 |
T.C.
YARGITAY
18. Hukuk Dairesi
E. 1993/13512
K. 1994/510
T. 25.1.1994
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI
EMSAL İNCELEMESİ
EMSALLERİN SOMUT NİTELİKLERİ
KARAR ÖZETİ Kamulaştırma bedelinin artırılması davalarında, kamulaştırılan parselle, emsal parsellerin imar uygulaması bakımından, aynı özellikleri taşıması gerekir. Bu somut niteliklerin dahi, avantaj ve dezavantajları karşılaştırılırken, tek tek kullanma aşamaları gösterilmelidir.
Düzenleme ortaklık payı olan % 35 pay; dava konusu parsellerin, emsal alınan parsellere göre bulunan değerinden düşürülmelidir.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 11)
(6785 s. İmar K. m. 18)
Dava dilekçesinde, kamulaştırma bedelinin arttırılması ile faiz ve masrafların davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra; dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği düşünüldü:
Hükme esas alınan bilirkişi raporlarında somut emsal alındığı bildirilen 11 parselin emsal alınan satış tarihinden değerlendirme tarihine getirildiğinde değeri m2. olarak 4.947.345 TL. bulunmuştur. Davaya konu taşınmazların henüz imar görmemiş ve uygulamalı imar planı içerisinde bulunmamaları emsal alınan parselin de imar parseli olması nedeniyle İmar Kanununun 18. maddesi uyarınca düzenleme ortaklık payı düşülmesi gerektiği kabul edilmiş ise de, bu ortaklık payının dava konusu taşınmazların emsal taşınmazla yapılan mukayeseleri sonucunda bulunan değerlerinden düşülmesi gerekirken emsalin bulunan değerinden düşülmüş olması yanıltıcı sonucun doğmasına neden olduğu gibi emsal ile aynı değerde bulunmayan taşınmazların yerine emsalin % 35 değerinin düşülmesi, bu indirimi anlamsız kılmıştır. Oysa bilirkişiler emsal taşınmazın değerini belirledikten sonra onu dava konusu taşınmazlarla karşılaştırıp üstün ve eksik yönlerini belirleyip, dava konusu taşınmazların gerçek değerlerini bulduktan sonra % 35 düzenleme ortaklık payını bu fiyattan veya yüzölçümleri düşmeleri ve bu şekilde kamulaştırma bedelini belirlemeleri gerekir.
Bundan ayrı dava konusu taşınmaz ile emsal karşılaştırılırken bu taşınmazın somut niteliklerine değinilmeden genel nitelikteki sözlerle "taşınmazın bulunduğu mahaller, altyapı tesisleri avantaj ve dezavantajları" şeklinde bir ifade kullanılmış, avantaj ve dezavantajların, diğer özelliklerin ne olduğu, altyapı tesislerinin hangilerinin hangi kullanım aşamasında bulunduğundan sözedilmemiş, afaki bir biçimde bu taşınmazın 1.900.000 TL. değerinde olduğu bildirilmiştir.
Mahkemece, yukarıda sözü edilen olgular gözönünde bulundurulmak suretiyle dava konusu taşınmazın tüm özellikleri belirlenip bu özelliklere karşı emsal alınan taşınmazların mevki ve özellikle şehrin merkezi yerinde bulunduğu hususu dikkate alınarak gerekli karşılaştırmalar yapılmalı, dava konusu taşınmazın değeri bulunduktan sonra düzenleme ortaklık payı düşülerek hasıl olacak sonuca göre karar verilmelidir.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 25.1.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.