 |
T.C.
YARGITAY
18. Hukuk Dairesi
E. 1993/4630
K. 1993/6277
T. 10.5.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
BİRDEN FAZLA TAŞINMAZIN BİRLİKTE KAMULAŞTIR1LMASI
GERİ ALMA KOŞULLARI
SÜRE
KARAR ÖZETİ Kamulaştırma Kanununun 23. maddesi 3. fıkrası gereği aynı amacın gerçekleşmesi için birden fazla taşınmazın birlikte kamulaştırılması halinde bu taşınmazların tamamının bir bütün oluşturduğu kabul edilerek 1 ve 2. fıkralarda yazılı geri alma koşulunun gerçekleşip gerçekleşmediğinin ve Kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden itibaren 5 yıl içinde kamulaştırmayı yapan idarece veya bu idare dışında başka bir kamu idaresince kamulaştırma ve devir amacına uygun hiçbir işlem veya tesisat yapılmadığının veya kamu yararına yönelik bir ihtiyaca tahsis edilip edilmediğinin araştırılması gerekir.
(634 s. KMK. m. 23, 1, 2, 3. fıkra)
Dava dilekçesinde kamulaştırılan taşınmazın iadesi istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm duruşmalı olarak davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan ve duruşma için tebligat gideri olmadığından duruşma isteğinin reddedilmesinden sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
1- Kamulaştırma Kanununun 23. maddesinin 3. fıkrası hükmüne göre aynı amacın gerçekleşmesi için birden fazla taşınmazın birlikte kamulaştırılması halinde bu taşınmazların tamamının bir bütün oluşturduğu kabul edilerek 1. ve 2. fıkralarda yazılı geri alma koşulunun gerçekleşip gerçekleşmediğinin saptanması gerekir. Dava konusu 13 parselle birlikte 1, 2, 8, 9 ve 10 numaralı parsellerinde ortak amaçla kamulaştırıldıkları anlaşıldığına göre davanın yasal süresinde olup olmadığı, bunların herhangi biri için kamulaştırma amacına uygun ya da tahsis edilmiş olabilecekleri başka bir amaca yönelik bir tesisat ya da işlem yapılmış olup olmadığı hususları bu parseller üzerinde de keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmak suretiyle araştırılıp saptanmalıdır. Yalnız 13 parsel yönüyle yapılan inceleme eksik ve yasaya uygun değildir.
2- Dava konusu 13 parsel itibariyle; Kamulaştırma Kanununun 23. maddesi hükmüne göre kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden itibaren 5 yıl içinde kamulaştırmayı yapan idarece veya bu idare dışında başka bir kamu idaresince kamulaştırma ve devir amacına uygun hiçbir işlem veya tesisat yapılmaması veya kamu yararına yönelik bir ihtiyaca tahsis edilmeyerek taşınmaz mal olduğu gibi bırakılırsa ancak kamulaştırılan mal geri alınabilir.
Dosya içeriğinden anlaşıldığına göre dava konusu 13 parsel diğer birkaç parselle birlikte Meyve-Sebze İhracatını Geliştirme Bölge Müdürlüğü ve Veteriner Sağlık Merkezi için 1979 yılında kamulaştırılmış ve bu kamulaştırma amacına uygun olarak inşaat yapılmak üzere proje yapılmış, yatırım planına alınmış ve ödenekte tahsis edilmiştir. Kamulaştırma tarihinde şehir imar planında taşınmaz kamulaştırma amacına uygun inşaat yapılmaya müsait Resmi Kurum alanı olarak tefrik edilmiş ise de, daha sonra şehir imar planı da belediyece yapılan değişiklikle bu alan oyun alanı,. park ve yol olarak tekrar imar planına alınmış iken davalı idare belediye ile yaptığı yazışmalara girişmiş ve kamulaştırma amacına uygun inşaat yapabilmesi için imar planında değişiklik yapılmasını istemiş olup bu değişiklikle ilgili çalışmalarının halen devam ettiği Belediye Başkanlığı yazısından anlaşılmaktadır.
Kamulaştırılan dava konusu taşınmazla ilgili olarak yukarıda özetlenen proje hazırlığı ve diğer çalışmalar sözü edilen Kamulaştırma Kanununun 23. maddesi 1. fıkrasında olumsuz koşul olarak belirtilen "işlem" niteliğinde olup davanın reddi gerekirken tesis yapılmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesi doğru değildir.
Kabul şekline göre de, sözü geçen yasa maddesi hükmüne göre kamulaştırma bedelinin alındığı tarihten itibaren işleyecek yasal faize de hükmedilmesi gerekirken sadece bedelini iadesi şartına bağlı olarak hüküm kurulması da doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), 10.5.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.