 |
T.C.
YARGITAY
18. Hukuk Dairesi
E: 1999/3571
K: 1999/5125
T: 22.4.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
KISMEN KAMULAŞATIRMA
BİLİRKİŞİ KURULU RAPORU
ÖZET: Belediye başkanlığının, imar mevzuatı çerçevesinde tek başına inşaata elverişli olmaması nedeniyle komşu parselle birleştirilmesi gerektiğine dair yazısına dayanılarak, kamulaştırmadan artan kısmın kamulaştırılmasına karar verilemez. Bilirkişi kurullarından işe yaramazlığın nedenlerini yeterli gerekçelerle açıklayan ve denetime elverişli raporlar alınmalıdır.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 12, 11)
Dava dilekçesinde artan kısmın kamulaştırılması ve karşılığının faizi ile birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili, davalı idarece kısmen kamulaştırılan 1031 ada 33 parsel sayılı taşınmazda kamulaştırma dışında kalan bölümde müvekkilinin payına düşen 259 m2'lik kısmın ve üzerindeki binanın işe yaramadığını belirterek kamulaştırılması için 2942 sayılı Yasanın 12. maddesinin 5. fıkrasında öngörülen 30 günlük süre içinde İdareye başvurmuş İdarenin cevabını beklemeden bu davayı açmıştır. Artan kısmın kamulaştırılması konusu da taraflar arasında anlaşmazlık ortaya çıkmadan önce dava açılmış ise de, yargılama sırasında kamulaştırmanın uygun olmadığına dair idarenin mal sahibine verdiği cevapla anlaşmazlığın sonradan doğmuş olması davaya bakılması için yeterlidir.
2942 sayılı Yasanın 12. maddesi gereğince bir kısmı kamulaştırılan taşınmaz maldan artan kısmın yararlanmaya elverişli durumda bulunmaması nedeniyle kamulaştırılması ve karşılığının mal sahibine ödenmesine mahkemece karar verilebilmesi için, süresinde, (en geç kamulaştırma kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde) idareye başvurulmuş ve bu konuda mal sahibi ile idare arasında uyuşma sağlanamamış olması, bu biçimsel koşulun (yukarda açıklandığı gibi) gerçekleşmiş olması yanında, kalan kısmın hiç bir işe elverişli olmadığının saptanması ve bu işe yaramazlığın kamulaştırmadan kaynaklanmış bulunması gerekir.
Bilirkişi kurullarından alınan raporlarda taşınmazın kamulaştırmadan önceki ve sonraki durumu yeterince değerlendirilmeden, kamulaştırma dışında kalan kısmın ve üzerindeki yapının işe yaramazlık nedenleri gerekçesiyle açıklanmadan, Belediye İmar Müdürlüğünün dava konusu taşınmazın "komşu parselle birleşmesi gerektiğinden tek başına inşaata elverişli olmadığını belirten 7.8.1998 günlü yazısına dayanılarak arta kalan zeminin işe yaramaz ve üzerindeki binanın kullanılamaz olduğu bildirilmiştir. Taşınmaz malın imar mevzuatı çerçevesinde tek başına inşaata elverişli bulunmaması onun işe yaramaz duruma geldiğini kabule yeterli değildir. Tamamı 407 m2 olan taşınmaz malın 104 m2lik kısmının kamulaştırılmasından sonra arta kalan 303 m2'lik bölümünün ve bunun üzerindeki yapının (kargir ev ve eklentisinin) işe yaramazlık nedenleri bilirkişi kurullarına gerekçeleriyle açıklattırılmadan ve bu konuda yeterli gerekçeyi içeren ve denetime elverişli raporlar alınmadan, eksik araştırma ve yetersiz incelemeye dayanan raporlara göre davacının 348/407 payına düşen kısmın kamulaştırılmasına. ve karşılığının idareden tahsiline karar verilmesi, ayrıca hükmedilen kamulaştırma bedeline bina için takdir olunan 545.614.000 lira dahil edilmişken kararda binanın da kamulaştırıldığına dair bir hükme yer yenmemiş olması doğru görülmemiştir.
Mahkemece, her iki bilirkişi kurulundan yukarıda belirtilen hususlar doğrultusunda ek raporlar alınmalı, gerektiğinde mahallinde yeniden keşif yapılmalı ve hasıl olacak sonuca göre karar verilmelidir.
Davalı vekilinin temyiz itirazları bu bakımdan yerinde görüldüğünden hükmün açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 22.4.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.