 |
T.C.
YARGITAY
18. Hukuk Dairesi
E. 1996/9531
K. 1996/10866
T. 5.12.1996
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
BEDEL ARTIRIM DAVASI
ARSA OLMA NİTELİKLERİ
DAİMİ VEYA GEÇİCİ İRTİFAK HAKKI
KARAR ÖZETİ : 1- Belediye ve mücavir olan sınır/an dışında olduğu anlaşılan taşınmazın, konut yapılmak üzere parsellenip tapuya bu yolda şerh verildiği yada Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın önerisi üzerine Bakanlar Kurulu karan ile belirlenen alanda iskan sahası olarak ayrıldığı hususları araştırılıp değerlendirme yapılmadan, arsa niteliğinin kabulü,
2- Geçici irtifak nedeni ile taşınmazın o bölümünde irtifak süresince mahrum kalınan gelir veya kira dikkate alınarak, uğranılan zararın hesaplanması yerine, taşınmazın tamamında daimi irtifak varmış gibi mükerreren değer kaybı hesaplanarak fazla değere hükmedilmesi, Doğru değildir.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 4, 11)
(3194 s. İmar K. m. 18)
Dava dilekçesinde, kamulaştırma bedelinin artırılması ile faiz ve masrafların davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği düşünüldü:
1- Mahkemece üç kez bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup, her üç bilirkişi kurulu raporlarında taşınmazın imar planı içerisinde olması nedeni ile arsa olarak değerlendirme yapılmıştır. Yargıtay'ca da benimsenen Bakanlar Kurulunun 28.2.1983 gün, 1983/6122 sayılı kararının 1. maddesinin (c) ve (d) bentlerinde, belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan taşınmazların ne surette arsa olarak sayılacakları açıklanmıştır.
Bu hükümlere göre (c bendi) taşınmazın konut-turistik veya sınai tesis yapılmak amacı ile parsellenip, tapuya bu şekilde şerh verilmesi yada; (d bendi) Bakanlar Kurulu kararı ile sınai veya turistik önemi yahut hızlı şehirleşme faaliyetleri dolayısı ile İmar İskan Bakanlığı'nın önerisi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen sınırları içinde imar planı ile iskan sahası olarak ayrılan yerlerden olması gerekir.
Dosyadaki Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü'nün 22.11.1995 tarihli yazısına göre, Nilüfer Köyü sınırları içerisinde, belediye mücavir alan sınırları dışında olan dava konusu taşınmaz, Valilikçe 1/5000 ölçekli konut alanı içerisinde yer almakta ise de, bunun parsellendiğine ilişkin bir kayıt bulunmadığı gibi, bu konuda tapuya da şerh verilmemiş ve Bakanlar Kurulu Kararına dayalı olduğu da açıklanmamıştır.
Yukarıda sözü edildiği gibi, belediye ve mücavir alan sınırları dışında olduğu anlaşılan taşınmazın konut yapılmak üzere parsellenip tapuya bu yolda şerh verildiği yada Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın önerisi üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen alanda iskan sahası olarak ayrıldığı hususları araştırılıp ilgili belgeler dosyaya getirtildikten sonra ona göre değerlendirme yapılması gerekirken eksik inceleme ile arsa niteliğinin kabulü,
2- Tesis edilmiş bulunan daimi irtifak sebebi ile taşınmazın tamamında gerçekleşen değer kaybı hesaplandığı halde, geçici irtifak nedeni ile taşınmazın o bölümünde irtifak süresince mahrum kalınan gelir veya kira dikkate alınarak uğranılan zararın hesaplanması yerine yine taşınmazın tamamında daimi irtifak varmış gibi mükerreren değer kaybı hesaplanması sureti ile fazla değere hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan, kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 5.12.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.