 |
T.C.
YARGITAY
18. Hukuk Dairesi
E. 1994/3968
K. 1994/5688
T. 26.4.1994
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
BARAJ IÇİN KAMULAŞTIRMA
KAMULAŞTIRMADA ARTAN KISIM
DEĞER KAYBI
SONRAKİ BEDEL ARTIRIM DAVASI
KARAR ÖZETİ Kamu yararına yapılan kamulaştırmada, artan kısım için mal sahibinin taşınmazdan yararlanmanın kısıtlandığı gerekçesiyle yaptığı başvuru üzerine gerçekleştirilen kamulaştırma, bir öncekinin devamı ve sonucu niteliğindedir.
Daha önce açılan bedel artırım davasında, artan bu kısım için belirlenen ve kesinleşen karar sonrası; tahsil edilmiş olan değer kaybının, yeni bulunan değerden indirilmesi zorunludur.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 11, 12/4)
Dava dilekçesinde, kamulaştırma bedelinin arttırılması ile faiz ve masrafların davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği düşünüldü:
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı deliller ile kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak, tamamı 5500 m2.'den ibaret iken baraj gölü sebebiyle taşınmazın 3800 m2'si 1982 yılında kamulaştırılmış olup bu kamulaştırma ile ilgili olarak açılan bedel arttırım davasında şimdiki davaya konu olan artan bölüm niteliğindeki 1700 m2'de % 40 oranında değer kaybı bulunduğu kabul edilerek bilimsel metodla bulunan kamulaştırma bedeline ilave edilmiş ve buna ilişkin karar da kesinleşmiştir. Bu suretle davacı şimdi bedel arttırımına konu ettiği 1700 m2'nin % 40 değerini almıştır.
Davacı bu defa Kamulaştırma Kanununun 12. maddesinin baraj inşası için kamulaştırma ile ilgili 4. fıkrası hükmüne dayanarak barajın kamulaştırma sahasına mücavir olan 1700 m2'lik taşınmazının (önceki kamulaştırmadan artan) çevrenin sosyal, ekonomik ve yerleşme düzeninin bozulduğunu, ekonomik ve sosyal yönden taşınmazından yararlanmasının mümkün olmadığını ileri sürerek dilekçe ile davalı idareye başvurmuş ve kamulaştırmasını istemiştir. Davalı İdare yasanın sözü edilen hükmüne dayanarak bu kamulaştırmayı gerçekleştirmiştir. Davacının açtığı bedel arttırımı davası sebebiyle üç kez bilirkişi incelemesi yapılmış olup birinci ve üçüncü bilirkişi kurulları raporlarında kamulaştırılan bu 1700 m2. ile ilgili olarak önceki bedel arttırım davasından artan bölümdeki değer kaybı nedeniyle kamulaştırılan bölüme ilave edilen % 40 oranındaki değer kaybını dikkate almamış, ikinci bilirkişi kurulu raporu ise bilimsel metodla bulunan değerden belirtilen nedenle % 40 indirim yaparak sonuca varmıştır.
Kamulaştırma Kanununun 12. maddesinin sözü edilen 4. fıkrası gereğince yapılan kamulaştırma, kamu yararı amacıyla değil, yukarıda açıklandığı üzere mal sahibinin taşınmazdan yararlanmasının kısıtlandığı gerekçesiyle yaptığı başvuru üzerine gerçekleşmiş olup, adeta önceki kamulaştırmanın bir devamı ve sonucu niteliğindedir.
Önceki bedel arttırımı davasında, o kamulaştırmadan artan bölüm olan şimdiki davaya konu yerde % 40 oranında değer kaybı bulunduğu bir maddi olgu olarak saptanmış, bu konudaki karar kesinleşmiş ve davacı % 40 oranındaki bu değer kaybı karşılığın kamulaştırılan yerin bedeli ile birlikte almıştır. O halde kesinleşen bu durum karşısında şimdiki davaya konu edilen (önceki kamulaştırmadan artan bölüm) 1700 m2'lik bölümün daha önce davacı tarafından tahsil edilmiş bulunan değer kaybının bu defa bulunan değerden indirilmesi zorunluluğu vardır.
Mahkemece, ikinci bilirkişi kurulu raporunda yapılmış olduğu gibi birinci ve üçüncü bilirkişi kurullarının bilimsel metodla belirledikleri taşınmaz değerinden, % 40 oranında indirim yapılmalı ve bu suretle hasıl olacak sonuca göre karar verilmelidir.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK,nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 26.4.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.
