T.C.YARGITAY17. Hukuk DairesiE. 1992/11798K. 1992/6110T. 15.6.1992
Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

KAZANDIRICI ZAMANAŞIMI ZİLYETLİĞİ

ÖZET Çekişmeli parselin kadimden beri mer 'a olarak kullanılıp kullanılmadığı etraflıca sorulması, tasarruf durumunun kesin ve maddi olaylara davalı olarak açıklattırılması, taşınmazın mer 'a olduğu sonucuna varıldığı takdirde 3402 sayılı Yasanın 18/2. maddesi gereğince zilyetlikle mülk edinilemeyeceği düşünülmeli, mer'a olmadığı belirlenirse aynı yasanın 74. maddesi uyarınca araştırma ve inceleme yapılmalı, toplanacak delillerin tümü birlikte değerlendirilerek sonuca göre karar verilmelidir. (3402 s. Kadastro K. m. 18/2, 14)

Taraflar arasında görülen kadastro tespitine itiraz davasından dolayı, davanın kabulüne dair verilen hüküm Yargıtay'ca incelenmesi süresinde verilen dilekçe ile Hazine tarafından istenilmiş olmakla; dosyadaki kayıt ve belgeler incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Kadastro sırasında Kırmacı Köyü 314 parsel sayılı 122.800 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz Ali oğlu Bedir ve arkadaşlarının zilyetliğinde ise de, adlarına belgesizden yapılan taşınmaz miktarı 50 dönümden fazla olduğundan Hazine adına tesbit edilmiştir. Tutanağa Bahri ve Hasan kazandırıcı zamanaşımı nedeniyle itiraz etmiş, kadastro komisyonunca reddi üzerine aynı nedenle mirasçıları tarafından dava açılmıştır. Mahkemece, davanın kabulüne, parselin 1/2 payının Hasan mirasçıları ve 1/2 payının da Bahri mirasçıları adlarına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine tarafından temyiz edilmiştir.

Mahkemece, davacı ve miras bırakanlarının zilyetliğinin kazandırıcı zamanaşımı süresine ulaştığından bahisle dava kabul edilmiş ise de araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli değildir. Çekişmeli parselin güney ve batı sınırı tamamen 318 ve 319 nolu mer'a parsellerine dayanmaktadır. Davacı ve paydaşları adına doğudaki 605.000 metrekare yüzölçümünde olan 308 nolu parsel 14 hektar yüzölçümündeki 90 nolu vergi kaydına dayanılarak ve kuzeydeki 691.600 metrekare yüzölçümündeki 2% nolu parsel 15 hektar yüzölçümündeki vergi kayıtlarına dayanılarak tesbit görüp kesinleşmiştir. Özellikle 308 nolu parsele uygulanan vergi kaydı değişebilir sınırlıdır ve 318 nolu mer'a parseline komşudur. Davacılar adına belgesizden 65-99-305-315 parsel sayılı taşınmazlar 50 dönüm olarak tesbit edildiği tutanakta yazılıdır. Şu hale göre çekişmeli 314 nolu parselin bitişik 318-319 nolu mer'a parsellerinin devamı olup olmadığı ve meranın bütünlüğünü bozup bozmadığı komşu köylerden seçilerek yerel bilirkişiler dinlenerek saptanmalı, keza tarafların komşu köylerden gösterecekleri tanıkların dinlenilmesi, komşu 298-299-308 nolu parsellere uygulanan kayıtların yerine uygulanması taşınmazın niteliği konusunda bilirkişi ve tanıklar ile uzman ziraatçi bilirkişiden ayrıntılı ve gerekçeli bilgi alınması, çekişmeli parselin kadimden beri mer'a olarak kullanılıp kullanılmadığı etraflıca sorulması, tasarruf durumunun kesin ve maddi olaylara davalı olarak açıklattırılması, taşınmazın mer'a olduğu sonucuna varıldığı takdirde 3402 sayılı Yasanın 18/2. maddesi gereğince zilyetlikle mülk edinilemeyeceği düşünülmeli, mer'a olmadığı belirlenirse aynı Yasanın 14. maddesi uyarınca araştırma ve inceleme yapılmalı, uzman bilirkişiye çizdirilecek krokide komşu parsellere uygulanan kayıtlardaki sınır yerleri işaretlettirilerek keşfi izlemeye elverişli birleşik harita yaptırılmalı, 308 nolu parsele uygulanan kaydın değişebilir sınırlı olduğu, 0 parselde davacılar adına 465.000 metrekare kayıt fazlası belgesizden tesbit yapıldığı ve davacılar adına diğer belgesizden tesbit yapılan parsel miktarı da gözönünde bulundurularak 3402 sayılı Yasanın 14. maddesindeki 100 dönüm sınırlamasının aşıp aşmadığı, 308-298-299 nolu parsellerin ve çekişmeli 314 nolu parselin aynı kişilere ait olup ta sırf yasada öngörülen 100 dönüm sınırlamasından kurtulmak için yasaya karşı hile yapılarak bağış ya da satış yapılıp yapılmadığı araştırılmalı, tutanak bilirkişileriyle keşifte dinlenen yerel bilirkişi ve tanıkların arasında çelişki olursa 3402 sayılı Yasanın 30/1. maddesi uyarınca çelişkinin giderilmesi ve toplanacak delillerin tümü birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir.

Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz. Davalı Hazinenin temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile yukarıda açıklanan nedenlerden ötürü hükmün BOZULMASINA, 15.6.1992 gününde oybirliğiyle karar verildi.