 |
T.C.
YARGITAY
18. Hukuk Dairesi
E. 1993/7502
K. 1993/10016
T. 27.9.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
KAMULAŞTIRMADA GERİ ALMA
KAMULAŞTIRMANIN İPTALİ
GÖREV
KARAR ÖZETİ Kamulaştırmayla mülkiyeti kamu idaresine geçen taşınmazın eski maliklerine iade edilmesinin tek hukuki yolu, Kamulaştırma Yasasının 23. maddesidir. Kamulaştırma tamamlanıp kesinleştiğine göre, Kamulaştırma Kanununun 14. maddesi hükmü uyarınca kamulaştırmanın iptali de söz konusu değildir. Kaldı ki bu husus mahkemenin de görevi dışındadır.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 23, 14)
Dava dilekçesinde, tapu iptali ve tescil istenilmiştir. Mahkemece, davanın kabulü cihetine gidilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davada; imar uygulaması ve mevcut meydanın genişletilebilmesi amacıyla kamulaştırma yapıldığı halde, kamulaştırılan taşınmazın bir bölümü kamulaştırılan İdarece dükkan inşasına başlandığı ve bunların satımına tevessül edildiği ileri sürülerek bu hususun tesbiti ile ticari amaçla kullanılacak dükkan inşaatına tesadüf eden yerlerin belirlenip kamulaştırma sebebi ile belediye adına olan tapunun iptali ve davacılar adına tescili istenmektedir.
Mahkemece, imar uygulamasının daha olumlu olabilmesi ve meydanın genişletilebilmesi gerekçesi ile kamulaştırmasına karar verildiği halde taşınmaz üzerinde ticari amaçlı dükkan yapıldığı gerekçe gösterilerek dava kabul edilmiştir.
Kamulaştırılan taşınmaz yasa gereği kamu malına dönüşmüştür. Kamulaştırma Kanununun 23. maddesi, kamulaştırılan taşınmazın geri alma koşullarını belirlemiştir. Dava bu kapsamda açılmamış, esasen bu konuda da herhangi bir iddia ileri sürülmediği gibi bu maddedeki koşulların var olup olmadığı da araştırılmamıştır.
Kamulaştırma ile mülkiyet kamu idaresine geçen taşınmazın eski maliklerine iade edilmesinin tek hukuki yolu yasanın yukarda sözü edilen 23. maddesidir. Kamulaştırma tamamlanıp kesinleştiğine göre, Kamulaştırma Kanununun 14. maddesi hükmü uyarınca ancak kamulaştırmanın iptali de söz konusu olmadığı gibi, bu husus dahi mahkemenin görevi dışında olduğundan, davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile şimdilik diğer yönleri incelenmeksizin hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 27.9.1993 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.