 |
T.C.
YARGITAY
18. Hukuk Dairesi
E. 1994/2426
K. 1994/4435
T. 6.4.1994
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
İCARETEYNLİ VAKIF
VAKIFLARDA TAVİZ BEDELİ
TAVİZ BEDELİNDE FAİZ
KARAR ÖZETİ: Mukataalı ve icareteynli vakıf malların bedeli, kanun gereği 13.61935 tarihinden itibaren ivaza dönüşür.
Vakıf in bu taviz alacağı birinci derece ipotek sayıldığından ve satın alan kişi, bu bedelin ödenmesinden sorumlu olduğundan; Vakıflar İdaresi, alacağın tahsili için, genel yargı yollarına müracaat edebileceği gibi, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanuna göre, kişinin başka mallarına da müracaat edebilir.
Faize; ödeme hususundaki ihbarnamenin, davalıya tebliği tarihinden itibaren hükmedilmelidir.
(2762 s. VAK. m. 26,27,29,30)
(6183 s. AAK. geçici m. 3)
Dava dilekçesinde, 11.248.000 TL. taviz bedelinin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği düşünüldü:
Davada, icareteynli olduğu ileri sürülen mazbut vakfa alt taşınmaz için hesaplanan taviz bedelinin Vakıflar Kanununun 2888 sayılı Yasa ile değişik 29. maddesi uyarınca tahsili istenmektedir.
Vakıflar Kanununun 26 ve 27. maddeleri gereği vakıf taşınmazlar üzerinde bulunan mukataa ve icareteyn mükellefiyetleri, tavize dönüşmüş olup, 27. maddeye 20.6.1952 gün ve 5982 sayılı Kanunla eklenen ve 22.9.1983 günlü, 2888 sayılı Kanunla değişen fıkrada bu taviz bedelinin ne şekilde hesaplanacağı açıklanmış, 28. madde için taviz bedelinin taksitlendirilebileceği hükme bağlanmıştır. Anılan Kanunun, 28.9.1983 gün ve 2888 sayılı Kanunla değişen 29. maddesinin birinci fıkrası, (değişiklikten önce mevcut hükmü aynen muhafaza edilmiştir) ivaza dönüşen ve 27. maddeye göre hesaplanan mukataa veya icareteyne karşılık vakıf hakları veya taksitlerinin vaktinde ödenmemesi halinde Vakıflar Genel Müdürlüğü'nü taşınmazın mutasarrıfının başka mallarına müracaat yolu ile alacağını Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanuna göre tahsile dahi yetkili kılmıştır.
Davacı Vakıflar Genel Müdürlüğü, alacağını bu yasa hükmüne dayanarak takip etmemiş olduğuna göre genel yargı yollarına başvurma hakkına, yasa ile öngörülen seçenek nedeniyle sahiptir.
Dosya içine getirilen şahsiyet kayıt örneğine göre Derviş S. Ali Baba Vakfı'na ait taşınmazın icareli olduğu yazılır. Vakıflar Kanununun 30. maddesideki hükme aykırı olarak, taşınmazın icarenin, Yasanın 29. maddesine göre ivaza dönüşen bedeli Vakıflar Genel Müdürlüğü'nce tahsil edilmeden, mutasarrıfınca davalıya 1994 yılında satılmıştır. Yasa hükmüne göre, taviz bedelinden sorumlu kişi taşınmazın vakıf nameye göre mutasarrıfları olmakla beraber, Yasanın değişik 29. maddesine göre, yasa gereği ivaza dönüşen davacı vakfın bu alacağı birinci sırada ipotek sayıldığından taşınmazı satın alan davalının bu bedelden sorumlu tutulmasında bir isabetsizlik yoktur. Ancak, ödenecek taviz bedelinin Yasanın 27. maddesinin, 5982 sayılı Kanunla eklenip 22.9.1983 gün ve 2888 sayılı Kanunla değiştirilen fıkra hükmü gereği hesaplanması gerekir.
Taşınmazın niteliklerine göre emlak beyannamesindeki değerini düşük bulan Vakıflar Genel Müdürlüğü, gerçek değeri, vergi dairesine (başvurmaya rağmen) tesbit ettirmemiş ise de dava ivaz bedeli üzerindeki ihtilafı da kapsadığından ödenecek taviz bedelinin, yasada öngörülen rayiç bedel olarak mahkemece tesbit ettirilmiş olmasında bir İsabetsizlik bulunmamaktadır. Faize ödeme hususundaki ihtarın davalıya tebliğinden itibaren hükmedilmesi de doğrudur.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı deliller ile kanuni gerektirici sebeplere göre, yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usule ve kanuna uygun olan hükmün (ONANMASINA), bakiye onama harçlarının temyiz edenlere yükletilmesine, 64.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.
