T.C.YARGITAY17. Hukuk DairesiE. 1992/7338K. 1992/10983T. 25.11.1992
Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

BELGESİZ ZİLYETLİK YOLU İLE BİR ÇALIŞMA ALANINDA 100 DÖNÜM TAŞINMAZ EDİNME VERGİ KAYDININ DEĞİŞEBİLİR SINIRLI OLMASI KAZANDIRICI ZAMANAŞIMI ZİLYEDLİĞİ

ÖZET 3402 sayılı Yasanın 14. maddesine göre, belgesiz zilyedlikten bir çalışma alanı içinde kuru arazide ancak 100 dönüme kadar taşınmaz davacılar adına tescil edilebilir.Çekişmeli 490 nolu parselin vergi kaydının değişebilir sınır yönünde olduğu yerel bilirkişilerin beyanı, ziraat mühendisinin raporuna göre yer yer kayalık olduğu, uzun zamandan beri kimse tarafından kullanılmadığı, ancak bazı bölümlerinde fıstık ağaçları bulunduğu anlaşılmaktadır. Şu hale göre 489, 491, 578 nolu parsellerin toplam yüzölçümü 67.400 metrekare olduğundan davacıların 490 nolu parselin tamamında zilliyetlikleri olsa bile ancak 32.600 metrekarelik bölüm hakkında tescile karar verilmesi gerekir.(3402 s. Kadastro K. m. 14, 32/3, 30)

Taraflar arasındaki tesbite itiraz davası üzerine yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne ilişkin verilen hüküm davalı Hazine vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

Kadastro sırasında 490 parsel sayılı 114000 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 488 ile 491-578 sayılı parseller ile bütün olup 488 sayılı parsele uygulanan vergi kaydı miktar fazlası olarak Hazine adına tesbit edilmiştir. Kadastro komisyonunca itirazı reddedilen davacılar tapu kaydı ile vergi kaydına ve kazandırıcı zamanaşımı zilyedliğine dayanarak dava açmıştır. Mahkemece, davanın kabulüne çekişmeli taşınmazın davacılar adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Çekişmeli parsel üzerinde davacılar yararına 3402 sayılı Kadastro Yasasının 14. maddesinde gösterilen zilyedlikle mülk edinme koşulları oluştuğundan söz edilerek dava kabul edilmiştir. Ne var ki yapılan araştırma ve inceleme, uygulama hüküm kurmaya yeterli değildir. Davacıların dayandığı bir sınırı dağ okuyan değişebilir sınırlı 3322 nolu vergi kaydı miktarı ile dava dışı 488 nolu parsele uygulandığı aynı parselden ayrılan mahkemenin 984/920 nolu dosyasında dava konusu edilen 17600 metrekare yüzölçümündeki 488 nolu parsel 984/928 esas sayılı dosya ile davalı 11000 metrekare yüzölçümündeki 491 nolu parsel 984/931 sayılı dosyada davalı 38.800 metrekare yüzölçümündeki 578 nolu parselinde vergi kaydı kapsamı dışında kaldığı davacılar yararına zilyedlikle mülk edinme koşullarının oluştuğu kabul edilerek adlarına tescil edildiği anlaşılmaktadır. Dosya içeriğine göre 489, 491, 578, 490 nolu parsellerin birbirinden ayrıldığı davacılara miras bırakan Mehmet Ali'den kaldığı ve taksim edilmediği anlaşılmaktadır. Vergi kaydı miktar fazlası olan dört adet parselin toplam yüzölçümü 181400 metrekaredir. 3402 sayılı Yasanın 14. maddesine göre belgesiz zilyedlikten bir çalışma alanı içinde kuru arazide ancak 100 dönüme kadar taşınmaz davacılar adına tescil edilebilir. Aynı gün Dairemizce incelenmesi yapılan 488, 491, 578 nolu parseller üzerinde davacılar yararına kazandırıcı zamanaşımı ile mülk edinme koşullarının oluştuğu kabul edilmiştir. Çekişmeli 490 nolu parselin vergi kaydının değişebilir sınır yönünde olduğu yerel bilirkişinin beyanı ziraat mühendisinin raporuna göre yer yer kayalık olduğu uzun zamandan beri kimse tarafından kullanılmadığı ancak bazı bölümlerinde fıstık ağaçları bulunduğu anlaşılmaktadır. Şu hale göre 489, 491, 578 nolu parsellerin toplam yüzölçümü 67400 metrekare olduğundan davacıların 490 nolu parselin tamamında zilyedlikleri olsa bile ancak 32.600 metrekarelik bölüm hakkında tescile karar verilmesi gerekir. Kaldı ki 490 nolu parselin hangi bölümleri üzerinde davacıların zilyedlikleri olduğuda gereği gibi saptanmamıştır. O halde yeniden taşınmaz başında keşif yapılmalı ve tarafların göstereceği zilyedlik tanıkları dinlenmeli parselin hangi bölümlerinin ne zamandan beri davacılar ve miras bırakanları tarafından kullanıldığı zilyedliklerinin ekonomik amaca uygun olup olmadığı ayrıntılarıyla sorulup saptanmalı, ziraat mühendisinden gerekçeli rapor alınmalı, davacılar yararına tescil edilebilecek bir bölümün olduğu sonucuna varıldığı takdirde 3402 sayılı Yasanın 32/3. maddesi uyarınca uzman bilirkişiye bu bölümleri gösterir ifraz haritası çizdirilmeli davacıların miras bırakanı M. Ali'den veraset ilamı istenmeli başka bir mirasçı olup olmadığı göz önünde bulundurularak 3402 sayılı Yasanın 30. maddesi uyarınca payları gösterilmek suretiyle M. Ali mirasçıları adına tescil edilmelidir. Zilyedlik koşullarının oluşmadığı sonucuna varılması halinde dava reddedilmelidir.

Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz. Davacıların temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile yukarda hükmün açıklanan nedenlerden ötürü BOZULMASINA, 25.11.1992 gününde oybirliğiyle karar verildi.