 |
T.C.
YARGITAY
18. Hukuk Dairesi
Esas No : 1998/4754
K:1998/6534
Tarih : 2.6.1998
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN ARTIRILMASI
TARIM ARAZİSİNDE DEĞERLENDİRME
KARAR ÖZETİ: Tarım arazisinde değerlendirme, çevrede ekilmesi mutad olan çeşitli ürünlerin yıllara şamil münavebesi sonunda elde edilecek ortalamalara göre yapılır.
Üretim miktarının yükseltilmesi veya erken idraki için uygulanan tarımsal teknik ve yöntemler, taşınmazın kendisine has ayırıcı özelliğiyle birleşmedikçe, bu tarımsal usullerle elde edilen yüksek üretim miktarı ve turfanda fiyat uygulanarak taşınmazın net geliri ve dolayısıyla değeri yükseltilemez.
(2942 s. Kamulaştırma K.m.11)
Dava dilekçesinde kamulaştırma bedelinin arttırılması ile faiz ve masrafların davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
1. Mahkemece iki kez bilirkişi incelemesi yaptırılmış ise de, alınan raporlar hükme yeterli değildir.
Şöyle ki; üretim miktarının yükseltilmesi yaya erken idraki için uygulanan tarımsal teknik ve yöntemler, taşınmazın kendisine has ayırıcı özelliğiyle birleşmedikçe, bu tarımsal usullerle elde edilen yüksek üretim miktarı ve turfanda fiyatı uygulanarak taşınmazın net geliri ve dolayısıyla değeri yükseltilemez.
Oysa ikinci bilirkişi kurulunun raporunda uygulandığı bildirilen "örtü altı" karpuz yetiştirme metodunun dava konusu taşınmaza,sahip olduğu özel nitelikler şekliyle uygulandığını belirleyen bir değerlendirme yapılmamıştır. Esasen tarım arazisinde değerlendirme, çevrede ekilmesi mutad olan çeşitli ürünlerin yıllara şamil münavebesi sonunda elde edilecek ortalamalara göre yapılır. O nedenle; dava konusu taşınmazda ikinci yıl örtü altı karpuz ekimi suretiyle yüksek değere ulaşılması doğru değildir.
Mahkemece, civarda ekilmesi mutad olan ürünlere ait normal veriler (dekar başına verim, üretim gideri ve ürünlerin idrak edildiği aylara ait ortalama satış fiyatları) dikkate alınarak değerlendirme yapılmak üzere bilirkişi kurullarından ek raporlar alınmalı ve hasıl olacak sonuca göre karar verilmelidir.
2. Davacılar tarafından kamulaştırma bedelinin 200.000.000 TL arttırılması talep edilmesine rağmen fazla değere hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 2.6.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.