 |
T.C.
YARGITAY
17. Hukuk Dairesi
E: 2001/2066
K: 2001/2838
T: 10.5.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
* KESİN ÖNEL
* KEŞFE İLİŞKİN ARA KARAR
Karar özeti: Mahkemece keşif giderlerini yatırmadığı gerekçesi ile davacının davasının kesin önel nedeniyle red edilmesi için; keşif kararında hakim, katip, mübaşir yollukları ayrı ayrı belirlenmeli, verilen önelin yerine getirilmemesi halinde doğuracağı hukuki sonuçlar ihtar edilmeli, verilen kesin önel; tanık ve bilirkişiler için davetiyelerin kendilerine ulaşmalarını sağlayacak süreyi içermelidir.
(1086 s. HUMK. m. 163)
(3402 s. Kadastro K. m. 28)
Taraflar arasındaki tesbite itiraz davası üzerine yapılan yargılama sonunda: Davanın reddine ilişkin verilen hüküm davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
Kadastro sırasında 8 adet taşınmazın bir kısmı vergi kaydı ile olmak üzere ifraz, satın alma, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle ayrı ayrı davalılar adlarına tesbit edilmiştir. Askı ilan süresi içinde davacı Fatiş taşınmazların bir kısım davalılarla ortak miras bırakanları Zekeriya'ya ait olduğunu, tüm mirasçıları adına tescil edilmesi gerektiğini ileri sürerek dava açmıştır. Mahkemece, davanın reddine ve dava konusu parsellerin tesbit gibi ayrı ayrı davalılar adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1- Kadastro davalarının tesbit maliki yada komisyonca malik kılınan gerçek ve tüzel kişilere husumet yöneltilerek açılması gerekir. 197 ada 20 sayılı parselin tesbiti Rıza adına yapıldığına göre davanın da Rıza aleyhine açılması zorunludur. Husumet davanın görülebilme koşullarından olup mahkemece resen nazara alınması gerekir. Ayrıca davacının dava dilekçesinde dava konusu taşınmazlar arasında gösterdiği 241 ada 241 sayılı parselin olmadığı ve asıl dava etmek istediği parsel ile ilgili mahkemeye bilgi de verememiştir. Açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının reddi ile anılan taşınmazlarla ilgili usul ve yasaya uygun olan hükmün (ONANMASINA)
2- Davacının 198 ada 17, 90, 197 ada 23, 227 ada 18, 241 ada 174, 242 ada 122 sayılı parseller yönünden temyiz itirazlarına gelince: Mahkemece kesin önele rağmen davacının keşif giderlerini yatırmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. 27.7.2000 günlü ara kararında 8.6.2000 /günlü keşfe ilişkin ara kararına yollamada bulunularak keşif tarihi saptanmış, duruşmada hazır olmayan davacıya açıklamalı davetiye çıkarılmasına karar verilmiştir. Sözü edilen keşif kararında hakim, katip, mübaşir yollukları ayrı ayrı gösterilmemiştir. Keşif günü ve keşif masrafları için çıkarılan tebligata yapılan açıklamada verilen önelin yerine getirilmemesi halinde doğuracağı hukuki sonuçları ihtar edilmemiştir. Yine duruşmada ara kararına keşif masraflarının, "keşif gününe kadar" açıklamalı davetiyeye ise "keşif gününden önce" yatırılması istenirken belirli bir tarih saptanmaması duraksama yaratacak ifadeler kullanılmış davacı keşif giderlerini keşif gününde yatırdığı var sayılsa bile tanık ve bilirkişilerin keşif yerinde hazır bulunmaları için gönderilmesi gereken davetiyelerin kendilerine ulaşma olanağı bulunmadığından keşif yapılması mümkün olamayacağından kesin önelden elde edilmesi amaçlanan işlem sonuçsuz kalmakta bu halde usulüne uygun davacı tarafı bağlayacak nitelikte verilmiş bir kesin önelin varlığını kabul etme olanağı olmadığı gibi dosya kapsamından tarafların delilleri sorulup saptanmamış, tesbite esas alınan vergi kayıtları ile işin esasına etkili olacak komşu parsel tutanak ve dayanakları getirtilmemiştir. Bu durumda yapılması olası bir keşfin hüküm tesisi için yeterli olmayacağı da açıktır.
Yazılı nedenlerle davacının temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerden ötürü (BOZULMASINA) ve peşin alınan harcın, istek halinde temyiz edene geri verilmesine, 10.5.2001 gününde oybirliğiyle karar verildi.