamulaştırılan taşınmazın 2942 sayılı Kanunun 17. maddesi uyarınca idare adına tesciline karar verilmiş olması, taşınmaz sahibinin bedel artırım davası açmasına engel sayılmamalıdır.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 7,14,17)
Dava dilekçesinde kamulaştırma bedelinin artırılması ile faiz ve masrafların davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Kamulaştırma tebligatı davacı İmmihan adına 11.8.1992 gününde çıkartılmış, adreste bulunmaması üzerine 18.8.1992'de muhatabın Ankara'ya göçtüğü şerhi verilerek tebligat belgesi iade edilmiş ve kamulaştırmayı yapan idarece başkaca herhangi bir işlem yapılmasına gerek görülmeden, kamulaştırma tebligatı 19.9.1992 tarihinde ilanen yapılmıştır. Tebligat Yasasının 28, Tüzüğün 46. maddelerine ve Yargıtay uygulamalarına göre, adresi bulunmayan kişilere ilanen tebligat yapılabilmesi için, muhatabın adresini bilmesi olası özel ve resmi kurumlardan (askerlik şubesi, vergi, nüfus, tapu daireleri gibi) sorulması ve bu araştırmalar sonucu adresin tesbit edilememesi halinde ilanen tebliğ yöntemine başvurulması gerekir. Yine Kamulaştırma Kanununun 7. maddesine göre, idarenin, kamulaştırılacak taşınmaz malların sahiplerini Ve bunların adreslerini tapu, vergi ve nüfus kayıtlarından araştırarak tesbit etmesi, bu yolla belirlenemezse, haricen araştırması gerekir. Somut olayda bu doğrultuda herhangi bir araştırma yapılmadan, taşınmaz sahibinin Ankara'ya göçtüğünün bildirilmesi üzerine yapılan ilanen tebligatın hukuken hüküm ifade etmediğinin kabulü gerekir.
Yöntemine uygun olmadan yapılan ilanen tebligat üzerine, süresinde idari ve adli yargıya başvurulmaması dayanak gösterilerek, kamulaştırılan taşınmazın 2942 sayılı Kanununun 17. maddesi uyarınca İdare adına tesciline karar verilmiş olması taşınmaz sahibinin bedel arttırım davası açmasına engel sayılmamalıdır. Zira, 2942 sayılı Yasanın 14. maddesine göre, dava hakkı ancak, kamulaştırılan taşınmaz malın sahibine yöntemine uygun olarak yapılan tebligattan itibaren 30 gün geçmesiyle sona erer. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 24.6.1994 günlü, 1993/3 Esas, 1994/2 sayılı Kararına göre de, kamulaştırılan taşınmaz malın sahibine yasaya uygun bir bildirim yapılmamış olması halinde, 30 günlük sürenin başlangıcı tapuda ferağ tarihinden itibaren işler. Dava açma hakkının başlangıcını bu iki hal dışındaki bir olaya bağlamak, taşınmaz sahibinin mülkiyet hakkının ve hak arama özgürlüğünün yasada mevcut olmayan bir nedenle kısıtlanması sonucunu doğurur. Daha önce 17. madde uyarınca tescil davası açılmış bulunması ve buna ilişkin kararın kesinleşmiş olması, bedel arttırım davasının açılmasına engel sayılmamalıdır. Bedel arttırım davasının kesinleşen tesciline ilişkin hükmün sonuçlarını etkilemesi sözkonusu değildir. 2942 sayılı Yasanın 7. ve Tebligat Yasasının ilanen tebligata ilişkin hükümleri uyarınca gerekli araştırmayı yapıp, yöntemine uygun tebligat yapmayan idarenin bu kusurdan, kamulaştırılan taşınmaz sahibinin zarar görmesi hakkaniyet kurallarına uygun düşmez. Belirtilen nedenlerle davanın süresinde olduğunun kabulü ile, yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucuna göre hüküm tesisi gerekirken, davanın süresinde açılmadığı gerekçesi ile reddi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK'nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 2.11.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.