 |
T.C.
YARGITAY
17. Hukuk Dairesi
Esas No : 1998/5317
Karar No : 1998/5067
Tarih : 1.12.1998
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
VERGİ KAYDI MİKTAR FAZLASININ
ZİLYETLİKLE KAZANILMASI
(KADASTRO KANUNUNUN 14.
MADDESİNDEKİ KISITLAMALAR)
TAŞINMAZIN KAÇAK VE YİTİKTEN KALMAMASI
ORMAN VE MERA NİTELİĞİNDE OLMAMASI
ÖZET : Dayanılan vergi kaydının sınırında saf Hazine yeri yazılmış olması kayıt miktar fazlasının zilyetlik yoluyla kazanılmasına engel teşkil etmeyeceğinden komşu parsel tutanaklarıyla çekişmeli taşınmazla ilgili davalılara ait dosyalar ve 819 nolu parselle ilgili dosyalar getirtilerek; mahalli ve tutanak bilirkişisi, tanık teknik ve ziraat bilirkişileri marifetiyle yerinde yapılacak keşif araştırma, inceleme ve uygulama sonunda çekişmeli taşınmazın kaçak ve yitikten kalmadığı ve kanun malı niteliğinde mer'a, orman olmadığının anlaşılması halinde zilyetlik yoluyla kazanılabileceği göz önünde tutularak 3402 sayılı Kadastro Yasasının 14. maddesinde öngörülen kısıtlayıcı hükümler çerçevesinde toplanan tüm deliller değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.
(3402 s. Kadastro K. m. 13, 14, 16/B, 18)
(743 s. MK. m. 639)
Taraflar arasındaki tespite itiraz davası üzerine yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne ilişkin verilen hüküm davalılar Kadri ve Ensari tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
Kadastro sırasında 816 parsel sayılı 16.500 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 753 nolu parsele uygulanan vergi kaydının miktar fazlası olarak davacı Hazine adına tesbit edilmiştir. Davalılar Kadri ve Ensari'nin vergi kaydı ile irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanan itirazları kadastro komisyonu tarafından kabul edilmiştir. Davacı Hazine taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğunu ve zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluşmadığını ileri sürerek dava açmıştır. Mahkemece, davanın kabulüne ve dava konusu parselin davacı Hazine adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalılar Kadri ve Ensari tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davalı tarafın dayandığı vergi kaydı miktarı kadar yerin dava dışı parselde davalılar adına tesbit edildiği, değişebilir sınırlı vergi kaydı miktar fazlasının zilyetlik yoluyla kazanılamayacağı gerekçesiyle Hazinenin davasının kabulüne karar verilmiş ise de mahkemenin bu kabulü dosya içeriğine ve toplanan delillere uygun düşmemektedir.
Davalı tarafın tutunduğu ve dava dışı parsele uygulanan vergi kaydı sınırında Hazine yeri okumaktadır. Hazine sınırı ise değişebilir ve genişletilmeye elverişli sınırlardandır. Ancak kayıt miktar fazlası ve Hazine yeri olarak sınır gösterilen taşınmaz kaçak, yitik yeri yada kamu malı niteliğindeki mera, orman, yaylak vb. yerlerden değilse ve koşulları varsa kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla mülk edinilebilir. Kaydın sınırında sırt hazine yeri yazılmış olması kayıt miktar fazlasının zilyetlik yoluyla kazanılmasına engel teşkil etmez. Bu husus gözönünde tutularak gerekli araştırma, inceleme ve uygulama yapılmadan hüküm kurulmuş olması doğru değildir.
Eksik inceleme ile hüküm verilemez. 0 halde; öncelikle çekişmeli taşınmaza komşu tüm parsellerin tutanak örnekleriyle dayanağı kayıt ve belgeler getirtilmeli, daha önceden dinlenen yerel bilirkişi ve tanıklarda hazır bulundurulmak suretiyle yaşlı ve yansız 'yerel bilirkişiler aracılığıyla yerinde yeniden keşif yapılarak, taşınmazın öncesinin ne olduğu, bitişiğindeki kadastro harici yerin niteliği ve dava konusu parselin bu yerden açılıp açılmadığı, vergi kaydı sınırındaki Hazine yerinin bu yer olup olmadığı ve taşınmazın daha önce Hazine tarafından satılıp satılmadığı, davalı tarafın zilyetliğinin sebebi, başlangıç tarihi ve sürdürülüş biçimi olaylara davalı olarak bilirkişi ve tanıklardan ayrı ayrı sorulup saptanmalı, taşınmaza komşu yada yakın komşu parsellerin kayıtlarının çekişmeli taşınmaz yönünü ne olarak gösterdiği tesbit edilerek bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmeli, gerektiğinde tutanak bilirkişileri de tanık sıfatıyla dinlenmeli, beyanlar arasında aykırılık çıktığında giderilmeli, teknik bilirkişiye keşfi izlemeye olanak verecek biçimde kroki çizdirilmeli, ziraatçi bilirkişiden taşınmazın niteliği (toprak yapısı, bitki örtüsü, komşu taşınmazlar ve özellikle sınırdaki kadastro harici yer ile ayırıcı özellikleri) konusunda gerekçeli rapor okumalıdır. Yapılacak bu araştırma, inceleme ve uygulama sonunda çekişmeli taşınmazın kaçak, yitikten kalmadığı ve kamu malı niteliğinde mer'a, orman, vb. yerlerden olmadığının anlaşılması halinde zilyetlik yoluyla kazanılabileceği gözönünde tutularak, 3402 sayılı Kadastro Yasasının 14. maddesinde öngörülen kısıtlayıcı hükümler çerçevesinde davalılar ile gerektiğinde miras bırakanları veya satıcıları hakkında araştırma yapılmalı (davalılar Kadri ve Ensari yönünden mahkemede mevcut ve benzer dava dosyaları ve özellikle 49500 metrekare yüzölçümündeki 819 nolu parselle ilgili dava dosyası bu kapsamda dikkate alınmalı), ondan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Davalılar Kadri ve Ensarinin temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerden ötürü (BOZULMASINA), 1.12.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.