 |
T.C.
YARGITAY
18. Hukuk Dairesi
E. 1992/1560
K. 1992/2193
T. 31.3.1992
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN ARTTIRILMASI
ÖZET : Kamulaştırma Kanununun kıymet takdiri esaslarını belirleyen 11. maddesinin F bendi, arazilerde, kamulaştırma tarihindeki mevki şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirinin esas alınmasını öngörmüştür. Aynı maddenin İ bendi ise, bedelin tespitinde etkili olarak diğer objektif ölçülerin de dikkate alınmasını hükme bağlamış ve bu suretle arazinin olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak bulunacak değerin, gerekiyorsa bu bend hükümlerine göre bir miktar daha arttırılmasına olanak sağlamaktadır.
Maddenin sondan 3. fıkrası ise, kamulaştırma bedelinin takdirinde ilerisi için düşünülen kullanma şekillerine göre getirebileceği kar ve kazanabileceği niteliklerin dikkate alınmasını yasaklamıştır. Hükme esas alınan ikinci bilirkişi raporunda objektif değer arttırılmasına gidilmesi gerekirken taşınmazın bilimsel yöntemle bulunan değerinin yasaya ve Yargıtay uygulamasına aykırı olarak % 500 arttırımı doğru değildir.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 11/F,İ,3)
Dava dilekçesinde kamulaştırma bedelinin arttırılması ile faiz ve masrafların davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Kamulaştırma Kanununun kıymet takdiri esaslarını belirleyen 11. maddesinin F bendi, arazilerde, kamulaştırma tarihindeki mevki ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirinin esas alınmasını öngörmüştür. Aynı maddenin İ bendi ise, bedelin tespitinde etkili olacak diğer objektif ölçülerinde dikkate alınmasını hükme bağlamış ve bu suretle arazinin olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak bulunacak değerin gerekiyorsa bu bend hükümlerine göre bir miktar daha arttırılmasına olanak sağlamaktadır.
Maddenin sondan 3. fıkrası ise, kamulaştırma bedelinin takdirinde ilerisi için düşünülen kullanma şekillerine göre getirebileceği kar ve kazanabileceği niteliklerin dikkate alınmasını yasaklamıştır.
Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporlarında taşınmaza ekilecek ürünler dikkate alınarak net geliri hesaplanmış ve bilimsel yöntemle değeri takdir edilmişse de, değeri m2. olarak 76.562 TL. takdir edildikten sonra taşınmazın organize sanayi bölgesine yakın oluşu % 200; su-kanalizasyon ve belediye hizmetlerinden yararlanması nedeniyle % 100; anayol güzergahına yakınlığı sebebiyle de % 100 ve toplam olarak % 500 değeri arttırılmış ve mahkemece buna itibar edilerek hüküm kurulmuştur.
Tarım arazisi olarak değerlendirilen m2 fiyatı patlıcan, biber, domates, pırasa, karnabahar gibi sebzelerin ekiminden gelecek net gelir dikkate alınarak belirlenen taşınmazın olduğu gibi kullanılması sözkonusu olduğu ve ilerde kazanabileceği niteliklerin dikkate alınması yasa hükmü ile yasaklandığı için organize sanayii bölgesine yakın oluşu ya da belediye hizmetlerinden yararlanıyor olması İ bendine göre değerin arttırılmasını gerekli kılmayıp ancak yol güzergahına yakın olması sebebiyle bir objektif unsur olarak arttırma mümkün olabilir. Bu nedenle, hükme esas alınan 16.7.1991 tarihli ikinci
bilirkişi raporunun 6. paragrafında yer alan a ve b bendlerindeki arttırma nedenlerine itibar edilmeyerek yalnız c bendi dikkate alınmak suretiyle objektif değer attırımına gidilmesi gerekirken taşınmazın bilimsel yöntemle bulunan değerinin yasaya ve Yargıtay uygulamasına aykırı olarak % 500 arttırımı doğru görülmemiştir.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 31.3.1992 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
